Huy động vàng và ngoại tệ trong dân - bài toán khó của NHNN

Bài toán khó cho NHNN!

Vàng là tài sản quý giá, hàng hóa có giá trị cao, theo ý kiến của nhiều chuyên gia, nếu không sử dụng nguồn vàng đang ở trong nhà dân quả thực là một điều lãng phí.

Lâu nay, người Việt có thói quen tiết kiệm để tích trữ vàng, coi vàng là tài sản phòng thân. Theo thống kê của Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, lượng vàng trong dân hiện nay còn rất lớn, ước tính khoảng 500 tấn và kiến nghị Thống đốc NHNN thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia để có thể phát hành chứng chỉ vàng, hoặc trái phiếu vàng để huy động vàng trong dân, nhằm đỡ lãng phí khoản vàng này.

Ý tưởng thành lập Sàn giao dịch vàng Quốc gia không còn mới, bởi đề xuất này đã được kiến nghị cách đây vài năm nhưng đến nay vẫn chưa thể thực hiện được.

Có đề xuất cho rằng, người dân mang vàng đổi lấy chứng chỉ vàng. Chính phủ nhận vàng từ dân rồi trao cho họ các chứng chỉ vàng. Phát hành chứng chỉ vàng được xem là một kênh huy động vốn như trái phiếu cho Chính Phủ. Thậm chí, chứng chỉ này sau đó có thể được dùng để chuyển nhượng, sang tên hoặc cầm cố đi vay vốn, thế chấp...làm tăng tính thanh khoản của vàng, thay vì nằm chết trong góc tủ của người dân.

Song ý tưởng này lại gặp một số ý kiến phản bác vì cho rằng như vậy có khác gì một hình thức in thêm tiền, áp lực gia tăng lạm phát. Đó là chưa kể, thuyết phục được dân đổi lấy chứng chỉ là điều không hề dễ. Thói quen lâu nay của người Việt là mua vàng phòng thân, vàng được xem là tài sản trú ẩn an toàn, thói quen này đã ăn sâu bám rễ từ bao đời nay. Do vậy, rất khó để thuyết phục họ từ bỏ thói quen mua vàng bỏ ống rồi lại đưa cho người khác sử dụng. Lúc này, niềm tin vào sự ổn định của nền kinh tế và cả những cam kết của Nhà nước là vô cùng quan trọng.

Mục đích tích cực từ việc huy động vàng trong dân không ai phủ nhận song phương án này có khả thi hay không lại là điều còn nhiều tranh cãi. Bởi lẽ động chạm đến vàng - một tài sản giá trị, hữu hình nhưng cốt lõi của vấn đề được tranh cãi ở đây nằm ở tâm lý và niềm tin - những yếu tố vô hình. Làm sao thay đổi được tâm lý nặng nề coi vàng là tài sản an toàn, để tích trữ, để phòng thân? Đây quả là bài toán khó của NHNN!