Ngộp thở với phí ngân hàng

Đây được xem là bước đi tiếp theo của các ngân hàng (NH) thương mại sau một thời gian đầu tư hệ thống cơ sở vật chất, kỹ thuật và miễn phí lúc đầu để thu hút khách.

Chạy đua thu phí

Đầu tháng 8-2014, nhiều khách hàng là chủ thẻ ATM của một NH cổ phần tại TP HCM nhận được thông báo: “Từ ngày 1-8, NH thu phí quản lý tài khoản thanh toán không kỳ hạn 11.000 đồng/tháng khi số dư bình quân trong tháng dưới 100.000 đồng”. Chị Nguyễn Thị Ngọc (ngụ quận 7, TP HCM) cho biết cơ quan chị trả lương qua thẻ của NH này. Vừa nhận lương xong, chị liền rút ra để chi tiêu gia đình nên chắc chắn sẽ phải mất phí.

Trước đó, NH nêu trên đã áp dụng thêm khoản phí mới - đăng ký sử dụng dịch vụ NH điện tử - với mức thu 176.000 đồng/năm. Mỗi lần chuyển tiền liên NH trong hệ thống (cùng tỉnh, thành phố), chủ thẻ sẽ mất 10.000 đồng; chuyển tiền ngoài hệ thống (khác tỉnh, thành phố) sẽ mất 0,05% (từ 20.000 đồng đến 1 triệu đồng)…

Đầu tháng 5-2014, NH TMCP Đông Á cũng áp dụng phí nộp tiền mặt vào tài khoản thẻ thanh toán (bất kể cùng hay khác tỉnh, thành phố với mức thu 10.000 -20.000 đồng/lần). Phí rút tiền nội mạng tại máy ATM cũng được vài NH tăng lên 2.200 đồng/lần và có thể tăng 3.300 đồng/lần vào năm 2015.

Việc các NH chạy đua thu phí sử dụng dịch vụ thẻ thanh toán không khỏi khiến khách hàng chóng mặt. Chẳng hạn, một khách hàng là chủ thẻ của NH Đông Á, sử dụng thẻ ATM phải trả tổng cộng hơn 20 khoản phí, gồm: phí thường niên, phí rút tiền mặt, phí nộp tiền mặt tại quầy, phí chuyển khoản liên NH tại quầy, phí chuyển khoản liên NH tại ATM, phí cấp lại thẻ, phí cấp lại bản sao hóa đơn giao dịch, phí in sao kê chi tiết phát sinh tại NH, phí in 10 giao dịch gần nhất trên ATM...

Chỉ tính riêng việc giao dịch trên máy ATM của NH Đông Á (trong hệ thống VNBC), chủ thẻ sẽ phải chịu 7 khoản phí, gồm: phí rút tiền mặt 3.300 đồng/lần, vấn tin 550 đồng/lần, in sao kê 880 đồng/lần, chuyển khoản nội bộ 1.650 đồng/lần, mua thẻ cào 1.100 đồng/lần, gửi tiền qua phong bì 4.400 đồng/lần, chuyển khoản liên NH 13.200 đồng/lần.

Một số NH còn áp dụng phí phát hành thẻ lần đầu 100.000 đồng/lần, phí phát hành thẻ nhanh 200.000 đồng, phí phát hành thẻ thay thế 50.000-100.000 đồng, phí cấp lại PIN 30.000 đồng, phí tra soát khiếu nại (nếu khiếu nại không đúng) 80.000 đồng… Chưa kể, các NH còn áp dụng các khoản phí khi chủ thẻ đăng ký thêm một số dịch vụ như NH điện tử, Mobile banking, SMS banking.

Có quyền từ chối!

Phó tổng giám đốc một NH TMCP tại TP HCM cho biết sau thời gian đầu tư hệ thống máy ATM, hệ thống cơ sở hạ tầng như core banking (NH lõi), nay NH bắt đầu thu phí để bù đắp lại, không phải vì khó khăn trong hoạt động tín dụng NH mới chuyển sang đẩy mạnh thu phí. Hiện một số NH đã phát triển cơ sở khách hàng đủ lớn nên tiến hành thu phí để sàng lọc số khách hàng đem lại hiệu quả, đồng thời hoàn thiện hệ thống, gia tăng tiện ích, quyền lợi cho họ.

