Cải tạo chung cư cũ: Trông chờ vào 'đại gia' địa ốc?

Người dân cho rằng, chỉ 'đại gia' trong làng bất động sản mới có thể khiến kế hoạch thay đổi bộ mặt chung cư cũ về đích thần tốc

E ngại… độ trễ

Độ trễ chính sách từ lâu đã được ví như điều khó tránh khỏi đối với bất cứ lĩnh vực nào. Trong ngành xây dựng, những đồ án có khi bị treo nhiều năm, các quy hoạch thì phải 'nằm chờ' xuyên thế kỷ đã thành chuyện chẳng còn xa lạ. Soi vào hoạt động cải tạo, xây dựng lại chung cư tập thể cũ, đã không ít ý kiến tỏ ra lo ngại về thời gian thực thi 10 dự án trị giá lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng – trước khi mơ tới những khu dân cư văn minh, hiện đại và đồng bộ cả về hạ tầng kỹ thuật cùng tiện ích xã hội.

Lo ngại trên không phải là không có cơ sở, khi sau hơn 10 năm khởi động chương trình cải tạo và xây dựng mới chung cư cũ, phần thực hiện được vẫn chưa vượt quá con số 2%. Nguyên nhân dẫn tới thực tế này, chủ yếu đến từ vấn đề hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và người dân.

Cụ thể, tại Hà Nội, các chung cư cũ thường đặt tại vị trí đắc địa nên người dân ngại di dời với tâm lý 'không còn cơ hội quay về nơi cũ', cũng như cho rằng hệ số đền bù thấp, bố trí tạm cư xa, sợ tiến độ thi công bàn giao chậm chạp…

Về phía doanh nghiệp, điểm vướng chủ chốt lại xoay quanh giải phóng mặt bằng, giới hạn độ cao – số tầng (khó cân đối bài toán kinh doanh) dẫn tới tâm thế không mấy mặn mà trước chính sách mời gọi của địa phương.

Còn nhớ, hình mẫu cho các mâu thuẫn khó dung hòa giữa các bên tham gia trực tiếp việc cải tạo chung cư cũ là trường hợp tập thể Nguyễn Công Trứ (quận Hai Bà Trưng) và C1 Thành Công mới đây. Cụ thể, dự án cải tạo chung cư C1 - Thành Công bắt đầu triển khai từ năm 2008 sau khi tòa nhà bị nghiêng, lún nghiêm trọng. Các thủ tục pháp lý liên quan gồm cả phương án bồi thường lẫn tái định cư đều được hoàn thiện đúng pháp luật. Thế nhưng, khi dự án bắt đầu thi công hạng mục cọc thì không ít hộ dân lại kéo tới công trường ngăn cản. Hệ quả là dự án này sau đó phải dừng nhiều năm. Mới đây nhất, thành phố có thông báo dự án sẽ được bàn giao cho người dân vào tháng 9/2017.

Khốn đốn hơn, dự án thí điểm cải tạo xây dựng lại nhà A1, A2 khu tập thể Nguyễn Công Trứ ngay từ đầu đã gặp khó từ khâu vận động di dời cho tới việc người dân không chịu nộp tiền và nhận nhà(?!) Theo đó, lý do là vì: Một số hộ dân yêu cầu được giảm giá bán đối với phần diện tích tăng thêm, cho phép trả dần, trong khi một số hộ gia đình chính sách, hộ nghèo thì lại không có khả năng tài chính để nộp tiền…

Đến nay, những khó khăn từng xuất hiện trong bức tranh cải tạo chung cư cũ đã phần nào được khắc phục. Tuy nhiên, 'cập nhật' từ mức độ đầu tư hàng nghìn tỷ đồng cho một số chung cư cũ, không ít người cho rằng sẽ chỉ trông chờ vào các 'đại gia' địa ốc mới mong kế hoạch này về đích nhanh chóng.