Có thể nhận thấy, câu đọc hiểu thuộc các mức nhận biết, thông hiểu và vận dụng (thấp). Trong đó ở mức nhận biết, đề thường yêu cầu chỉ ra văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nào, phương thức biểu đạt gì, thao tác lập luận nào, phép tu từ gì, lỗi gì về tạo lập văn bản… Ở mức thông hiểu, câu hỏi thường yêu cầu xác định nội dung, chủ đề; bố cục, đặt nhan đề cho văn bản; nêu tác dụng của phép tu từ nào đó…. Ở mức vận dụng thấp, đề thường yêu cầu viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của mình về vấn đề được đưa ra. Vậy để có thể hoàn thành tốt bài làm phần đọc hiểu thí sinh cần chú ý những gì?
Dưới đây là những chia sẻ của TS. Phạm Hữu Cường – người Thầy với 20 năm kinh nghiệm giảng dạy và luyện thi đại học môn Ngữ văn về những điều thí sinh cần lưu ý khi làm bài thi phần đọc hiểu.
1. Trong quá trình làm bài, thí sinh cần nắm được phương pháp và kĩ năng đọc hiểu một văn bản; các yêu cầu và hình thức kiểm tra cụ thể về đọc hiểu; nắm vững các kiến thức cơ bản thường gặp như: các biện pháp tu từ từ vựng và tu từ cú pháp; các phong cách ngôn ngữ chức năng, các phương thức biểu đạt; các thao tác lập luận; cách xác định chủ đề/câu chủ đề hoặc nội dung của một văn bản…
2. Phân bổ thời gian hợp lý, tốt nhất nên dành 30 – 40 phút cho phần đọc hiểu, viết trong vòng 2 mặt giấy thi. Sử dụng kí hiệu thống nhất như trong đề bài. Trình bày rõ ràng, sạch đẹp, không sai lỗi chính tả, ngữ pháp. Diễn đạt mạch lạc, trôi chảy và có chất văn.
3. Trước khi đặt bút làm bài, thí sinh cần đọc trước các câu hỏi, gạch chân những từ quan trọng trong câu hỏi, để có định hướng chính xác khi đọc đoạn trích. Khi đọc câu hỏi phải đọc thật kĩ để xác định chính xác nội dung cần trả lời. Ví dụ như: Nêu phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích; sẽ khác với câu: Nêu các phương thức biểu đạt trong đoạn trích.
4. Tiến hành trả lời từng câu hỏi, dễ trước khó sau, nhưng không nên bỏ bất cứ câu nào, ý nào để giành chắc chắn từng 0,25 điểm. Nên trả lời trực tiếp vào câu hỏi, theo kiểu “hỏi gì đáp nấy”. Câu trả lời cần chính xác, đầy đủ, ngắn gọn. Không nên gạch đầu dòng mà nên viết mỗi ý trong câu hỏi thành đoạn văn nhỏ, hoàn chỉnh.
5. Để đạt điểm tối đa, khi xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản, thao tác lập luận hoặc phương thức biểu đạt trong văn bản, nên giải thích ngắn gọn 2-3 dòng (dựa vào đặc trưng của phong cách ngôn ngữ/ thao tác lập luận hoặc phương thức biểu đạt mà các em nêu). Khi xác định biện pháp tu từ, nên chỉ rõ biện pháp ấy được thể hiện qua từ ngữ/hình ảnh nào.
TS. Phạm Hữu Cường – người Thầy với 20 năm kinh nghiệm giảng dạy và luyện thi đại học môn Ngữ văn . (Ảnh: NVCC)
6. Để nhận biết văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nào, cần dựa vào các xuất xứ ghi dưới văn bản và dựa vào đặc trưng của phong cách ngôn ngữ.
7. Để xác định chính xác phương thức biểu đạt, em nên lưu ý: – Phương thức nghị luận (sử dụng nhiều lập luận, lí lẽ, dẫn chứng; nhiều từ khen chê, bộc lộ thái độ) chủ yếu xuất hiện trong văn bản nghị luận. – Các phương thức miêu tả, biểu cảm, tự sự thường chủ yếu xuất hiện trong các văn bản nghệ thuật: + Nếu văn bản chủ yếu khắc họa đặc điểm, trạng thái, tính chất của đối tượng => Phương thức miêu tả. + Nếu văn bản chủ yếu bộc lộ cảm xúc của người viết => Phương thức biểu cảm. + Nếu văn bản chủ yếu kể lại diễn biến sự việc đã xảy ra => Phương thức tự sự. Một văn bản có khi kết hợp nhiều phương thức biểu đạt khác nhau nhưng bao giờ cũng chỉ có một phương thức biểu đạt chính. Có 4 phương thức thường xuất hiện trong các đề thi/ đề kiểm tra: biểu cảm, tự sự, miêu tả, nghị luận.(Trong thơ: chủ yếu sử dụng hai phương thức: biểu cảm và miêu tả. Còn phương thức tự sự có sử dụng nhưng không nhiều. Trong văn xuôi: chủ yếu sử dụng các phương thức: tự sự và miêu tả, biểu cảm.)
8. Để nhận biết chính xác các biện pháp nghệ thuật, các em cần nắm vững kiến thức về các biện pháp tu từ, đặc trưng của từng biện pháp tu từ; đồng thời luyện tập thường xuyên thông qua các bài tập. Chẳng hạn so sánh thường có mô hình A như B; ẩn dụ là dùng A để chỉ B… Các em cần nắm vững các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa, vật hóa, điệp ngữ, nói quá, nói giảm, chơi chữ, lặp cấu trúc, đảo ngữ; câu hỏi tu từ, liệt kê… Các biện pháp tu từ có tác dụng làm rõ đối tượng nói đến, tăng thêm gợi cảm, gợi hình ảnh, âm thanh, màu sắc, làm đối tượng hấp dẫn, sâu sắc.
9. Để xác định chính xác nội dung của 1 văn bản, các em nên: – Tìm câu văn nêu vấn đề nổi bật mà văn bản đề cập tới. – Xác định chính xác nội dung của từng đoạn văn bản, rồi tổng hợp lại thành nội dung bao quát toàn văn bản. – Với loại câu hỏi nêu nội dung, ý nghĩa câu thơ; các em nên chú ý đọc thật kĩ câu thơ tìm hình ảnh quan trọng rồi sau đó đặt câu thơ vào toàn văn bản để tìm ra nội dung, ý nghĩa của câu thơ.
10. Ở những phần yêu cầu viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về vấn đề nào đó, để đạt điểm cao, em nên trình bày với độ dài 5,6 hoặc 7 dòng (tùy theo yêu cầu của đề). Em có thể viết theo lối diễn dịch, quy nạp hay tổng phân hợp nhưng tốt nhất là viết theo lối diễn dịch. Các em cần bám sát chủ đề mà câu hỏi nêu ra; chỉ cần viết 2-3 câu: Câu 1 nêu lại chủ đề mà đề bài yêu cầu. Câu 2 và 3 triển khai cụ thể chủ đề ấy. Sau khi làm xong, các em cũng nên kiểm tra lại và sửa lỗi (nếu có).
Tiếp thị & Tiêu dùng - tiepthitieudung.com. All Right Reserved
Tiếp thị & Tiêu dùng - Cập nhật thông tin mới nhất về giá cả, thị trường, mua sắm...
tiepthitieudung.com giữ bản quyền trên website này
Liên hệ: [email protected]