Chính thức chốt lãi suất vay dân sự tối đa 20%/năm

Báo cáo giải trình cho biết, trước các loại ý kiến khác nhau về mức trần lãi suất Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi phiếu xin ý kiến đại biểu Quốc hội về mức lãi suất tối đa.

Kết quả có 278/366 phiếu tán thành quy định: mức lãi suất cố định ngay trong bộ luật tối đa là 20%/năm của khoản tiền vay.

Trên cơ sở phương án dự thảo do Chính phủ trình và kết quả lấy phiếu xin ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý nội dung này tại khoản 1 điều 468 như sau: “Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan có quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất”.

Biểu quyết riêng về điều này, có 410 vị đồng ý, 24 vị không đồng ý và 6 không biểu quyết

Do quy định tại điều 1 điều 468 đã không sử dụng lãi suất cơ bản làm lãi suất tham chiếu, nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho chỉnh lý lại quy định tại khoản 2 điều này về mức lãi suất ấn định trong hợp đồng vay có lãi nhưng các bên không có thỏa thuận rõ về lãi suất dẫn đến tranh chấp.

Cụ thể: “Trường hợp các bên có thoả thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 diều này tại thời điểm trả nợ”.

Tòa không được từ chối yêu cầu của dân

Bộ luật Dân sự (sửa đổi) quy định, tòa án không được từ chối giải quyết vụ, việc dân sự vì lý do chưa có điều luật cụ thể để áp dụng; trong trường hợp này, quy định tại điều 5 (áp dụng tập quán) và điều 6 (áp dụng tương tự pháp luật) của bộ luật này được áp dụng.

Đây là vấn đề từng được tranh cãi rất căng thẳng ở nhiều phiên thảo luận tại nghị trường. Nhưng, báo cáo giải trình không thể hiện nội dung xin ý kiến đại biểu như với nhiều quy định khác tại dự thảo bộ luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết, một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định về áp dụng tập quán, lẽ công bằng, tương tự pháp luật cho phù hợp với quy định Thẩm phán xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật. Nhiều ý kiến đề nghị quy định cụ thể, làm rõ khái niệm tập quán, tương tự pháp luật, án lệ, lẽ công bằng và cơ chế áp dụng để bảo đảm tính khả thi.