PGS.TS Nguyễn Hội Nghĩa: Nên tách thi tốt nghiệp THPT và đại học

Ở các nước tiên tiến, người ta xét tuyển vào đại học, cao đẳng theo phương châm "tổng hợp, toàn diện". Họ xem xét nhiều yếu tố, không chỉ là dựa vào kết quả của một kỳ thi nào đó, dù kỳ thi ấy cũng được tổ chức rất tốt, có độ khó và độ phân hóa tốt.

Chưa thể bỏ thi tốt nghiệp THPT

- Ông Phan Thanh Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đề xuất tách kỳ thi đại học và tốt nghiệp THPT. Ông có ủng hộ ý kiến này?

- Tôi ủng hộ việc từng trường (thậm chí là từng ngành) đề ra những yêu cầu mà sinh viên của mình phải có, trên cơ sở đó đưa ra phương thức tuyển chọn tương ứng.

Ví dụ, vào học âm nhạc, thể thao, nghệ thuật hay kiến trúc chẳng hạn, trường cần có cách tuyển chọn riêng và nên mở rộng cách nhìn ấy với những ngành khác. Tất nhiên, nhiều ngành tương tự nhau, cách tuyển chọn cũng khá giống nhau. Cần suy tính sao cho tuyển chọn không những đủ chỉ tiêu mà quan trọng hơn là tuyển chọn càng đúng càng tốt!

PGS.TS Nguyễn Hội Nghĩa ủng hộ việc tách hai kỳ thi tốt nghiệp THPT và đại học. Ảnh: H.N.

- Một kỳ thi đại học độc lập sẽ có hình thức như thế nào?

- Thực ra, chính sách của Bộ GD&ĐT không cấm các trường có thêm cách thức xét tuyển riêng. Điểm thi THPT quốc gia chỉ là một trong những căn cứ giúp các trường xét tuyển. Tuy nhiên, rất ít trường mạnh dạn xét tuyển riêng.

Nếu tách kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh đại học, cao đẳng, trước hết, các trường cần nghiên cứu kỹ yêu cầu của sinh viên sẽ theo học ở trường mình, cũng như phẩm chất, năng lực của họ khi tốt nghiệp. Từ đó, trường đề ra cách xét tuyển phù hợp. Các trường sẽ chỉ lấy kết quả thi THPT quốc gia làm một trong những tham số để xét tuyển.

Trước mắt, một số trường có điều kiện về đội ngũ giảng viên và phương pháp khảo thí, có sự nghiên cứu về yêu cầu sinh viên trường mình, nên đưa ra cách tuyển chọn vào đại học, cao đẳng.

Đó có thể là một kỳ đánh giá năng lực tư duy, đọc hiểu, tính toán, viết, suy luận, tiếng Việt, ngoại ngữ... hoặc sự hiểu biết về lĩnh vực cụ thể nào đó. Có thể nhiều trường kết hợp với nhau để thực hiện chung việc tuyển sinh thông qua đánh giá chung những khía cạnh tương tự.

Các kỳ đánh giá có thể tiến hành nhiều lần trong một năm, nhằm dàn trải sự căng thẳng cho thí sinh cũng như xã hội, tránh mức độ tập trung vào một lần thi duy nhất như hiện nay.

- Như vậy, chúng ta có nên bỏ hẳn kỳ thi tốt nghiệp THPT?

- Việc bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT, theo tôi, trước mắt chưa phù hợp. Trong tương lai, một khi đã cải tiến dần đến chuẩn hóa công tác đánh giá học sinh phổ thông, chúng ta sẽ không còn cần thiết kỳ thi này nữa.

- Nếu tách riêng kỳ thi tốt nghiệp THPT và đại học, chúng ta nên tính toán việc cộng điểm ưu tiên ra sao để đảm bảo công bằng cho thí sinh?

- Điểm ưu tiên cần phải có, tuy nhiên phải tính toán lại cho phù hợp hơn, dựa trên tình hình thực tế luôn biến động. Một khi đã xét tuyển theo phương châm toàn diện, chưa chắc điểm ưu tiên (về khu vực và đối tượng) đã có tác dụng lớn lắm! Một số ngành đặc thù hoàn toàn có thể có điểm ưu tiên khác nữa cho riêng mình.