Trung Quốc sắp phải đối mặt cuộc khủng hoảng thất nghiệp chưa từng có trong lịch sử

Theo hãng tin SCMP, dịch Covid-19 sẽ khiến hàng chục triệu người Trung Quốc mất việc làm, tạo áp lực lên hệ thống an sinh xã hội cũng như ảnh hưởng đến các chính sách của chính phủ.

Hiện vẫn chưa rõ chính quyền Bắc Kinh sẽ đối phó thế nào với làn sóng thất nghiệp được đánh giá là lớn nhất trong lịch sử, nhưng nhiều chuyên gia cảnh báo cấu trúc kinh tế giúp tạo việc làm như trong những cuộc khủng hoảng trước đây nay đã không còn hữu dụng.

Mặc dù Trung Quốc đã phần nào kiểm soát được dịch Covid-19 nhưng những tổn thương trong ngành dịch vụ cùng nhiều mảng kinh tế khác lại rất khó khôi phục. Số liệu chính thức của chính phủ cho thấy tỷ lệ thất nghiệp đã giảm từ mức kỷ lục 6,2% trong tháng 2 xuống chỉ còn 5,9% trong tháng 3/2020. Tuy nhiên số liệu này lại không tính đến phần lớn trong số 300 triệu lao động nhập cư từ các miền quê lên thành thị.

Nghiên cứu độc lập của hãng môi giới chứng khoán Ahongtai Securities cho thấy tỷ lệ thất nghiệp tại Trung Quốc trên thực tế có thể đã đạt 20,5%, tương đương 70 triệu người. Trong khi đó, chuyên gia kinh tế trưởng Liu Chenjie của công ty quản lý quỹ Upright Asset ước tính con số này phải lên đến 205 triệu người bởi nhiều lao động bị cho nghỉ ở nhà không lương vô thời hạn nhưng không được tính là bị sa thải.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Zhang Lin tại Bắc Kinh cho rằng làn sóng thất nghiệp mới này lớn hơn nhiều so với những cuộc khủng hoảng trước đây. Vào thập niên 1990, chỉ có khoảng 25 triệu lao động mất việc do các công ty quốc doanh cổ phần hóa và tái cấu trúc. Con số này cũng chỉ vào khoảng 20 triệu người trong cuộc khủng hoảng 2008 khi hàng loạt lao động nhập cư từ vùng quê mất việc.

Tuy nhiên, làn sóng mất việc hiện nay là vô cùng lớn và chưa thể có một thống kê chính xác do rất nhiều lao động mất việc làm nhưng chưa được ghi nhận. Tồi tệ hơn, chuyên gia Zhang cho biết khả năng tạo thêm việc làm mới từ nền kinh tế hiện nay là không đủ để hấp thụ làn sóng thất nghiệp này.

Vào thập niên 1990, dù các công ty quốc doanh cổ phần hóa nhưng làn sóng mở rộng của những doanh nghiệp tư nhân đã hấp thu phần nào người lao động mất việc. Trong khi đó vào năm 2008, dù nhiều lao động mảng xuất khẩu bị sa thải nhưng tốc độ đô thị hóa nhanh cùng sự phát triển của thị trường dịch vụ, công nghệ cũng lại hấp thu phần nào làn sóng mất việc này.

Hiện nay, tăng trưởng của Trung Quốc đã giảm tốc, quá trình đô thị hóa cũng chậm lại trong khi mảng kinh tế tư nhân cũng gặp nhiều thách thức. Nền kinh tế số 2 thế giới hiện không có nhiều biện pháp để có thể hấp thu lượng lớn người lao động mất việc cao kỷ lục.