Câu chuyện hoa tulip và bong bóng bitcoin

Hôm thứ 4, CEO của JPMorgan, ông Jamie Dimon đã khuấy động thị trường tiền điện tử chỉ bằng 1 câu nói "Bitcoin chỉ là một trò lừa đảo, còn tồi tệ hơn cả hiện tượng bong bóng hoa tulip". Ông so sánh giá trị bitcoin là bong bóng và có thể vỡ bất cứ lúc nào. Jamie Dimon thậm chí tuyên bố sa thải bất cứ nhân viên nào trong bộ phận giao dịch có hành vi đầu cơ tiền điện tử.

Ông Jamie Dimon

Sau khi cảnh báo của ông được đưa ra, giá đồng bitcoin có lúc lao xuống xuống 3.772 USD so với mức đỉnh 5.000 USD mà đồng tiền này từng đạt được hồi 1/9. Như vậy, sau đợt rớt giá mạnh này, giá trị vốn hóa của đồng tiền điện tử số 1 thế giới giảm 18,5 tỷ USD.

Đồng tiền điện tử lớn thứ 2 thế giới là ethereum cũng giảm 11% xuống còn 260,13 USD, kéo giá trị vốn hóa giảm 11 tỷ USD.

Câu chuyện hoa tulip và bong bóng bitcoin

Vậy bong bóng hoa tulip mà CEO JPMorgan đề cập đến thực chất là gì? Câu chuyện bắt đầu từ năm 1636-1637 khi nền kinh tế Hà Lan phục hồi sau cơn khủng hoảng. Lúc đó, điều thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư tại Hà Lan không phải là chỉ số chứng khoán Dow hay Nasdaq mà chính là giá của những bông hoa tu-lip.

Việc mua bán củ hoa tu-lip trở thành cách đầu cơ điên cuồng vì họ tin là giá loại hàng hoá này sẽ tăng lên trong tương lai. Có những tuần giá có thể tăng gấp đôi. Doanh nhân, thợ nề, mục sư và cả luật sư đều trở thành những thương nhân đổ mạnh dòng vốn ra thị trường. Giá cả tăng nhanh đến chóng mặt. Cho đến đỉnh điểm, một số củ tu-lip hiếm nhất được bán với giá tương đương 100.000 USD ngày nay. Khi cơn sốt hoa tu-lip lên tới đỉnh điểm vào tháng 2 năm 1637, một số củ tu-lip được bán với giá gấp hơn 10 lần thu nhập hàng năm của một thợ thủ công lành nghề. Đây nhìn chung được coi là bong bóng đầu cơ đầu tiên được ghi lại trong lịch sử (hay là bong bóng kinh tế).

Sau một thời gian tăng giá chóng mặt, đến tháng 2 năm 1637 giá đột nhiên rơi xuống mức không ngờ. Các nhà buôn hoảng hốt khi giá của củ tu-lip giảm xuống chỉ còn 1% so với trước và đôi khi còn giảm hơn. Lợi nhuận ảo trên giấy tờ bị xoá sạch. Hội chứng hoa tu-lip đã kết thúc nhanh chóng giống hệt như lúc nó bắt đầu.

Nhìn lại những gì đã diễn ra thời gian gần đây có thế thấy trường hợp của đồng bitcoin khá giống so với câu chuyện hiệu ứng hoa tulip. Đồng bitcoin liên tục tăng giá mạnh kể từ đầu năm nay khi giá trị của nó đã tăng tới 300% trong năm 2017. Thế nhưng diễn biến giá của đồng tiền này rất thất thường và biến động mạnh, có lúc tăng lên mức 5.000 USD nhưng sau đó giảm xuống còn 4.000 USD chỉ trong 2 ngày. Ngay cả khi đồng bitcoin đang trong đợt tăng giá mạnh nhưng nhiều chuyên gia vẫn tỏ ra thận trọng và cảnh báo rồi cũng có ngày bong bóng tiền điện tử sẽ vỡ.

Sau nhận định của ông Jamie Dimon rằng "bitcoin chỉ là trò lừa đảo", nhà đầu tư nổi tiếng Mohamed El-Erian – Cố vấn kinh tế trưởng tại Allianz Global Investors đã "thêm dầu vào lửa" khi dự đoán đồng bitcoin có thể giảm 1/3 thậm chí 1/2 giá trị.

Những câu chuyện bàn tàn tán về bóng bóng tiền điện tử đang thu hút nhiều sự chú ý của dư luận, tạo ra bước ngoặt lớn cho loại tiền đang gây tranh cãi. Nhiều người đặt ra câu hỏi liệu rằng đồng tiền này có được công nhận là công cụ tài chính chính thống và thách thức các đồng tiền pháp định khác như USD, yên Nhật...hay không.