Phân loại thuốc Corticoid theo tác dụng
Corticoid tác động làm giảm sự gián phân của tế bào thượng bì
- Loại tác dụng vừa: Hydrocortisone, Dexamethasone, Clobetasone butyrate…
- Loại tác dụng khá mạnh: Betamethasone valerate, Desonide, Flumethasone privalate, Flucinolone acetonide, Hydrocortisone butyrate, Mometasone fuorate, Triamcinolone acetonide...
- Loại tác dụng mạnh: Amcinonide, Betamethasone dipropionate, Desoximethasone, Diflorasone diacetate, Fluocinomide, Halcinonide...
- Loại tác dụng rất mạnh: Betamethasone dipropiomate, Clobetasol propionat, Các thuốc phối hợp (Corticoid + kháng khuẩn, Corticoid + acid salicylic, Corticoid + kháng khuẩn + kháng nấm,...)
Cơ chế tác động
Cơ chế tác động chính xác của tính chất chống viêm vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, tác dụng quan trọng là gây co mạch và giảm chức năng hoạt động của lympho bào và bạch cầu khác. Ngoài ra còn có tác động làm giảm sự gián phân của tế bào thượng bì nhưng cơ chế chưa được hiểu rõ.
Hiệu quả tác động của thuốc thay đổi tùy theo sự thay đổi cấu trúc hóa học tá dược.
Những chỉ định chính
Thuốc bôi có Corticoid được chỉ định điều trị:
- Bệnh da bị viêm: chàm tiếp xúc, chàm thể tạng, chàm khác...
- Rối loạn tăng sinh da: vảy nến...
- Rối loạn xâm nhiễm da: sarcoidois...
Sự đáp ứng của corticoid tùy theo bệnh:
- Hiệu quả nhất với: vẩy nến (ở nếp kẽ), chàm thể tạng (trẻ em), chàm tiết bã, viêm kẽ...
- Hiệu quả trung bình với: vẩy nến dạng nhỏ, chàm thể tạng (người lớn), chàm dạng đồng tiền, viêm da kích thích nguyên phát, mề đay, á vẩy nến, lichen đơn giản mạn tính,...
Dấu hiệu bệnh vẩy nến
- Ít hiệu quả với: vẩy nến (bàn tay, bàn chân, móng), vẩy nến lòng bàn tay chân, chàm dạng tổ đỉa (cấp và mạn tính), lupus đỏ, lichen phẳng, u hạt vòng, sarcoidosis, viêm da tiếp xúc dị ứng, côn trùng đốt...
Chống chỉ định
- Dị ứng với thành phần của thuốc
- Bệnh loét da
- Da đang bị nhiễm trùng, nhiễm nấm, nhiễm kí sinh trùng, nhiễm virus.
Tác dụng phụ
- Tại chỗ: Có thể gây teo da, rạn da, giãn mao mạch, xuất huyết dưới da, mất sắc tố, lâu lành vết thương da, làm tăng bệnh nhiễm trùng, nhiễm kí sinh trùng, bội nhiễm nấm Candida, nổi hạt kê trắng, viêm da quanh miệng, phát ban dạng trứng cá đỏ hoặc dạng mụn trứng cá...
- Toàn thân:
Tim mạch: tăng huyết áp
Hệ nội tiết: ức chế trục dưới đồi – tuyến yên – thượng thận, chứng rậm lông, rối loạn kinh nguyệt, mập vùng thân mình, mặt tròn như trăng...
Hệ thần kinh trung ương: thay đổi hành vi, loạn tâm thần, giả bướu não,...
Hệ tiêu hóa: loét dạ dày, viêm tụy tạng, đái tháo đường,...
Hệ máu: giảm lympho bào, giảm monocyte...
Hệ miễn dịch: tăng xuất hiện các bệnh cơ hội.
Hệ cơ xương: loãng xương, hoại tử vô trùng đầu xương đùi hoặc xương cánh tay, bệnh cơ.
Thị giác: tăng nhãn áp, cườm.
Thận: ứ dịch và muối, giảm kali máu.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Corticoid
Chọn thuốc bôi tùy thuộc vào người bệnh, từng lứa tuổi, từng vùng da
- Phải phân tích tổn thương cơ bản, giai đoạn bệnh, mục đích yêu cầu của điều trị trên cơ sở đó quyết định dùng thuốc gì, ở dạng nào thích hợp.
- Bám sát diễn biến của bệnh để thay đổi cách dùng thích hợp.
- Theo dõi phản ứng ở da của từng người bệnh để thay đổi cách dùng thích hợp.
- Không thể dùng đồng loạt loại thuốc bôi một cách cứng nhắc mà còn tùy thuộc vào người bệnh, từng lứa tuổi, từng vùng da.
- Không nên nghĩ rằng tăng hàm lượng, tỷ lệ thuốc là tăng tác dụng, cần lưu ý đến những tác dụng phụ và hiện tượng bùng phát mạnh lên của bệnh sau khi ngừng bôi thuốc.
- Không nên bôi thuốc trên những tổn thương da đang bị nhiễm trùng, nhiễm nấm, nhiễm virus, giãn mạch, loét da.
- Đối với những tổn thương đang chảy dịch, đóng nhiều vẩy, nhiều mày thì cần ngâm đắp gạc cho giảm chất dịch, giảm vảy.
- Không nên bôi thuốc trên một diện rộng, không dùng trong thời gian dài, nhất là trẻ em.
- Cần phối hợp với các loại thuốc toàn thân khác, không phải là corticoid và cần tìm ra nguyên nhân gây bệnh để phòng tránh nhằm hạn chế sự tái phát của bệnh.
- Hạn chế tối đa dùng cho phụ nữ có thai và trẻ em dưới 12 tuổi.
- Cho dù nhiều tác dụng nhưng khi sử dụng corticoid ngoài da cũng nên cẩn thận, tránh lạm dụng có thể gây nên hậu quả đáng tiếc.
Tiếp thị & Tiêu dùng - tiepthitieudung.com. All Right Reserved
Tiếp thị & Tiêu dùng - Cập nhật thông tin mới nhất về giá cả, thị trường, mua sắm...
tiepthitieudung.com giữ bản quyền trên website này
Liên hệ: [email protected]