Bao nhiêu sinh viên có việc sau ra trường: Khó như đếm… vịt trời!

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Thành – Giám đốc Trung tâm đánh giá kỹ năng nghề và quan hệ doanh nghiệp – ĐH Công nghiệp Hà Nội cho rằng, để khảo sát có kết quả chính xác nhất các trường phải thực hiện rất tỉ mỉ chứ không thể làm hời hợt được. “Trước khi phát phiếu khảo sát cho sinh viên, trường phải làm công tác tuyên truyền để sinh viên nhận thức được việc trả lời các khảo sát không chỉ giúp cho trường, cho các khóa sau mà còn giúp bản thân các em định hướng được khả năng tiếp cận với công việc trong vòng 1 – 2 năm tới” – ông Thành nói.

Cũng theo ông Thành, ngoài phát phiếu điều tra, trường ĐH Công nghiệp còn liên tục khảo sát bằng bảng hỏi trên website của trường. Tuy nhiên ông Thành cũng thừa nhận: “Số liệu có được nhiều nhất vẫn là tỷ lệ sinh viên có việc làm sau 6 tháng trở lại. Tỷ lệ này tại Trường ĐH Công nghiệp dao động từ 60 – 85%. Còn sau 6 tháng thì khó thống kê hơn”.

Làm gì để tránh gian lận?

Trong khi các trường ĐH, CĐ đang còn cạnh tranh “ngột thở” mỗi mùa tuyển sinh để có người học thì nhiều người lo ngại việc công khai tỷ lệ sinh viên có việc sau ra trường rất dễ gian lận.

Anh Nguyễn Văn Công - cựu sinh viên Trường ĐH Kinh tế kỹ thuật Bình Dương rất bức xúc khi đọc thông tin công khai tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm trên website trường mình: “Em tốt nghiệp đã 3 năm nay nhưng vẫn chưa có việc làm ổn định. Bạn bè trong lớp cũng rất nhiều đứa phải đi làm trái ngành, trái nghề, nhiều đứa thất nghiệp về quê buôn bán. Vậy mà trên website của trường đề 100% sinh viên ra trường có việc làm (năm 2014 – 2015), em và rất nhiều bạn trong lớp chưa từng trả lời phiếu hỏi nào của trường nên không biết nhà trường lấy số liệu ở đâu?”.

Theo TS Phạm Thị Ly (ĐH Quốc gia TP.Hồ Chí Minh), các số liệu công bố từ các trường nếu không có công cụ kiểm chứng tốt sẽ không chắc chắn được độ tin cậy. Không những thế nó còn tạo ra tác dụng ngược. TS Ly cũng cho rằng, cần có sự tham gia của các tổ chức, cơ quan, cá nhân có lợi ích liên quan và có khả năng chất vấn nhà trường để tạo cơ chế minh bạch.

Một chuyên gia giáo dục khác thì cho rằng, rất nhiều trường ĐH nước ta đang đặt mục tiêu số lượng hơn chất lượng. “Nhiều trường để thu hút sinh viên  đông sẽ tìm cách “làm đẹp” số liệu sinh viên ra trường có việc làm. Nếu không kiểm soát được điều này, quy định công khai không có ý nghĩa gì” – vị này nói.

Nói về vấn đề này, GS-TS Nguyễn Quý Thanh – Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục thuộc ĐH Quốc gia Hà Nội cho biết, trong quy chế tuyển sinh mới Bộ đã đưa ra chế tài cụ thể “nếu không công bố đúng sẽ dừng tuyển sinh”. Ngoài ra, Bộ cũng nói sẽ tổ chức thẩm định độc lập. Để làm được điều này, Bộ GDĐT sẽ không phải là đơn vị kiểm tra và không can thiệp vào kết quả của người được giao kiểm tra. Đồng thời phải có ngân sách để thực hiện việc này theo cơ chế độc lập.

Ngoài ra, theo GS Thanh, nếu giao cho các trung tâm kiểm định cũng cần có cơ chế và chế tài “kiểm định người kiểm định”. Cụ thể, các trung tâm này không thể có “quyền lực tuyệt đối”, mà phải chịu sự giám sát của nhiều bên như Bộ GDĐT, các trường được thẩm định và xã hội. Nếu các trung tâm này cố ý làm sai lệch kết quả thẩm định sẽ bị xử lý nghiêm.