Dùng roi dạy con: Sai lầm khủng khiếp của cha mẹ Việt?

“Nhiều người nghĩ rằng không độc đoán, áp đặt mà nên nhẹ nhàng phân tích giải thích với hành vi của trẻ. Nhưng thay vì mất công giảng giải (vốn ngôn ngữ của trẻ không phong phú sẽ khó tiếp thu), chúng ta hãy dùng những trò chơi, câu chuyện có hình ảnh màu sắc sống động gắn liền cảm xúc cũng như sự tương tác, trẻ sẽ tiếp thu rất nhanh.”, ThS Đoàn khuyên.

Ví dụ cụ thể đó là việc trẻ thích thò tay vào cánh quạt đang quay hoặc chạy lại gần bô xe máy đang bỏng. Nhiều cha mẹ không giải thích gì chỉ quát nạt ra lệnh cấm tới gần hoặc nhẹ nhàng thì bảo “con ơi con đừng lại đó, nó cắn, nó bỏng đau lắm”. Trẻ chưa hiểu được đau, bỏng là gì mà cấm thì trẻ càng tò mò. Cách đơn giản là mua một con búp bê bằng nhựa và dí vào bô xe máy đang bỏng, thấy con búp bê bị nóng quá chảy ra, trẻ nhìn và sẽ tự biết hậu quả nếu chúng cố tình chạm vào đó. Cũng giống như việc thò tay vào quạt, bố mẹ chỉ cần lấy một búp rau mềm nhét vào và trẻ sẽ thấy việc búp rau đứt ra.

Thạc sĩ Đoàn còn chia sẻ thêm một số sai lầm trong dạy trẻ: “Đó chính là sự quá yêu thương bảo bọc, sự dễ dãi trong việc nuôi dạy trẻ. Đổi lấy sự nghe lời của con, nhiều gia đình sẵn sàng đáp ứng bất cứ yêu cầu nào trẻ đưa ra. Hoặc “mua chuộc” trẻ bằng những lời hứa, phần thưởng “con ăn xong, học xong… mẹ sẽ cho con đi siêu thị, mua cho con…”.

Hậu quả là khi lớn lên, gặp bất cứ khó khăn nào trẻ cũng dễ dàng bỏ cuộc vì việc nào chúng làm cũng cần phải có điều kiện hoặc lợi ích ngay trước mắt.

Giáo dục khác với trừng phạt

Đồng ý với những phân tích trên của ThS Đoàn, PGS. TS Lê Văn Hảo cho rằng mắc lỗi là một phần trong quá trình trưởng thành của bất cứ đứa trẻ nào và trẻ thường mắc lỗi bởi 3 lí do: tò mò khám phá, sơ ý hoặc cố tình để thu hút sự chú ý. Đồng thời khi trẻ hư thì sự ra tay ở người lớn với chúng là khá cao.

“Với trẻ khóc cũng là một cách để giao tiếp, để cho người lớn biết rằng chúng đang có vấn đề. Nhưng nhiều bố mẹ lại sẵn sàng quát trẻ bắt phải im ngay lập tức”, PGS. TS Hảo dẫn thêm ví dụ về việc áp đặt uy quyền của cha mẹ với con cái.

Ngày nay xã hội thay đổi kéo theo cuộc sống cũng thay đổi. Nhìn chung trẻ em hiện tại đã khác ngày xưa rất nhiều, chỉ có cách làm cha mẹ của chúng ta là vẫn vậy. Cho nên vấn đề trẻ “hư” là của người lớn chúng ta chứ không nằm ở trẻ.

Với 20 năm kinh nghiệm nghiên cứu, giảng dạy và tư vấn tâm lý, là chuyên gia tư vấn và xây dựng chương trình đào tạo kỹ năng, giá trị sống của tổ chức Plan Việt Nam, ông Hảo đưa ra lời khuyên: “Ngạn ngữ Châu Âu có câu muốn một đứa trẻ ngoan và tốt phải giáo dục nó 20-30 năm trước khi ra đời”, nghĩa là chính người lớn chúng ta phải làm gương cho trẻ.

Trong giới hạn cho phép, cha mẹ hãy làm bạn với con cái của mình. Đừng áp đặt uy quyền độc đoán lên trẻ bởi đó không phải là dạy dỗ, đó là trừng phạt. Nên nhớ giáo dục khác với trừng phạt”.