“Học thêm tự nguyện cần được khuyến khích”

Trước hết chương trình học và sách giáo khoa của học sinh tiểu học trong những năm gần đây là quá nặng và quá tải.

Với các cháu học sinh mới 7- 10 tuổi đầu thì để học được và làm được bài như trong sách giáo khoa (SGK) và chương trình tiểu học mà theo cách học bình thường là không đủ thời gian. Tôi nhớ có bài tập về nhà của học sinh lớp 3 với câu hỏi "Em hãy kể các món ăn tốt cho bệnh tim mạch". Kiến thức này có thực sự cần thiết với học sinh lớp 3 không? Đáng tiếc là khi họp Quốc hội thì đại biểu ngành nào cũng hỏi tại sao không đưa thêm kiến thức này, kiến thức nọ vào trong các trường học, thậm chí cho học sinh tiểu học, trong khi đầu óc các cháu còn quá non nớt không thể ngốn hết một khối kiến thức quá lớn. Hãy khoan bàn chuyện sai sót của SGK mà cần nói ngay rằng SGK cho học sinh tiểu học của chúng ta càng ngày càng nặng nề, càng muốn nhồi nhét nhiều kiến thức mà không quan tâm đến việc các cháu có tiếp thu được và có cần hay không. Không những học sinh phải học quá tải mà thầy cô giáo cũng không đủ thời gian để truyền đạt kiến thức trong giờ chính khoá.

Ở nước ta, SGK viết theo kiểu cái gì người viết biết mà không theo kiểu cái gì là không thể thiếu với học sinh và phù hợp với lứa tuổi của chúng. Vì thế để giảm bớt dạy thêm và học thêm trước hết cần tinh giản bớt chương trình học cho các cháu (đặc biệt là bậc tiểu học). Chỉ nên học những kiến thức căn bản nhất mà thiếu nó thì không thể học được ở lớp sau. Nên tham khảo chương trình của các nước trong khu vực và trên thế giới, đừng bắt các cháu phải học quá nhiều, mất cả thời gian chơi như một nhu cầu tất yếu của tuổi thiếu niên.

Tiền lương tối thiểu cho giáo viên thấp hơn so với nhu cầu cuộc sống, đặc biệt là đối với giáo viên mới ra trường, nên giáo viên phải dạy thêm mới đủ sống.

Với giáo viên thì cách tốt nhất là dạy thêm, mặc dầu có người vẫn khắc phục khó khăn bằng các cách khác. Đó là chưa nói kinh tế thị trường làm cho ai cũng muốn làm giàu. Như vậy, tăng lương tối thiểu cho thầy cô giáo cũng là một biện pháp góp phần hạn chế việc dạy thêm không chính đáng. Còn dạy thêm và học thêm chính đáng là điều không nên hạn chế.

Cần có quy chế hợp lý về quản lý dạy thêm và học thêm

Học thêm và dạy thêm khi xuất phát từ nhu cầu thực sự của học sinh là một điều chính đáng. Vấn đề đặt ra là thế nào là chính đáng và thế nào là không chính đáng thì chỉ những người trong ngành giáo dục mới biết được và mới tìm được cách khắc phục.

Ở TP Hồ Chí Minh, Sở Giáo dục thông báo không cho phép giáo viên dạy thêm cho học sinh mình đang dạy chính khóa, trong bất cứ trường hợp nào, kể cả trong trường hay ngoài trường. Giáo viên vi phạm sẽ bị xử lý. Theo tôi, cấm dạy thêm môn học mà thầy đang dạy cho chính học sinh của mình là cần thiết, song cần chọn cách phù hợp để không hạn chế học thêm tự nguyện thật sự chính đáng của các cháu.

Vì thế, tôi rất đồng tình với ý kiến của ông Đinh Thế Huynh, Thường trực Ban bí thư Trung ương Đảng, là không thể cấm học thêm tự nguyện (VietNamNet, 31/8/2016). Mong rằng ngành Giáo dục sẽ tìm được giải pháp hợp lý để khuyến khích học thêm và dạy thêm chính đáng, hạn chế dạy thêm không chính đáng.

Học thêm tự nguyện gồm cả tự học và học có thầy giáo, kiểu mời thầy dạy hoặc tìm thầy để học, nhất là những gia đình có điều kiện kinh tế mà thiếu điều kiện để dạy dỗ con cháu, những cháu học giỏi muốn nâng cao trình độ, hoặc những những cháu học yếu muốn bổ sung kiến thức mà bản thân và gia đình không làm được. Đó là những trường hợp gia đình quá bận muốn gửi con cho thầy cô để vừa được học thêm vừa được rèn luyện thêm về đạo đức tư cách.

Theo tôi, việc nghiên cứu tìm ra một quy chế hợp lý để vừa khuyến khích được mặt tích cực vừa hạn chế được mặt tiêu cực của dạy thêm - học thêm sẽ góp phần đưa nền giáo dục của chúng ta phát triển, theo kịp trình độ các nước tiên tiến trong quá trình hội nhập.