Cần hiểu rõ hơn về bệnh xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch là gì?

Xơ vữa động mạch là tình trạng lòng động mạch bị hẹp do các mảng xơ vữa làm giảm hoặc ngừng hoàn toàn lượng máu cung cấp đến các cơ quan trong cơ thể như tim, não, ruột,…

Các mảng xơ vữa được hình thành và phát triển dọc theo màng của động mạch, xuất phát từ sự lắng đọng chất béo, cholesretol trọng lượng phân tử cao LDL, canxi và nhiều chất khác trong máu. Theo thời gian, các mảng bám dầy lên, cứng lại và làm hẹp lòng động mạch. Đôi khi chúng nứt vỡ gây xuất huyết mạch máu và hình thành nên các cục máu đông, kết quả là làm tắc động mạch cung cấp máu, oxy cho các cơ quan gây nên những hậu quả nghiêm trọng như cơn đau tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, thậm chí là tử vong.

Mạch máu bị xơ vữa

Nguyên nhân gây bệnh

Các nghiên cứu cho thấy sự xuất hiện và phát triển bệnh xơ vữa động mạch có liên quan mật thiết với tỷ lệ cholesterol trong máu của cơ thể mà chất này thực tế phụ thuộc vào chế độ ăn uống nuôi dưỡng và cả một số yếu tố về “gen” (genetic factor).

Người dân các nước Tây Âu có chế độ ăn uống với tỷ lệ chất béo cao hơn nên bệnh xơ vữa động mạch cũng hay gặp hơn.

Ngoài yếu tố tỷ lệ chất cholesterol trong máu còn có một số yếu tố khác gây bệnh như: hút thuốc lá, không vận động thể dục đều đặn, tăng huyết áp và tình trạng thừa cân béo phì.

Các chất mỡ trong máu tích tụ dần ở lớp trong của thành động mạch và do chất mỡ làm cho thành động mạch dày hơn, kết quả là các động mạch bị hẹp dần lại và lưu thông máu bị cản trở.

Các mô mỡ trong máu tích tụ bên trong thành động mạch

Bệnh xơ vữa động mạch có những triệu chứng gì?

Ở giai đoạn sớm của bệnh thường không thấy có triệu chứng rõ. Dần dần về sau, các triệu chứng được phát sinh rõ hơn do dòng máu cung cấp cho các tạng trong cơ thể bị giảm dần do động mạch bị hẹp dần gây tắc dần dòng máu. Nếu động mạch vành cung cấp máu cho cơ tim bị tắc dần thì sẽ xuất hiện những triệu chứng như đau tức ngực. Nếu động mạch vành bị tắc nghẽn hoàn toàn thì sẽ xảy ra cơn đau tim đột ngột gây tử vong. Nhiều cơn đột quỵ ở người cao tuổi thường do động mạch cung cấp máu cho não bị xơ cứng và bị hẹp. Trường hợp động mạch ở cẳng chân bị xơ vữa thường có triệu chứng đầu tiên là cơn đau cơ kiểu “chuột rút” do máu không được cung cấp đầy đủ ở cẳng chân.

Nếu bệnh xơ vữa động mạch kết hợp với bệnh rối loạn chất mỡ bẩm sinh di truyền thì chất mỡ có thể tích tụ ứ đọng lên các gân cơ tạo nên những cục dưới da nhìn thấy rất rõ.

Chẩn đoán bệnh như thế nào?

Ở giai đoạn sớm thì bệnh chưa có triệu chứng rõ nhưng lại cần phải chẩn đoán sớm để chữa trị có hiệu quả. Do đó người ta phải xét nghiệm máu để phát hiện tỷ lệ cholesterol trong máu cao, cũng cần phát hiện bệnh tăng huyết áp, tiểu đường. Vì đây đều là những yếu tố nguy cơ gây bệnh. Do đó ở các nước Âu, Mỹ, để chủ động phát hiện sớm bệnh này người ta cho xét nghiệm máu, đo tỷ lệ cholesterol máu ít nhất 5 năm một lần sau tuổi 20 (theo tài liệu của Mỹ).

Nếu bệnh đã phát triển thì người ta thường cho làm những thử nghiệm về máu để có thể vừa phát hiện được cả tổn thương của động mạch và cả tổn thương của các nội tạng được cung cấp máu. Như vậy cả nguyên nhân và hậu quả đều được kiểm tra.