Làm sao thắp lửa nghề giáo?

Không chỉ năm nay mà từ nhiều mùa tuyển sinh trước, nhiều học sinh giỏi đã thẳng thừng từ chối ngành sư phạm. Các cuộc khảo sát thí sinh trong các chương trình tư vấn mùa thi cho thấy sư phạm không nằm trong danh sách các ngành được nhiều thí sinh lựa chọn.

Ngày càng vắng nhân tài sư phạm

PGS-TS Nguyễn Tấn Phát - nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP HCM, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), kiêm Giám đốc ĐHQG TP HCM - cho rằng công bằng mà nói, có một bộ phận học sinh thi vào trường sư phạm chỉ vì nhận thức sức học của mình khó đỗ vào những trường có những ngành thời thượng, tỉ lệ chọi rất cao. Một bộ phận khác thấy sư phạm là nơi được miễn giảm học phí, được nhiều học bổng và là nơi bảo đảm ổn định công ăn việc làm...

Giáo viên Trường THPT Marie Curie TP HCM trong giờ lên lớp Ảnh: TẤN THẠNH

Hiệu trưởng một trường tiểu học tại Bình Thạnh, TP HCM nhận định những năm gần đây, chất lượng đầu vào của các trường sư phạm có xu hướng giảm, điểm xét tuyển vào các trường khá thấp. Tại các trường sư phạm, một số chuyên ngành mới thành lập đã phải đóng cửa hoặc chuyển sinh viên đã thi đậu sang ngành học khác do không đủ chỉ tiêu, những thí sinh xuất sắc đoạt giải quốc gia, quốc tế thì không xét tuyển vào sư phạm nữa... “Ngành sư phạm đang đứng trước thực trạng đáng báo động: lượng thí sinh đầu vào ít nhiều đã giảm sút chất lượng, chỉ đạt mức trung bình. Điều này khiến dư luận xã hội lo ngại về chất lượng người thầy. Nguồn nhân sự tương lai cho ngành giáo dục đang ngày càng thiếu vắng nhân tài, nhất là trong bối cảnh Bộ Giáo dục và Đào tạo đang nỗ lực đổi mới, nâng cao chất lượng” - vị hiệu trưởng này nhận định.

Giáo viên chủ nhiệm ở một trường THPT tại Hà Nội bộc bạch, mỗi ngày lễ, các cô lại “bội thực” với những lời tôn vinh, ca ngợi nhưng thật sự, nhiều khi thấy cám cảnh cho mình, vì cả đời gắn bó với phấn trắng, bảng đen là cuộc sống luôn chật vật, eo hẹp. “Nhìn vào hoàn cảnh của mình, làm sao dám mạnh miệng khuyên trò giỏi nối gót mình khi định hướng nghề nghiệp cho các em” - giáo viên này trăn trở.

Không thể mãi xoay xở với đồng lương

Nhiều lý do được đưa ra để giải thích cho việc học sinh giỏi chê ngành sư phạm nhưng lý do chính vẫn do mức lương của nhà giáo không đủ sống, trong khi xin việc không dễ.

PGS-TS Nguyễn Tấn Phát cho rằng mức lương lâu nay đối với nhà giáo vẫn là bài toán nan giải nhất. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục chiếm hơn 70%-80% số lượng công chức, viên chức nhà nước ở mỗi tỉnh - thành nhưng làm sao để họ sống được bằng lương?