“Cậu nhỏ” và những điều bất thường

Các bất thường bẩm sinh

- Không có dương vật (Apenia): Đây là dị tật vô cùng hiếm biểu hiện bằng việc một trẻ nam mới sinh ra đã hoàn toàn không nhìn thấy hay sờ thấy “cậu nhỏ” ở đâu. Quan sát kĩ có thể chỉ thấy lỗ niệu đạo thông vào hậu môn hoặc thông trực tiếp ra ngay ngoài ra tại tầng sinh môn.

Điều trị những trường hợp này là phẫu thuật chuyển thành giới nữ cho trẻ với các thao tác cơ bản là cắt bỏ tinh hoàn, tạo hình âm đạo. Khi trẻ lớn thì phối hợp dùng estrogen.

- Dương vật phì đại (Megalopenis): Một trẻ trai sinh ra có một “cậu nhỏ” kích thước khác thường và tốc độ phát triển của cậu nhỏ lại rất nhanh khi trẻ lớn lên, kết hợp với sự tăng bất thường nồng độ testosterone.

Điều trị những trường hợp này cần khám kĩ nhằm phát hiện nguyên nhân gây tăng testosterone, điều trị được nguyên nhân này thì bệnh coi như khỏi.

- Dương vật nhỏ (Micropenis): Dương vật nhỏ được xác định khi một trẻ trai sinh đủ tháng, có chiều dài dương vật khi kéo giãn dưới 2,5cm mà không phải do các dị tật khác như lỗ đái lệch thấp gây nên. Hay một người trưởng thành, "cậu nhỏ" có chiều dài nhỏ hơn 2cm so với chiều dài bình thường theo tuổi thì được gọi là dương vật nhỏ.

Có rất nhiều phương pháp điều trị dương vật nhỏ, nhưng quan trọng nhất vẫn là biện pháp dùng hormon thay thế. Mục đích của liệu pháp này là bổ sung đủ lượng testosterone thiếu hụt để có thể kích thích dương vật và tinh hoàn phát triển. Đối với trẻ em nên bắt đầu điều trị khi trẻ 1 tuổi.

Các bất thường mắc phải

- Cương đau dương vật kéo dài (Priapism): Trường hợp "cậu nhỏ" cứ lên mãi mà không thôi, kèm theo là sự đau nhức ngày càng tăng, người ta gọi là cương đau dương vật kéo dài. Bệnh thường xuất hiện một cách tự nhiên trong lúc chơi, lúc ngủ hay cũng có thể xảy ra sau một kích thích tình dục nào đó.

Có hai loại cương đau dương vật kéo dài theo cơ chế sinh bệnh. Loại do động mạch, gọi là thể có dòng máu cao (high-flow priapism), nghĩa là vì một nguyên nhân nào đó làm cho máu dẫn vào thân của "cậu nhỏ" quá nhiều mà không thể thoát ra kịp. Loại do tĩnh mạch hay còn gọi là cương đau dương vật dòng máu thấp (low-flow priapism), nghĩa là đường dẫn máu ra khỏi dương vật bị tắc vì một nguyên nhân nào đó làm máu ứ lại trong các xoang vật hang gây nên tình trạng cương và đau kéo dài.

Cương đau dương vật kéo dài thể dòng máu thấp được coi là một cấp cứu ngoại khoa trong tiết niệu. Nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời trong vòng 4 giờ đầu thì có khả năng tránh được rối loạn cương dương về sau.

- Cong vẹo dương vật (Peyronie's disease): Bệnh biểu hiện bằng việc mỗi khi "cậu nhỏ giương cao nòng súng" để chuẩn bị gặp ý trung nhân thì hình thể lại bị biến dạng không những cong lên mà còn vẹo bên nọ vọ bên kia, kèm theo là sự co kéo đau nhức. Khi sờ nắm sẽ thấy các dải xơ cứng nằm dính dọc trên thân của "cậu nhỏ". Với hình thể như thế này làm hạn chế hoặc không thể thực hiện được động tác quan hệ tình dục.

- Hẹp bao quy đầu (Phymosis): Hẹp bao quy đầu là cậu nhỏ không bao giờ tự mở mắt, luôn luôn bị da bao quy đầu che phủ mà không thể dùng tay kéo lộn qua quy đầu dương vật được. Hẹp bao quy đầu làm cản trở việc vệ sinh hằng ngày, lâu ngày dẫn đến sự ứ đọng nước tiểu và các chất cặn bã gây viêm nhiễm mạn tính có thể dẫn đến ung thư dương vật.

Hẹp bao quy đầu có thể xuất hiện ở bất kỳ tuổi nào nhưng rất hiếm khi gặp hẹp bao quy đầu thật sự ở trẻ em dưới 2 tuổi. Đối với người lớn, biện pháp duy nhất để điều trị hẹp bao quy đầu là cắt bỏ bao quy đầu (circumcision).

- Bán hẹp bao quy đầu (Paraphimosis): Bán hẹp bao quy đầu là tình trạng da bao quy đầu khi đã kéo qua cổ của "cậu nhỏ" rồi thì không thể lộn trở lại vị trí bình thường của nó được nữa. Tình trạng này nếu không xử lý kịp thời làm cho cổ của "cậu nhỏ" càng ngày càng bị thắt chặt do các tổ chức xung quanh bị phù nề và căng mọng. Nếu không giải quyết ngay có thể làm cản trở máu từ các động mạch vào nuôi quy đầu dương vật, dần dần sẽ dẫn đến thiếu máu và hoại tử qui đầu.

Các tai nạn thường gặp

Trong cuộc sống hàng ngày có rất nhiều tai nạn có thể xảy đến với "cậu nhỏ". Những tai nạn này có thể là vô tình hoặc cố ý nhưng đều gây nên một sự ảnh hưởng vô cùng nặng nề về mặt tâm lý cũng như sức khỏe cho gia chủ.

- "Cậu nhỏ" bị gãy xương (vỡ vật hang): Thường xảy ra trong lúc "cậu nhỏ" đang cương cứng do đùa nghịch hoặc do quan hệ sai tư thế làm vỡ lớp vỏ bao của vật hang, dần dẫn đến "cậu nhỏ" bị bần tím tụ máu và biến dạng.

- Cậu nhỏ bị cắt: Thường xảy do mâu thuẫn tình cảm ghen tuông như bị vợ, bạn tình, hay đối thủ cắt. Đôi khi người bệnh tự cắt do các bệnh lý tâm thần.

- Cậu nhỏ bị súc vật cắn hay tai nạn máy cơ khí: Thường xảy ra ở trẻ em các vùng quê. Phổ biến nhất là chó cắn đứt đôi dương vật.

Tất cả những thương tích của "cậu nhỏ" nói trên được coi là một phẫu thuật cấp cứu.

BS. Nguyễn Hoài Bắc
(Trung tâm Nam học - Bệnh viện Việt Đức)