Độc đáo bánh lá ngải của người Tày

Những chiếc bánh lá ngải thơm ngon.

Lá ngải là lá ngải cứu, một loại lá thuốc và cũng là loại thực phẩm quý. Ngải cứu có vị đắng nồng, nhưng qua bàn tay của người Tày, ngải cứu được chuyển thành món bánh đặc biệt và thơm ngon là bánh lá ngải.

Bánh lá ngải trước đây thường được làm trong các dịp lễ tết của người Tày như tết Thanh minh, dịp mừng lúa mới… Ngày nay, bánh lá ngải được làm thường xuyên hơn, được bà con làm bán cho khách du lịch.

Lá ngải để làm bánh là những lá non, đều, xanh.

Bánh lá ngải có hình tròn, hình dáng và cách làm khá giống với bánh dày của người kinh. Bánh mang giá trị văn hóa và tâm linh của dân tộc Tày, tựa như giá trị của bánh chưng, bánh dày của dân tộc Kinh.

Nguyên liệu làm bánh là ngải cứu, gạo nếp, vừng và đường phên, những thực phẩm hết sức gần gũi với đời sống hàng ngày. Để chế biến thành món bánh, đòi hỏi rất nhiều công phu, sự tỉ mỉ trong từng khâu, từ khâu chọn gạo, chọn đường, chọn lá tới giã bánh, làm bánh.

Những chiếc bánh được nặn ra với bao tình cảm và sự khéo léo của người phụ nữ Tày.

Lá ngải phải là lá ngải tươi, ngon, có màu xanh thẫm, đều lá đều ngọn. Ngải cứu được xử lý rất cẩn thận để giữ nguyên mùi thơm, màu xanh đậm nhưng phải khử sạch vị đắng. Bà con người Tày dùng tro để khử vị đắng của lá ngải. Tro từ tre nứa hoặc tro từ vỏ đỗ xanh, lọc mịn rồi đem hòa với nước, dùng để luộc lá ngải.

Luộc lá nhừ, đem rửa sạch, vắt kĩ nước. Gạo làm bánh là gạo nếp nương thơm ngon, không được pha thêm gạo tẻ. Ngâm gạo trong 6, 7 tiếng thì mang đò thành xôi. Trộn xôi và lá ngải đã được luộc nhừ, đem giã nhuyễn cho tới khi thành một thứ bột sánh, mịn và dẻo quánh, đậm màu xanh.