Vinaxuki, Vingroup, THACO và tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm ô tô

“Nỗi niềm” của THACO về nội địa hóa sản phẩm

Vừa qua, Bộ Tài chính đã có đề xuất về việc giảm thuế nhập khẩu linh kiện ô tô với 2 dòng xe dưới 9 chỗ từ 2.000cc trở xuống và xe tải dưới 5 tấn về 0%. Đây được xem là một trong những yếu tố tích cực thúc đẩy việc Việt Nam có thể xuất khẩu ô tô trong tương tương lai và bảo vệ thị trường ô tô trong nước.

Chính sách này từng được đại diện THACO kiến nghị tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) giữa kỳ 2017, trong bối cảnh thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc ở khối ASEAN sẽ giảm về 0% từ ngày 1/1/2018.

Cần nhắc lại rằng, cũng như VINAXUKI, THACO cũng là doanh nghiệp “đầu đàn” hướng đến mục tiêu nội địa hóa dòng sản phẩm ô tô. Tuy nhiên, việc lựa chọn “hướng đi” giữa 2 doanh nghiệp này đã cho thấy những số phận rất khác nhau.

Ở thời kỳ “vàng son”, VINAXUKI đã rất thành công với mô hình sản xuất và kinh doanh xe tải mà đáng chú ý nhất là dòng xe tải hạng nhẹ. Tỷ lệ nội địa hóa trong sản phẩm của VINAXUKI đạt khoảng 30% nhờ đó Công ty những lợi thế về giá cả cạnh tranh với xe nhập khẩu.

VINAXUKI từng là cái tên lớn trên bản đồ doanh nghiệp ô tô Việt Nam

Với những kinh nghiệm và thành công ở dòng xe tải, VINAXUKI sau đó quyết định “nhảy” vào thị trường xe du lịch. Tuy nhiên, điều này lại đẩy Công ty đến bờ vực khốn cùng, nguyên nhân dẫn được đưa ra rất nhiều trong đó có thể kể tới như việc không đủ tiềm lực tài chính, quá “nóng vội” với việc áp dụng mô hình xe tải vào xe con…

Khác với VINAXUKI, THACO gia nhập cuộc chơi với tâm lý thận trọng hơn và các bước chậm rãi hơn. Doanh nghiệp của ông Trần Bá Dương, mặc dù chung mục tiêu nội địa hóa, nhưng lại nhận thấy rõ được những trở ngại đối với sản phẩm xe con, từ đó Thaco từng bước thực hiện đối với sản phẩm xe thương mại (xe tải, xe khách) là những sản phẩm theo chiến lược quy hoạch công nghiệp phát triển ô tô Việt Nam thời điểm đó.

Trong thời gian qua, với dòng xe du lịch, Thaco hiện lắp ráp và phân phối 3 dòng xe cùng 3 đối tác nước ngoài là Hàn Quốc, Nhật Bản và Pháp. Trong đó, THACO hợp tác với tập đoàn Kia Motors (Hàn Quốc) sản xuất dòng xe dòng xe du lịch Kia. Với dòng xe Mazda, THACO kết hợp với đối tác Nhật Bản tham gia hỗ trợ lắp đặt, hợp đồng sử dụng chung các dây chuyền công nghệ quan trọng có chi phí đầu tư lớn; đồng thời hỗ trợ trong vận chuyển nguyên liệu, giao nhận thành phẩm tại Chu Lai tại nhà máy Vina Mazda.

Bên cạnh đó, THACO và Công ty PEUGEOT (Pháp) cũng ký kết “Hợp đồng chuyển giao công nghệ sản xuất xe PEUGEOT CKD model đầu tiên vào cuối năm 2013 và thêm một model khác nữa vào năm 2014” và “Hợp đồng hợp tác phân phối độc quyền xe du lịch PEUGEOT tại Việt Nam.

Có thể thấy, những bước đi của THACO vẫn rất “thận trọng” với việc sản xuất “tự chủ” dòng xe du lịch.

Tính đến cuối năm 2015, tỷ lệ nội địa hóa của dòng xe du lịch THACO đạt 32,73%, tăng nhẹ so với năm 2014 (32,49%) và tăng mạnh so với thời điểm 2013 (23,9%). Trong đó, dòng xe Kia hướng đến mục tiêu nội địa hóa cao nhất.

VIC- Vinfast gia nhập cuộc chơi, liệu có một “cuộc đua” thương hiệu Việt và ai sẽ nhanh chân hơn?

Với việc thuế nhập khẩu linh kiện được giảm xuống 0% được thông qua, có thể sẽ tạo một “cú hích” lớn cho ngành công nghiệp ô tô trong nước. Tuy nhiên, để có thể được hưởng mức thuế này, doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp ô tô trong nước phải đáp ứng tối thiểu giá trị hàm lượng sản xuất trong nước tăng dần và đạt 40% vào năm 2022. Đồng thời, doanh nghiệp còn phải đạt tỉ lệ tăng trưởng sản xuất, lắp ráp đối với 2 loại xe từ 16-18%/ năm.

Những điểu kiện trên, sẽ không quá là khó đối với một doanh nghiệp như THACO. Năm 2016, doanh số của THACO đạt 110.548 xe (bao gồm 63.456 xe du lịch, 47.092 xe thương mại), tăng 37% so với năm 2015, chiếm 41,5% thị phần trong Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), đứng đầu cả nước với 32% thị phần ô tô toàn thị trường.