Phát triển đô thị vệ tinh: giải pháp giảm ùn tắc cho Hà Nội

Với các ĐTTT, 1 tổ công tác đã được thành lập để giúp việc Ban chỉ đạo thành phố trong công tác di dời và sử dụng quỹ đất sau khi di dời. Tổ công tác đã làm việc với 12 quận, rà soát, đối chiếu các quy hoạch được duyệt và cung cấp đầy đủ thông tin quy hoạch cho 117/117 cơ sở, tại 11 quận theo danh sách do Ban chỉ đạo đề xuất. Cùng với đó, tổ công tác đề xuất hàng loạt biện pháp, phương thức, cơ chế và lộ trình di dời.

Đối với các ĐTVT, ông Bùi Xuân Tùng - Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội cho biết: “Căn cứ vào quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, quy hoạch chung các ĐTVT, căn cứ tính chất, quy mô, loại hình sản xuất của các cơ sở công nghiệp, thành phố dự kiến sẽ có khoảng 138 cụm công nghiệp hình thành ở 1 số ĐTVT. Ngoài ra, ĐTVT Hòa Lạc dành 200ha, Sóc Sơn 100ha, Phú Xuyên 200ha, Sơn Tây 50ha để bố trí cơ sở y tế. Về cơ sở giáo dục, khu vực đại học Hòa Lạc có quy mô 1.100-1.200ha với 120.000-150.000  sinh viên; khu đại học Sóc Sơn quy mô 600-650ha với 80.000-100.000 sinh viên. Các khu công nghiệp, khu đại học hình thành tại đây sẽ góp phần giảm tải cho ĐTTT, thu hút sự dịch chuyển dân số đến học tập, làm việc, sinh sống”.

Tuy nhiên, việc xây dựng và phát triển các ĐTVT vẫn đặt ra nhiều thách thức. Để quy hoạch hiệu quả, ông Tùng nhấn mạnh đến việc di dời và sử dụng quỹ đất sau di dời tại ĐTTT, từ chủ trương đến giải pháp đòi hỏi sự tích hợp cao và vai trò của Chính phủ có ý nghĩa quyết định.

Ngoài ra, cần đặc biệt chú trọng xác định động lực phát triển của ĐTVT trên các phương diện: khai thác tiềm năng thu hút đầu tư, tạo ra nhiều cơ hội việc làm, nhà ở, dịch vụ... Hạ tầng giao thông cần đẩy mạnh để tăng khả năng kết nối, chia sẻ chức năng với ĐTTT của ĐTVT.

Cũng theo ông Tùng, trong quy hoạch đô thị và thực tiễn, động lực để phát triển các ĐTVT không chỉ là khu vực đô thị trung tâm lớn mà còn là các thành phố lân cận xung quanh nó. Chẳng hạn, TP Việt Trì (Phú Thọ) và Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) với ĐTVT Sơn Tây, TP Thái Nguyên và Bắc Ninh đối với ĐTVT Sóc Sơn hay Phủ Lý (Hà Nam), Hưng Yên đối với ĐTVT Phú Xuyên… Động lực để phát triển các ĐTVT còn là việc phát huy thế mạnh của đô thị nhỏ, hướng tới tiêu chuẩn đô thị cao hơn, có tính hấp dẫn và cạnh tranh hơn khu vực ĐTTT, chứ không bị động và phụ thuộc vào nó.

Ngoài ra, kế hoạch và lộ trình phát triển (cho toàn thành phố và cho từng đô thị vệ tinh) cần tiến hành từng bước, gồm:  lập, thẩm định, trình phê duyệt Chương trình đô thị thành phố Hà Nội và chương trình phát triển từng đô thị. Trong đó có các nội dung: rà soát, đánh giá các chỉ tiêu của đô thị, phân loại đô thị đối với khu vực dự kiến hình thành đô thị trong tương lai. Đây sẽ là tiền đề để lập, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính đô thị.

Song song với đó, ông Bùi Xuân Tùng cho rằng: “Để quy hoạch đồng bộ, đối với ĐTTT, quỹ đất sau khi di dời được ưu tiên phát triển các công trình công cộng, cây xanh, bãi đỗ xe, công trình hạ tầng xã hội và kỹ thuật đô thị, không được sử dụng để xây dựng chung cư cao tầng sai quy hoạch. Quỹ đất này phải được đấu giá công khai theo quy định để tạo kinh phí tái đầu tư cho đơn vị di dời. Đối với những công trình xây dựng có giá trị về lịch sử, văn hóa và kiến trúc, thực hiện bảo tồn, phục chế theo quy định của Luật Di sản văn hóa, ưu tiên sử dụng các công trình này cho các mục đích công cộng”.