Thận trọng với cây tỷ đô mắc ca

Chính phủ đã đồng ý thí điểm xây dựng mô hình trồng cây mắc ca ở Tây Bắc. Mắc ca cũng đang được đề xuất bổ sung là cây công nghiệp chiến lược mới tại Tây Nguyên. Nhưng mắc ca liệu có dễ dàng trở thành cây tỷ đô như người ta vẫn gọi hay không?

Mặc dù được đưa vào trồng ở nước ta từ hơn chục năm nay nhưng phải đến giữa năm ngoái, khi hội thảo Phát triển cây mắc ca vì mục tiêu làm giàu của nông dân Tây Bắc và Tây Nguyên diễn ra, việc trồng mắc ca mới được bàn đến sâu rộng hơn. Đến giờ, Phó thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã giao Bộ Nông nghiệp và PTNT chủ trì triển khai thí điểm xây dựng mô hình trồng cây mắc ca ở vùng Tây Bắc; trên cơ sở kết quả thí điểm sẽ đánh giá để phát triển rộng cho toàn vùng.

Ban Chỉ đạo Tây Nguyên cũng đề nghị Chính phủ sớm bổ sung mắc ca là cây công nghiệp chiến lược mới cho vùng này. Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (LienvietPostbank) thông báo sẽ thu xếp 22 nghìn tỷ đồng tín dụng cho nông dân Tây Nguyên trồng cây tỷ đô.

Trước đó, để khuyến khích nông dân đầu tư phát triển cây mắc ca, năm 2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 210 về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, trong đó quy định: các dự án trồng cây mắc ca có quy mô từ 50ha trở lên được ngân sách nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng/ha để xây dựng đồng ruộng, cây giống; hỗ trợ xây dựng cơ sở sản xuất giống cây mắc ca quy mô 500.000 cây giống/năm trở lên, mức hỗ trợ tối đa là 70% chi phí đầu tư/cơ sở…

Cây Macadamia, còn gọi là mắc ca, là loại cây lâu năm có giá trị kinh tế cao. Vỏ của quả mắc ca được dùng làm chất đốt, phân bón, chất bồi; nhân hạt dùng trong chế biến bơ, làm bánh kẹo, kem…; dầu chiết xuất từ nhân hạt được dùng trong nhiều ngành công nghiệp, làm thức ăn chăn nuôi và dầu ăn. Australia là nước đầu tiên trồng, kế tiếp là Mỹ, Nam Phi, Brazil và Kenya. Các dự báo thị trường gần đây đều cho rằng giá nhân mắc ca sẽ còn tăng mạnh trong tương lai bởi vì nhu cầu thế giới về hạt mắc ca hiện gấp 4 lần tổng sản lượng, mà diện tích đất và vùng có khí hậu phù hợp với loại cây này rất hiếm do đó, cung thường không đủ cầu. Việt Nam hiện đứng thứ 11 trong 17 nước có diện tích mắc ca lớn nhất trên thế giới với khoảng 1.000ha.

Một số nhà nghiên cứu của nước ta khẳng định, cây mắc ca thích hợp trồng ở vùng Tây Bắc và Tây Nguyên với diện tích lên đến hàng trăm ha. Mắc ca có giá trị kinh tế cao gấp đôi, thậm chí gấp ba cây cà phê, cây điều. Cố Phó thủ tướng Nguyễn Công Tạn – người đầu tiên mang giống cây mắc ca từ Australia về Việt Nam - gọi đây là cây tỷ đô vì một cây mắc ca có thể cho tới 70 kg hạt và với giá hiện khoảng 15 USD/kg hạt thì chỉ cần 10 năm để phát triển 100 nghìn ha và có thể đạt được kim ngạch 1 tỷ USD Mỹ xuất khẩu. Trong khi đó, diện tích và tiềm năng kinh tế của các cây công nghiệp như cà phê, cao su của vùng Tây Nguyên đều đã đạt ngưỡng, không thể mở rộng hoặc tăng thêm giá trị, cần có cây trồng khác thay thế. Đây cũng là những lý do LienvietPostbank chọn đầu tư vào cây mắc ca với tham vọng trồng được 200 nghìn ha mắc ca.

Không có lý nào Tây Nguyên lại không thể trở thành thủ phủ của cây tỷ đô mắc ca không những tại Việt Nam mà còn toàn Đông Nam Á, Phó chủ tịch thường trực HĐQT Lienvietpostbank nói. Người ta cũng bắt đầu mơ tới ngày Việt Nam trở thành một trong những cường quốc về mắc ca trên thế giới.