Cần minh bạch thị trường đề bảo vệ người mua nhà

Về mặt lý thuyết, hệ thống pháp luật tại Việt Nam có đầy đủ các điều khoản quy định việc mua bán căn hộ được hình thành trong tương lai giữa chủ đầu tư và khách hàng, giao dịch tín dụng giữa ngân hàng và khách hàng nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Bản thân các ngân hàng cũng có những quy định rất chặt chẻ về cấp tín dụng cho khách hàng. Tuy nhiên, để xảy ra tình trạng như vừa qua cho thấy những lỗ hổng trong quản lý, giám sát và đạo đức kinh doanh. Theo chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển, luật đã có quy định rõ doanh nghiệp chỉ được huy động vốn từ khách hàng lần đầu không quá 30% giá trị hợp đồng, những lần tiếp theo phải phù hợp với tiến độ xây dựng và không quá 70% giá trị hợp đồng khi chưa bàn giao nhà và có bảo lãnh ngân hàng. Nếu như thực hiện đúng với quy định trên thì việc mua bán sẽ diễn ra chặt chẽ và an toàn về tài chính đối với người mua. Thực tế cho thấy, nếu ngân hàng giải ngân đúng theo tiến độ thi công, minh bạch trong hoạt động giám sát thì dù chủ đầu tư có yếu kém, dự án xảy ra vấn đề thì khách hàng cũng chỉ bị thiệt nhiều nhất khoảng 30% chứ không đến nổi mất trắng như hiện nay.

Ông Hiển cho rằng, do sự yếu kém của cán bộ ngân hàng, sự tiếp tay với chủ đầu tư của nhân viên ngành này đã gây ra thiệt hại lớn cho người mua nhà. Thậm chí, nhiều ngân hàng còn giải ngân cho chủ đầu tư khi chưa thông qua kiểm chứng tiến độ. Nếu cán bộ ngân hàng không thực hiện đúng với quy định của nhà nước thì dù bộ xây dựng có phát triển luật chặt chẽ đến đâu cũng không thể nào bảo đảm 100% người mua nhà không bị thiệt hại.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM cho rằng, bên cạnh trách nhiệm của các cơ quan chính quyền thì chính các doanh nghiệp cũng cần phải liêm chính. Những hệ lụy mà nhiều dự án hiện đang xảy ra đều xuất phát từ giai đoạn thị trường sốt nóng khi mà nhà nhà làm BĐS, đến khi thị trường đổ sụp thì không thể thoát ra được. Ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây Dựng Tp.HCM cũng nhìn nhận do năng lực của những nhà đầu tư không chuyên nghiệp, thiếu hiểu biết về cách phát triển dự án, cách triển khai và chăm sóc khách hàng dẫn đến sự tùy tiện, vi phạm từ quá trình xây dựng, đến bàn giao nhà, quản lý vận hành chung cư. Đặc biệt, việc thực thi pháp luật còn có những lúc chưa nghiêm, chưa phát hiện xử lý kịp thời, trình độ quản lý cũng chưa ngang tầm với đô thị, điều kiện phương tiện cả bộ máy vẫn chưa hoàn thiện.

Để minh bạch hóa thị trường BĐS, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó cục trưởng cục quản lý nhà cho rằng, cần phải bảo vệ quyền lợi của người mua nhà. Trong khi người tiêu dùng đặt câu hỏi là ai bảo vệ quyền lợi của họ khi rủi ro xảy ra, thì chủ đầu tư cũng bức xúc vì tinh trạng một con sâu làm rầu nồi canh, gây ảnh hưởng chung đến uy tín của họ trên thị trường. Theo ông Khởi, để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng thì cần phải xét rõ trách nhiệm của các bên liên quan, phải hoàn thiện luật pháp, khi đã xác định sai phạm thì cần phải xử lý nghiêm sai phạm và minh bạch hơn nữa các thông tin về dự án BĐS.

Như vậy, trách nhiệm không chỉ đến từ phía chủ đầu tư, ngân hàng mà còn phải do các cơ quan chức năng và bản thân khách hàng ý thức rõ quyền lợi của mình.