Nền kinh tế lớn nhất châu Âu 'lảo đảo' vì khí đốt của Nga

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp nhiều khó khăn

Siempelkamp Giesserei đã chứng kiến nhiều cuộc khủng hoảng trong suốt 99 năm hoạt động. Tuy nhiên, đại dịch làm mọi thứ ngừng hoạt động, gây gián đoạn chuỗi cung ứng và đẩy giá năng lượng tăng vọt đã khiến nhà sản xuất kim loại này hoang mang hơn bao giờ hết.

Geor Geier - giám đốc điều hành của công ty, chia sẻ: "Tôi chưa từng chứng kiến điều gì tương tự xảy ra." Sự khác biệt chính giữa hiện tại và quá khứ là nhu cầu của khách hàng cao, nhưng Siempelkamp lại không thể tìm được hoặc không đủ khả năng cung cấp nguồn cung sắt, niken và năng lượng mà họ cần.

Đây là một thực trạng đang xảy ra với nhiều doanh nghiệp sản xuất của Đức - đóng góp gần 1/5 GDP của nước này, theo WB. Những gã khổng lồ như Volkswagen và Siemens cũng đang chật vật khi đối diện với những "nút thắt cổ chai" của chuỗi cung ứng. Song, khoảng 200.000 nhà sản xuất vừa và nhỏ ở nước này lại ít có khả năng chịu đựng cú sốc.

Họ là một phần quan trọng của "Mittelstand", bao gồm 2,6 triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ, chiếm hơn 1 nửa sản lượng kinh tế Đức và gần 2/3 số việc làm tại đây. Nhiều doanh nghiệp thuộc sở hữu gia đình và có ảnh hưởng rất lớn đến các cộng đồng nông thôn.

Xưởng đúc Siempelkamp đốt một số năng lượng mỗi năm để cung cấp cho một thị trấn 20.000 người. Trong nhiều năm, công ty này trả từ 40-50 euro/megawatt giờ điện. Song, chi phí đã tăng vọt vào khoảng tháng 9 và "bùng nổ" lên mức cao chưa từng thấy sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, Geier nói. Mức giá trung bình họ phải trả trong tháng 3 là khoảng 250 euro/megawatt giờ.

Xung đột giữa Nga và Ukraine đã khiến vấn đề lạm phát triển toàn cầu trở nên nóng hơn, khi đã tăng mạnh vào năm ngoái ở thời điểm các nền kinh tế mở cửa trở lại sau đại dịch. Giờ đây, các lệnh trừng phạt của phương Tây với hoạt động xuất khẩu than và dầu của Nga, cùng nỗ lực của EU nhằm giảm sự phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên từ nước này, đã đẩy giá tăng mạnh. Những lệnh trừng phạt áp đặt với Nga lại càng khiến chuỗi cung ứng bị xáo trộn.

Trong bối cảnh đó, nền kinh tế lớn nhất châu Âu bỗng trở nên mong manh hơn. Theo IEA, Đức nhập khẩu từ Nga khoảng 46% khí đốt tự nhiên vào năm 2020. Con số này có thể đã giảm kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu, nhưng nếu hoạt động nhập khẩu từ Nga bị gián đoạn đột ngột thì đó sẽ là "thảm hoạ" với các nhà sản xuất như Siempelkamp, Geier chia sẻ.

Cho đến nay, Siempelkamp đã không cắt giảm sản lượng nhưng chuyển chi phí chênh lệch cho khách hàng. Ví dụ, các nhà sản xuất đồng và xi măng sử dụng máy mài của họ và các hãng sản xuất ô tô điện dùng máy của họ đều gánh chịu chi phí. Theo đó, Siempelkamp muốn khách hàng chuyển chi phí cho người tiêu dùng.

Lạm phát giá sản xuất hàng năm tại Đức đã tăng lên mức 30% trong tháng 3, mức cao nhất trong 73 năm. Giá tại cổng nhà máy cũng ảnh hưởng đến lạm phát giá tiêu dùng, khi chạm mức cao nhất trong 41 năm là 7,3% vào tháng trước. Nguyên nhân chính là giá năng lượng tăng cao.

Tại Berlin, một nhà sản xuất kem cũng đang cảm nhận được sự căng thẳng đang diễn ra. Florida Eis "miễn nhiễm" một phần với lạm phát vì họ chuyển đổi phần lớn năng lượng để sản xuất và phân phối sang các nguồn tái tạo. Song, các nhà cung cấp của họ thì không. Công ty này đang phải chi trả thêm từ 30% đến 40% chi phí nhập sữa.

Chủ sở hữu - ông Olaf Höhn, cảm thấy rùng mình khi nghĩ đến việc mất đi nguồn cung khí đốt của Nga. Ông nói: "Ngành sản xuất đồ ngọt cần số năng lượng khổng lồ. Nếu không có khí đốt nữa, họ cũng không thể sản xuất đường thô. Chúng tôi lại không thể mua đường thô trên thị trường thế giới do các quy định của EU."

Lợi thế bỗng thành gánh nặng

Giá cả tăng vọt khiến một quốc gia lâu nay luôn tự hào về nền kinh tế ổn định nay bỗng chao đảo. Họ vẫn có nỗi sợ hãi sâu xa về siêu lạm phát trong những năm 1920 và 1930 - nguyên nhân mà nhiều người cho rằng đã "tiếp tay" cho Đức Quốc xã lên nắm quyền.