Tăng học phí liệu có giảm 'lạm thu'?

Với mức học phí hiện tại chỉ có 40.000 đồng/học sinh/tháng không đủ để các trường công lập đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo và nâng cấp cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị dạy học. Vì vậy, họ đã nghĩ ra nhiều cách như phối hợp các trung tâm đào tạo, công ty may mặc, du lịch, một số cơ sở chụp ảnh… để kêu gọi phụ huynh đóng góp cho con học thêm, mua sắm đồng phục, đi tham quan, chụp ảnh lưu niệm. 

Sở dĩ nhà trường phải bất đắc dĩ “bắt tay” với các công ty, đơn vị thực hiện những việc làm trên cũng là để có thêm khoản “hoa hồng”, đóng góp vào công quỹ của trường, lớp.

Chưa hết, các khoản đầu tư, nâng cấp xây dựng trường, lớp, mua sắm trang thiết bị dạy học và hoạt động của trường còn dưới hình thức kêu gọi đóng góp “tự nguyện”. Điều này phần nào giải thích vì sao có tình trạng “lạm thu” ở trường học và nó vẫn ngang nhiên tồn tại nhiều năm nay cho dù ngành giáo dục đã đưa ra nhiều biện pháp khắc phục và ngăn chặn nhưng không hiệu quả.

Rõ ràng, mức thu học phí thấp là chủ trương rất nhân văn của Nhà nước nhưng lại xa thực tế. Bởi vì mức thu học phí của các trường hiện nay không đủ để phát triển chất lượng đào tạo mà Nhà nước cũng không có đủ kinh phí, ngân sách đầu tư cho địa phương để phân bổ xuống trường học thì không khác gì thả nổi chất lượng giáo dục.

Thực tế trên đang khiến ngành giáo dục đứng trước tình thế “tiến thoái lưỡng nan”, giữa một bên là những chủ trương tốt đẹp cho người dân và một bên là sự đòi hỏi của phát triển giáo dục nhưng không có đủ ngân sách để đầu tư cho trường công lập.

Chính vì những lý do trên, đã đến lúc chúng ta cần nghĩ tới phải sửa đổi Luật Giáo dục nhằm huy động sự đóng góp của người dân cho phát triển giáo dục đào tạo.

Việc nghiên cứu tăng dần học phí cũng như khoản thu ở các cấp học sẽ do địa phương quy định theo điều kiện kinh tế của từng nơi, thông qua khảo sát mức sống của người dân.

Các khoản thu học phí có thể áp dụng chia theo khu vực trường chất lượng cao và trường bình thường. Số gia đình có thu nhập cao có thể cho con theo học ở những trường có cơ sở vật chất tốt hơn với mức thu học phí cao. Còn phần đông gia đình có mức sống trung bình thì nên chấp nhận cho con học ở những trường bình thường với các khoản thu do Nhà nước quy định.

Ngân sách Nhà nước sẽ ưu tiên đầu tư xây dựng thêm trường học ở các địa phương có đông dân cư, cũng như xây thêm mới, nâng cấp cơ sở vật chất ở những vùng, miền khó khăn. Học sinh ở những nơi này và con em các gia đình thuộc diện chính sách được miễn hoặc giảm học phí theo quy định chung.

Khi thực hiện được những biện pháp trên thì chất lượng giáo dục mới được nâng cao và mới khắc phục được tình trạng “lạm thu” đang ngang nhiên tồn tại ở các trường học núp dưới hình thức “tự nguyện” khác nhau nhưng nhiều người vì còn e ngại hoặc chưa mạnh dạn đứng lên phản đối.