Còn nhiều băn khoăn về việc người nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam

Lúng túng trước quy định người nước ngoài, Việt kiều sở hữu nhà

Cuối tuần qua, tại hội thảo do Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM tổ chức về việc góp ý dự thảo các nghị định hướng dẫn chi tiết của Luật Kinh doanh bất động sản 2014 và Luật Nhà ở 2014, đại diện các cơ quan quản lý và các doanh nghiệp đã đưa ra khá nhiều vấn đề để bàn luận và mổ xẻ. Mặc dù vậy, những băn khoăn còn tồn tại đối với quy định về sở hữu nhà ở cho Việt kiều và người nước ngoài tại Việt Nam có lẽ chính là những vấn đề nóng hổi nhất.

Tại các khoản 3 và 4 của Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật nhà ở đã quy định:

Đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở mà có nhà ở riêng lẻ, thì tổ chức, cá nhân nước ngoài chỉ được sở hữu không vượt quá 10% tổng số nhà ở riêng lẻ của mỗi dự án; trường hợp trong một dự án hoặc một số dự án có số lượng nhà ở riêng lẻ là 2.500 căn (tương đương quy mô cấp phường), thì tổ chức, cá nhân nước ngoài chỉ được sở hữu không vượt quá 250 căn.

Tổ chức cá nhân nước ngoài chỉ được sở hữu không quá 30% tổng số căn hộ của một toà nhà chung cư; trường hợp trên một địa bàn tương đương cấp phường mà có nhiều toà nhà chung cư để bán, cho thuê mua, thì tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu không quá 30% số căn hộ của mỗi toà nhà chung cư và không quá 30% tổng số căn hộ của tất cả các toà nhà chung cư này.

Về cơ bản, theo ý kiến từ phía đại diện các doanh nghiệp, mặc dù quy định này phù hợp với quy định tại Điều 161 Luật Nhà ở 2014, tuy nhiên lại với thực tiễn của một số địa phương thì không phù hợp.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM, ông Lê Hoàng Châu, đánh giá, các địa phương như Tp.HCM, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận,  Đồng Nai, Kiên Giang, Thanh Hóa,…là những địa phương hiện có số người nước ngoài tập trung đông. Bên cạnh đó, các phường ở Tp.HCM như phường Bến Nghé, phường Bến Thành, quận 1; Khu đô thị mới Thủ Thiêm, phường Thảo Điền, quận 2; phường Tân Phong, quận 7 (gồm Khu đô thị Phú Mỹ Hưng và rất nhiều dự án khác) cũng là những nơi cũng có đông người nước ngoài cư trú.

Quy định sở hữu và kinh doanh BĐS với đối tượng người nước ngoài, Việt kiều hiện vẫn còn tồn tại nhiều băn khoăn. Ảnh: Lê Toàn

Để tạo điều kiện cho các cá nhân cũng như tổ chức nước ngoài thuận lợi hơn trong việc mua, sở hữu nhà ở tại Việt Nam, UBND cấp tỉnh của các địa phương nói trên nên nhận quyền xem xét quyết định nhằm phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương.

Trưởng đại diện Tập đoàn Akitakei, Nhật Bản tại Việt Nam, ông Akio Yoshida, nhận định, số lượng người Nhật hiện đang làm việc và sinh sống tại Việt Nam là rất lớn và cộng đồng này cũng muốn mua nhà để sớm ổn định cuộc sống và định cư, làm việc lâu dài. Mặc dù vậy, có sự bất hợp lý khi việc người nước ngoài chỉ được mua khoảng 30% trong một toà nhà được quy định trong dự thảo Nghị định. Ông Akio Yoshida cũng cho hay, bên cạnh việc đơn giản hoá các thủ tục pháp lý, cần mở rộng tỷ lệ sở hữu này lên mức 40-50%.

Có thể gia hạn thêm tối thiểu 20 năm nữa với quy định về thời hạn sở hữu nhà với người nước ngoài là 50 năm, theo giả thiết ông Lê Hoàng Châu đặt ra, cần có quy định cụ thể trong giấy đăng ký quyền sở hữu chẳng hạn như trường hợp của 1 người nước ngoài đã mua nhà ở được 10 năm và bán lại cho một người khác thì số năm được sở hữu còn lại sẽ là 40 hay 50 năm trong giấy đăng ký quyền sở hữu mới cũng cần được nêu rõ.

Bên cạnh đó, còn rất nhiều những vấn đề khác cũng cần có một sự quy định rõ ràng và cụ thể như: người nước ngoài có thể chuyển nhượng, cầm cố hoặc vay tiền mua nhà không hay để chống rửa tiền thì người nước ngoài mua nhà phải thực hiện cách chuyển tiền như thế nào...Trên thực tế, không phải đã có visa trong tay là người nước ngoài có thể mua nhà một cách thoải mái bởi có rất nhiều thứ khác họ sẽ phải chứng minh, đặc biệt là lý lịch. Việc này càng khó hơn đối với Việt kiều vì không ít trường hợp họ không có bất kỳ một loại giấy tờ nào để chứng minh bản thân khi đã rời xa Tổ quốc cách đây 30-40 năm.

Giám đốc Kinh doanh tiếp thị của Sacomreal, ông Trương Thanh Tú cũng đặt ra nghi vấn, nếu người mua nhà là người ngoại quốc thì chỉ cần quá cảnh cũng có thể mua nhà ở hoặc nếu không sẽ cần loại visa như thế nào. Một trường hợp khác, nếu người nước ngoài là đối tượng sở hữu nhà muốn chuyển nhượng sau 3 tháng thì sẽ tinsg 49 năm hay 50 năm cho thời hạn sở hữu nhà còn lại và có cần đóng thêm khoản phí nào nếu gia hạn thêm hay không?