TS Lê Đạt Chí, Trưởng Bộ môn Đầu tư Tài chính Trường ĐH Kinh tế TP HCM, phân tích: Người dân chỉ biết đến khái niệm dịch vụ tài chính NH từ khoảng năm 2006-2007. Thời điểm đó, các NH đầu tư phát triển dịch vụ tài chính nhưng không dám thu phí vì sợ tạo rào cản với khách hàng. Nay, người dân đã quen với nhiều tiện ích do NH cung cấp nên việc thu phí để bù đắp khoản đầu tư cũng là dễ hiểu.

“Có điều, một số NH quá tận thu khi áp dụng nhiều khoản phí vô lý, giá thu cao và giới hạn mức rút tiền, gây bức xúc cho khách hàng. Do đó, khách hàng có quyền từ chối dịch vụ của NH nếu không hài lòng bởi thị trường mang yếu tố dịch vụ, cạnh tranh” - ông nói.

Chính phủ và NH Nhà nước đang đẩy mạnh khuyến khích người dân thanh toán không dùng tiền mặt. Việc các NH áp quá nhiều khoản phí sẽ khiến khách hàng cảm thấy bị tận thu và ngộp trong “rừng” phí. Đến nay, NH Nhà nước chỉ mới kiểm soát khoản phí rút tiền mặt nội mạng theo lộ trình đến năm 2015, còn hàng chục khoản phí khác các NH tự niêm yết, áp dụng với mức không giống nhau. Đã đến lúc NH Nhà nước phải rà soát, xem xét lại việc thu phí dịch vụ của các NH thương mại, đề phòng việc người dân không mặn mà với dịch vụ NH rồi quay sang dùng tiền mặt.

Nộp, rút tiền cũng sẽ tốn phí

NH Nhà nước đang lấy ý kiến về dự thảo quy định phí dịch vụ tiền mặt, gồm phí nộp và rút tiền của khách hàng tại các NH thương mại. Nếu dự thảo được thông qua, khách hàng sẽ phải tốn thêm một khoản phí nộp tiền mặt vào tài khoản của mình, không quá 0,03%/tổng giá trị.

Theo ông Trương Đình Long, Phó Tổng Giám đốc NH TMCP Phương Đông, dự thảo trên còn quy định phí nộp, rút tiền mặt qua tài khoản thanh toán tại NH Nhà nước với mức 0,005%/tổng giá trị. “Do NH Nhà nước áp phí nộp tiền mặt đối với tổ chức tín dụng nên các NH cũng phải thu loại phí này từ khách hàng để bù đắp, có thể một số NH vẫn miễn phí để thu hút khách” - ông cho biết.

Lời hay lỗ?

Hiện có 2 nhóm NH chủ trương miễn phí hoặc thu phí rút tiền nội, ngoại mạng. Ở nhóm miễn phí, NH yêu cầu khi khách hàng có số dư tối thiểu trong tài khoản 1 triệu đồng/tháng sẽ được miễn phí mọi giao dịch trên máy ATM. Đổi lại, nếu NH có 1 triệu tài khoản nhân với 1 triệu đồng/tháng số dư duy trì thì sẽ có 1.000 tỉ đồng với lãi suất cực thấp, chỉ 0,5%-1%/năm (không kỳ hạn). NH đem số tiền này cho vay với lãi suất 7%-10%/năm thì sẽ lời mức nào?

Với nhóm thu phí (thường là các NH lớn, có mạng lưới rộng và lượng thẻ phát hành đến 3-5 triệu), chỉ tính riêng phí rút tiền nội mạng 2.200 đồng/lần, trung bình 1 tháng chủ thẻ giao dịch ít nhất 3 lần (6.600 đồng/tháng) thì nếu NH có khoảng 5 triệu thẻ, doanh thu sẽ là 33 tỉ đồng/tháng.

Theo CafeF