Thịt hết “đát” chạy đi đâu?

Ông Thảo nói thêm việc giám sát thịt nhập khẩu cận “đát” (hạn dùng còn 15 ngày trở lại), quá “đát” trong địa bàn TP không khó vì TP có cán bộ thú y giám sát ở các kho lạnh, cơ sở chế biến, chợ, nhà hàng, quán ăn,… nên nắm được đường đi của lô hàng và nhắc nhở chủ hàng về hạn sử dụng. Do đó, dù TP HCM là nơi có tới 60 kho lạnh chuyên bảo quản sản phẩm động vật nhưng khi hàng cận “đát” thì chủ hàng tìm cách đẩy đi tỉnh - nơi mạng lưới thú y mỏng hơn.

“Trong trường hợp này, Chi cục Thú y TP HCM đều có thông báo với cơ quan đồng cấp nơi lô hàng đăng ký đến để tiếp tục giám sát nhưng các tỉnh lại phản hồi không có tiếp nhận. Lô hàng thực sự đi đâu, về đâu, thú y TP bó tay vì không có thẩm quyền ngoài địa bàn quản lý. Vừa qua, có doanh nghiệp (DN) đăng ký đem hàng cận “đát” về Tây Ninh. Lực lượng thú y tỉnh này đã tổ chức “đón lõng” thì thấy DN không đưa hàng về. Có khả năng hàng đã qua thẳng Campuchia, từ đó đổi “đát” hoặc đổi luôn bao bì để quay lại Việt Nam tiêu thụ” - ông Thảo nhận định.

Qua thực tiễn quản lý, Chi cục Thú y TP HCM ghi nhận trong 2 năm 2014 và 2015, số lô hàng cận “đát” được các chủ hàng xin xuất đi tỉnh tăng đột biến. Ngoài ra còn có tình trạng thịt đông lạnh đi đường vòng, nhập khẩu qua các cảng phía Bắc sau đó mới chuyển về TP HCM với hạn sử dụng còn rất ngắn.

Trước đây, từng có trường hợp DN nhập thịt bò đông lạnh từ Canada, Úc nhưng gặp phải làn sóng nhập khẩu bò Úc tươi sống về giết mổ tại Việt Nam với giá cạnh tranh nên không tiêu thụ được hàng. Đến khi hàng cận “đát”, DN đã làm thủ tục đưa hàng khỏi TP HCM, điểm đến trên giấy tờ là Hà Nội nhưng cuối cùng lô hàng lại quay về TP HCM và được cất giấu trong kho lạnh chứa thủy sản cho đến khi bị cơ quan chức năng phát hiện và buộc tiêu hủy toàn bộ.

Ông Phạm Đức Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam, cho rằng thói quen tiêu dùng hàng tươi sống đã thay đổi. Bây giờ, các bà nội trợ hầu như mua thịt về để tủ lạnh dùng dần nên ưu thế của hàng tươi sống trong nước cũng mất đi. Tương lai thịt ngoại đè chết thịt nội khi hội nhập là dễ thấy. Thịt đông lạnh giá rẻ vào thẳng nhà hàng, quán ăn, bếp ăn tập thể, thậm chí được bán lẻ. Điều này góp phần tạo điều kiện cho các sản phẩm đông lạnh quá “đát” đội lốt hàng mới với giá cực rẻ có đất sống.

Thịt ngoại vẫn ồ ạt tràn vào

Thống kê trong 6 tháng đầu năm 2015, lượng thịt đông lạnh nhập khẩu do Cơ quan Thú y Vùng 6 chuyển giao bảo quản, kinh doanh về các kho lạnh nằm trên địa bàn TP HCM đạt gần 65.053 tấn, tăng hơn 33% so với cùng kỳ năm 2014. Trong đó, nhiều nhất là thịt gà (chưa kể phụ phẩm) gần 35.000 tấn, tăng gần 28%; tiếp theo là thịt trâu bò khoảng 18.635 tấn, tăng hơn 28%; phụ phẩm trâu bò và phụ phẩm heo cũng tăng mạnh, lần lượt 78% (4.428 tấn) và 68% (3.494 tấn).

Từ ngày 1-5, Việt Nam ngưng nhập khẩu thịt gà Mỹ do dịch cúm gia cầm nhưng lượng gà Mỹ còn tồn trên thị trường vẫn rất lớn. Theo Cơ quan Thú y Vùng 6, 4 tháng đầu năm 2015, cơ quan này đã kiểm soát nhập khẩu cho 30.853 tấn thịt gà đông lạnh và phụ phẩm, trong đó nguồn gà nhập từ Mỹ chiếm tới 81,8%.

Chi cục Thú y TP HCM và các đoàn liên ngành quận, huyện đã kiểm tra, xử lý 4.415 trường hợp vi phạm, phạt tiền hơn 2,9 tỉ đồng và tiêu hủy 90.737 sản phẩm động vật không đảm bảo an toàn thực phẩm.