Giáo làng: Người viết nên điều kỳ diệu

Nguyễn Ngân - Phóng viên rất trẻ của chương trình thời sự VTV1 -hôm qua đã làm người xem rớt nước mắt khi chị làm một phóng sự về học sinh Trạm Tấu khai giảng.

Trạm Tấu là một huyện vùng sâu và xa của tỉnh Yên Bái. Nơi đây tập trung chủ yếu người Mông, rất nghèo và rất khó. Tôi rớt nước mắt bởi cảnh các cháu hồ hởi múa hát đón ngày khai giảng, rớt nước mắt bởi ống kính đặc tả đôi chân đi dép tổ ong của một học sinh.

Và tôi còn để ý đến một khuôn hình chỉ thoáng qua thôi, đấy là khuôn mặt của một thầy giáo. Khuôn mặt rất lạ, khắc khổ nhưng mãn nguyện, có gì đấy như vừa chịu đựng như vừa như kiêu hãnh.

Đúng, các thầy các cô xứng đáng để kiêu hãnh.

Trong khi bao nhiêu ở trường thành phố khai giảng, học trò xúng xính váy áo đồng phục, đẹp rạng ngời, các thầy cô đa phần đi xe đắt tiền, một số đi ô tô đến trường khai giảng, tíu tít và sang trọng, thì ở đây, học trò đi dép tổ ong với những bàn chân đầy chai, các thầy cô ăn vội bữa sáng tự nấu, chỉ có cơm với nước mắm, rồi ra đón học trò khai giảng.

May mà bây giờ có tivi, có các phóng viên chịu khó lặn lội về tận đấy, không thì ta chỉ được thấy khai giảng với rờm rợp cờ hoa, với xe cộ, với nhưng nhức thơm tho không khí thị thành…

Giáo làng, giáo cắm bản, chính họ đã làm nên sự diệu kỳ của giáo dục.

Chỉ trong mùa tuyển sinh 2014 này thôi, thống kê trên các báo cho thấy, trong số học sinh đỗ thủ khoa đại học, có khá nhiều là con em nông dân nghèo. Có ai trong ngành tự tìm hiểu lý do không nhỉ?

Những học sinh nghèo ở nông thôn ấy, họ được học với những giáo làng, giáo cắm bản, những người thiệt thòi đủ bề, không hoa, quà ngày 20/11, nếu có thì cũng chỉ là những bông hoa rừng học trò hái vội.

Họ chỉ có lòng yêu nghề, yêu học trò và sự nhẫn nại chịu đựng. Và rồi họ thành công, họ không trở thành những cái tên HOT để học trò tìm đến học thêm, họ cũng không có điều kiện như các giáo viên thành phố được tìm hiểu học hỏi thêm chuyên môn.

Nhưng họ có lòng tự hào và tình yêu nghề, có lương tâm nghề nghiệp để sống cùng học trò, cho học trò kiến thức, một cách tận tụy. Vậy nên, những gì học trò tiếp thu ở họ cũng là sự tận tụy và biết ơn. Có phải vì thế mà học sinh nông thôn thường đạt thủ khoa?

Chợt nhớ hồi nhỏ, tôi học vỡ lòng tại một làng ở Thanh Hóa khi tôi theo nhà máy của mẹ về sơ tán ở đấy. Học tại nhà một ông giáo già, râu dài, quần nâu buông lá tọa nhưng nổi tiếng nghiêm khắc.

Ngồi bệt dưới đất, kê vở lên ghế. Nếu không chú ý bài giảng là chúng tôi phải úp tay xuống bàn ăn thước kẻ, không trừ ai. Và chúng tôi lớn lên, trưởng thành từ những thanh thước kẻ ấy.

Cấp một thì học dưới hầm với mũ rơm và đèn hoa kỳ bỏ trong ống luồng. Cô giáo không chỉ là cô giáo mà là những người mẹ, hơn cả mẹ, các cô trước khi dạy phải học cách bảo vệ chúng tôi.

Tôi nhớ chúng tôi được đánh số hầm, đứa nào ở hầm nào phải nhớ, mỗi lần báo động là vào đúng ngách hầm ấy, cô giáo là người đi kiểm tra, nếu có chuyện gì cô sẽ là người chịu trách nhiệm trước.

Bây giờ đường xá thuận tiện rồi, nhưng vào những vùng sâu vùng xa, ta vẫn gặp những thầy cô giáo cắm bản “đánh vật” với học sinh, với những con đường lầy lội mùa mưa và bụi mù mùa khô.

Bụi đến mức mùa khô nắng chang chang nhưng phải quấn áo mưa chạy xe máy. Vẫn sẽ bắt gặp những thầy cô giáo bỏ tiền túi mua kẹo, mì tôm… “dụ” học sinh đi học.

Vậy nên, cái chương trình “Cơm có thịt” do ông Trần Đăng Tuấn - Nguyên Phó Tổng giám đốc Đài truyền hình Việt Nam - phát động mới ý nghĩa làm sao với học trò vùng cao.

Phải nói thật là, rất nhiều đứa học trò lít nhít chịu khó đến lớp là vì miếng thịt từ chương trình này. May mắn, dù là một chương trình tự phát, ban đầu là của một nhóm người, giờ phát triển khá sâu rộng, vào đến cả các miền khác.

Chả ai kêu, có kêu là kêu cho học trò, giáo viên làng là thế. Ngày khai giảng này, cũng không có nhiều hoa, nhiều quan khách, nhiều quà. Niềm vui của họ là học trò có mặt đầy đủ, mặc sáng hơn mọi ngày, cười tươi hơn, phụ huynh quan tâm hơn. Phụ huynh đưa được con đến trường thì tốt, không thì thầy cô sẽ tự đi đón học trò…

Và hóa ra, chính họ, những giáo viên làng ở vùng sâu vùng xa ấy, sẽ là những người mang lại sự công bằng cho sự nghiệp trồng người. Với tôi, là sự công bằng về cống hiến, lòng yêu nghề, về lương tâm, trách nhiệm và cả tầm nhìn của mình về một tương lai cho giáo dục Việt Nam…

Theo Giaoducthoidai