Đánh thức 500 tấn vàng đang “ngủ quên” bằng cách nào?

Tiến sỹ Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính ngân hàng cho rằng huy động vàng trong dân qua sàn vàng có thể kéo theo những hệ lụy khác, sẽ gây ra hiện tượng vàng hóa trở lại, có nghĩa là sẽ có một lượng tiền trong lưu thông quay trở lại với vàng, găm vàng thay vì đưa vào sản xuất kinh doanh.

Còn tiến sỹ Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính thuộc Học viện Tài chính-Bộ Tài chính khẳng định việc thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia để huy động vàng trong dân là khó khả thi.

Vị chuyên gia này phân tích, nếu sàn vàng được thành lập thì người tham gia chủ yếu là giới đầu cơ, còn các bà nội trợ hay những người nông dân sẽ không “mặn mà.” Bởi lẽ, người dân cầm vàng chủ yếu với mục đích tích trữ tài sản về lâu dài mà không quan tâm đến diễn biến hàng ngày, lời lãi thế nào. Còn người cầm vàng mà quan tâm đến lợi nhuận trong ngắn hạn, họ đã chuyển sang các kênh đầu tư khác như gửi tiền đồng vào ngân hàng.

Thực hư con số 500 tấn vàng trong dân đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi nhưng nhiều ý kiến cho rằng lượng vàng trong dân là khá nhiều và nếu huy động được lượng vàng này vào phục vụ nền kinh tế là rất tốt. Tuy nhiên huy động bằng cách nào vẫn là câu hỏi lớn bấy lâu nay.

Tiến sỹ Nguyễn Đức Độ cho rằng chuyện huy động vàng gần như là rất khó, từ phía người cầm vàng chưa chắc đã thích. Tâm lý nắm giữ vàng của người dân, đặc biệt là ở nông thôn rất khó thay đổi, có những cái thuộc về tập quán. Lãi suất cao hay thấp, giá vàng lên hay xuống người dân vẫn tích, theo thói quen, tập quán. Và để thay đổi điều này không dễ.

Còn theo chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu, huy động được khối vàng đó để đầu tư trở lại vào nền kinh tế cũng rất tốt nhưng không nên để các ngân hàng nhập cuộc thị trường vàng vì làm như thế, sẽ đi ngược chủ trương chống “vàng hóa” trong nền kinh tế.

Vị chuyên gia này cũng cho rằng, nếu nhà nước huy động rồi đầu tư chỗ khác không kịp rút về để trả cho dân, rồi giá lên xuống phập phù là những rủi ro không dễ dàng cáng đáng.

Đồng quan điểm này, tiến sỹ Nguyễn Đức Độ dẫn chứng, thực chất, những năm 2000, lạm phát thấp, lãi suất cao, người dân tích trữ vàng nhiều. Thời điểm đấy Chính phủ cho phép huy động vàng để cho vay. Điều đó đã giúp giảm lãi suất cho vay ở thời điểm đó. Tuy nhiên, nó chỉ là giải pháp tình thế. Về lâu dài sẽ gặp rủi ro khi giá vàng biến động.

“Làm một phép so sánh, đầu những năm 2000, giá vàng thế giới vào khoảng 250USD/ounce, đến năm 2011, giá đã lên tới 1.800USD/ounce. Như vậy, trong khoảng 10 năm vàng tăng gần 10 lần, tính ra là 20%/năm, vậy kinh doanh gì để trả được lãi suất đấy? Cho nên chuyện đi vay vàng rủi ro cao và Nhà nước không nên theo đuổi những chính sách như thế,” tiến sỹ Nguyễn Đức Độ phân tích.

Giải pháp lâu dài mà nhiều chuyên gia đưa ra đó là cần ổn định kinh tế, cải cách môi trường kinh doanh. Môi trường kinh doanh tốt lên, người dân làm ăn dễ dàng, tự khắc họ sẽ bỏ tiền ra đầu tư làm ăn.

Tiến sỹ Vũ Đình Ánh, chuyên gia kinh tế cho rằng, điều cần thiết là làm sao để người dân không còn tập trung vào vàng, cần tạo ra một môi trường đầu tư để thay vì mua vàng, người dân sẽ đầu tư và tìm kiếm lợi nhuận, làm tài sản sinh sôi nảy nở thông qua các kênh đầu tư khác.

Vị chuyên gia này phân tích, sở dĩ người dân tích trữ vàng chủ yếu là do họ lo lắng lạm phát sẽ làm tiền đồng mất giá, cùng với đó là họ chưa tìm ra được kênh đầu tư nào hiệu quả.

Do đó, mục tiêu quan trọng vẫn là làm sao để người dân có kênh đầu tư hiệu quả, hấp dẫn hơn việc tích trữ vàng. Từ đó, họ sẽ không tích trữ vàng mà sử dụng nguồn lực tiền tệ của mình cho các mục tiêu đầu tư, phát triển, sinh lợi kể cả trực tiếp hay gián tiếp.