"Nước cờ" tiếp theo của các ngân hàng khi lãi suất USD hạ về 0%

Phó Thống đốc NHNN nhấn mạnh phương châm của cơ quan điều hành xuyên suốt thời gian qua và sắp tới là kết hợp tỷ giá và lãi suất nâng cao lợi tức nắm giữ của VND, mở rộng tín dụng đi đôi với an toàn hiệu quả, tìm ra giải pháp điều hành tốt, tiến hành thanh tra giám sát chặt.

Tuy nhiên, qua theo dõi trên thị trường liên ngân hàng, thanh khoản của hệ thống ngân hàng cũng đang có dấu hiệu căng thẳng thể hiện qua mức lãi suất kỳ hạn qua đêm tăng mạnh. Theo đó, lãi suất qua đêm trong 2 tuần gần đây đã tăng từ mức 3,2%/năm lên mức 4,63%/năm, lãi suất kỳ hạn 1 tuần tăng lên mức 4,77%/năm và lãi suất một tháng ở mức 4,99%/năm. Theo kỳ hạn, các giao dịch chủ yếu tập trung vào kỳ hạn 1 tuần.

Đáng chú ý, các tổ chức tín dụng đang vay mượn lẫn nhau với chi phí tương đương mức tiền gửi huy động từ 1-2 tháng mà các tổ chức tín dụng huy động từ tổ chức, cá nhân trên thị trường 1.

Website: NHNN

Trao đổi với chúng tôi, chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Minh Phong phân tích, hiện tượng các ngân hàng đang vay nhau với mức phí cao trong thời điểm này cũng là điều dễ hiểu bởi trong tháng giáp Tết, các ngân hàng cần tăng tiền phục vụ nhu cầu cuối năm và phấn đấu đạt mức tín dụng cả năm. Hơn nữa, hiện các ngân hàng đã rất dễ vay lẫn nhau và không cần thế chấp như trước.

Việc NHNN gần đây hạ lãi suất tiền gửi USD cá nhân về 0%, theo ông Phong, sẽ có 2 tác động. Về mặt tích cực, đây là động thái của NHNN nhằm ngăn chặn tình trạng găm giữ ngoại tệ, góp phần thực hiện có hiệu quả các giải pháp về chính sách tiền tệ, hoạt động ngân hàng trong những tháng cuối năm 2015 và trên cơ sở đánh giá diễn biến kinh tế vĩ mô, tình hình thị trường tiền tệ, ngoại hối. Đồng thời, tăng lượng cung USD trên thị trường, vì thời gian vừa qua cơ quan này đã phải can thiệp quá nhiều vào việc bình ổn thị trường. Hơn nữa, sự kiện này nằm trong bối cảnh thuận lợi như lượng kiều hối chuyển về tiếp tục tăng, dòng vốn FDI gia tăng.

Tuy nhiên, theo ông cũng cần tính đến rủi ro "chảy máu dòng vốn". Doanh nghiệp không quan tâm đến chuyện lãi, họ vẫn gửi ngân hàng để phục vụ nhu cầu thanh toán. Về phía người dân khi không còn lãi, nếu người nào cần gấp thì họ có thể vẫn để trong ngân hàng còn người nào đầu tư lâu dài thì sẽ chuyển sang các tài sản đầu tư khác như vàng hoặc bất động sản thậm chí chuyển sang nước ngoài nhưng làm được điều này không dễ.

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, việc hạ lãi suất đồng USD cho thấy NHNN quyết tâm bình ổn thị trường trong thời gian tới. Tuy nhiên, giải pháp này chưa đủ mạnh để khiến những người đang găm giữ USD phải bán USD để chuyển sang VND. Mặt khác, lãi suất gửi USD đối với các tổ chức đã về 0%/năm từ trước rồi nên quyết định này sẽ không có tác động gì đến thị trường, bởi một lượng lớn USD gửi tại các ngân hàng chủ yếu là của các tổ chức, doanh nghiệp còn của người dân rất ít.

Trong bối cảnh hiện nay, theo ý kiến một số chuyên gia khác, với mức lãi suất chênh lệch giữa VND và USD lớn, dù NHNN có điều chỉnh tăng tỷ giá đầu năm tới thì người dân giữ VND vẫn lợi hơn.