Kém hấp dẫn giới đầu tư, nhà ở xã hội chậm triển khai

Các chương trình nhà ở xã hội (NOXH) tính đến thời điểm này đã trải qua 4 năm thực hiện nhưng lại không được lòng cả nhà đầu tư lẫn đối tượng chính của phân khúc này là những người thu nhập thấp, dù cho đã đạt được những thành tựu nhất định.

Cần 1 triệu căn hộ để đáp ứng

Việc mua NOXH đối với những người lao động thấp hiện nay thực tế chẳng hề dễ dàng khi có quá nhiều rắc rối về giấy tờ, thủ tục hành chính của chính quyền và chứng minh khả năng tài chính với phía ngân hàng. Mới chỉ liệt kê ra thôi cũng làm không ít người muốn "buông tay" sớm vì nản chí. Đó là chưa kể đến việc có sự chênh lệch rõ rệt về giá giữa các dự án với nhau dù cho tất cả đều cùng được hưởng vay vốn ưu đãi, miễn tiền sử dụng đất nhưng lại có những dự án có giá gần bằng giá nhà ở thương mại là 14-15 triệu đồng/m2 trong khi có những dự án chỉ có 9 triệu đồng/m2.

Mỗi m2 Dự án NOXH ở Đặng Xá, Gia Lâm chỉ gần 9 triệu đồng trong khi đó giá tạm tính của những dự án khác như dự án NOXH ở 30 Phạm Văn Đồng, Cầu Giấy của Công ty CP đầu tư xây dựng và thương mại dịch vụ Bắc Hà làm chủ đầu tư, dự án NOXH tại 143 Trần Phú, Hà Đông được Công ty CP đầu tư xây dựng và phát triển đô thị Sông Đà - SDU làm chủ đầu tư,…đều nằm trong khoảng 14,8 - 14,9 triệu đồng/m2. 

Khu nhà ở xã hội Đặng Xá, Gia Lâm. Ảnh: Hải Nguyễn

Bộ Xây dựng cũng ước tính được về nhu cầu NOXH cho công nhân lao động, viên chức có thu nhập thấp là vô cùng lớn. Chỉ tính riêng tại khu vực đô thị, trong khoảng thời gian từ giờ đến năm 2020, sẽ cần 1 triệu căn hộ NOXH để đáp ứng nhu cầu ở khu vực này, trong đó lượng nhu cầu lớn sẽ tập trung chính ở Hà Nội và Tp.HCM, nhu cầu của mỗi địa phương sẽ ở mức 130-140 nghìn căn. Mặc dù thế, chính Bộ Xây dựng cũng không phủ định việc chậm triển khai của các dự án NOXH trong thời điểm hiện tại dù các rào cản về thủ tục cũng được nới rộng rất nhiều và cũng chưa thể đáp ứng được nhu cầu rất lớn của người mua.

Giới đầu tư không mấy bận tâm

Bộ trưởng Bộ Xây dựng, ông Trịnh Đình Dũng lý giải, trước hết, việc chính sách đang hoàn thiện và mới hoàn thiện chính là nguyên nhân đầu tiên của thực trạng trên (Luật nhà ở vừa mới chính thức có hiệu lực; việc hoàn thiện các thông tư, nghị định hướng dẫn phát triển NOXH dự kiến sẽ thực hiện xong trong năm 2015). Bên cạnh đó, phát triển NOXH không phải một chiến lược ngắn hạn hay trung hạn mà là dài hạn và chúng ta cũng cần xã hội hoá chiến lược này bởi ngân sách nhà nước không thể đáp ứng được chiến lược phát triển cần rất nhiều tiền như vậy.

Để phù hợp với đối tượng thu nhập thấp, điều quan trọng trước nhất là giá phải rẻ nhưng chất lượng phải tốt vì phát triển ở môi trường đô thị. Các nhà đầu tư cũng bởi vậy mà chẳng mấy mặn mà với NOXH, nguyên nhân này cũng dẫn đến việc chậm thực hiện, triển khai các dự án NOXH.