Bill Gates: Sau biến thể Omicron, COVID-19 có thể được coi như cúm mùa

Vắc-xin được kỳ vọng sẽ đem lại mức miễn dịch cộng đồng cao và đưa số ca mắc COVID-19 về 0, giống như cách chúng ta từng làm được với chiến dịch tiêm chủng bại liệt. Tuy nhiên, hóa ra SARS-CoV-2 là một chủng virus tinh ranh hơn chúng ta nghĩ.

Virus này liên tục biến thể và tạo ra các phiên bản né tránh vắc-xin tốt hơn, cộng với sự suy giảm của kháng thể trung hòa sau vài tháng kể từ mũi vắc-xin cuối cùng mà bạn nhận được, các chuyên gia dịch tễ cho rằng trước mắt thế giới cần nhắm tới mục tiêu kiểm soát thay vì loại trừ hoặc xóa sổ hoàn toàn COVID-19.

Sự xuất hiện của biến thể Omicron với khả năng kháng lại cả hai mũi vắc-xin , dễ lây truyền hơn nhưng gây bệnh ít nghiêm trọng hơn đã củng cố thêm cho mục tiêu đó. Mô hình này tuân theo các đặc điểm tương tự của các chủng virus lưu hành phổ biến trong dân số loài người, chẳng hạn như virus cúm và rhinovirus gây bệnh cảm lạnh thông thường.

Các loại virus này đều tiến hóa theo chiều hướng dễ lây truyền hơn nhưng gây bệnh nhẹ hơn. Bởi nếu virus tiến hóa theo chiều hướng ngược lại, vừa dễ lây truyền vừa gây bệnh nặng, nó sẽ sớm giết chết phần lớn người nhiễm bệnh trước khi có đủ thời gian lây truyền sang người khác.

Khi vật chủ mang virus tử vong, bản thân virus cũng không thể tiếp tục sống. Đó là những gì chúng ta đã chứng kiến trong 2 dịch bệnh gây ra bởi virus corona khác là SARS (với tỷ lệ tử vong lên tới 10%) và MERS (với tỷ lệ tử vong 40%).

Trong so sánh, tỷ lệ tử vong gây ra bởi COVID-19 là 3,4%, của cúm mùa là 1%. Nhưng tỷ lệ tử vong gây ra bởi biến thể Omicron dường như đã giảm tới 91% so với biến thể Delta trước đó. Nếu đi theo chiều hướng này, COVID-19 có thể trở thành một bệnh hô hấp theo mùa khác.

Nhưng để thực sự kết thúc đại dịch COVID-19, Bill Gates cho biết thế giới vẫn cần vắc-xin. "Các loại vắc-xin mà chúng ta đang sử dụng có thể  ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong rất tốt , nhưng chúng đang thiếu hai yếu tố quan trọng.

Đầu tiên là chúng vẫn không ngăn được các ca lây nhiễm đột phá và thứ hai thời gian bảo vệ của chúng dường như đang bị giới hạn. Chúng ta sẽ cần các loại vắc-xin ngăn ngừa tái nhiễm và có hiệu lực bảo vệ kéo dài nhiều năm", ông trả lời giáo sư Sridhar.

Ngoài ra, Gates cho biết một thách thức nữa mà thế giới cần giải quyết là vấn đề phân phối vắc-xin. "Năm 2021, nguồn cung vắc-xin đã bị hạn chế, chủ yếu là những nước giàu có mới tiếp cận được những mũi tiêm ấy".

Trong chính các quốc gia phát triển cũng có những làn sóng chống vắc-xin, làm giảm hiệu quả của chiến dịch tiêm chủng. Bản thân Gates cũng bất ngờ khi trở thành một mục tiêu bị nhắm vào:

"Một số người trong số họ nói tôi muốn [sử dụng những mũi vắc-xin] để chắn chip vào cánh tay. Điều đó chẳng hợp lý chút nào – Tại sao tôi lại phải làm điều đó?".

Ngoài vắc-xin, Gates cũng khen ngợi các biện pháp ứng phó với đại dịch mà nhiều quốc gia đã thực hiện được trong giai đoạn 2020/2021: "Một vài quốc gia như Úc đã tiến hành rất nhanh việc chẩn đoán các ca bệnh trên quy mô lớn và cách ly những người bị nhiễm bệnh. Họ đã có thể hạn chế tử vong một cách đáng kể. Bởi một khi để con số trở nên quá lớn trên quy mô quốc gia thì đã quá muộn.

Vì vậy, những tháng đầu tiên đã tạo ra rất nhiều khác biệt. Ngoài ra, một số quốc gia đã làm tốt hơn việc giảm thiểu tiếp xúc, sử dụng khẩu trang và bảo vệ người cao tuổi".