Từ ‘Hậu duệ mặt trời’ nhìn về người lính trên phim Việt

Sức nóng của bộ phim truyền hình Hàn Quốc Hậu duệ mặt trời đang "càn quét" khắp châu Á, trong đó có Việt Nam. Trên mạng xã hội, trên khắp các diễn đàn điện ảnh, người ta bàn tán xôn xao về Hậu duệ mặt trời, về mối tình như thi ca của 2 nhân vật chính. Đại úy Yoo Shi Jin (Song Joong Ki) với tất cả vẻ đẹp trai lịch lãm, hào hoa, ga lăng, lãng mạn… đã và đang khiến trái tim hàng triệu cô gái thổn thức.

Nhân vật người lính bị đóng khung trên màn ảnh Việt

Hãy khoan bàn tới những tranh cãi nảy lửa đang diễn ra xung quanh việc khán giả Việt Nam đang “phát cuồng” trước hình tượng những người lính Hàn Quốc như đại úy Yoo Shi Jin, mà quên đi lịch sử đau thương của dân tộc. Trong phạm vi bài viết này, chỉ xin lạm bàn về cách khai thác hình tượng người lính trên phim Hàn Quốc, và trên những thước phim Việt Nam. Người Hàn Quốc có thể đưa hình tượng những người lính trở thành thần tượng trên màn ảnh, khiến hàng triệu trái tim rung động, với điện ảnh Việt Nam, đó còn là câu chuyện dài kỳ.

Như đạo diễn Bùi Tuấn Dũng phân tích: “Hình tượng người lính có sứ mệnh riêng ở từng giai đoạn, từng thời kỳ khác nhau trên phim Việt. Khán giả từng say mê, tôn thờ hình tượng người lính bước ra từ chiến tranh vệ quốc. Nhưng người lính thời bình của hôm nay, chưa có nhiều dự án phim nhắc đến…”

Hình tượng người lính vốn là hình ảnh xuyên suốt trong lịch sử điện ảnh Việt, từ thời mới khai sinh cho đến hôm nay. Điện ảnh của một đất nước với “lịch sử thành văn trên mình ngựa” từng lấy hình tượng người lính là hình tượng chủ đạo trong sáng tạo nghệ thuật. Điện ảnh cách mạng Việt Nam tôn vinh chủ nghĩa yêu nước từng tạo nên hàng loạt hình tượng người lính anh hùng khiến hàng triệu trái tim rung động những năm 50 thế kỷ trước.

Cảnh trong phim Biệt động Sài Gòn. Ảnh: Tư liệu

Từ màn ảnh, những người lính kiên trung, gan dạ, quả cảm bước ra, họ không chỉ là những nhân vật điện ảnh, họ còn là hình ảnh biểu trưng cho một thế hệ ưu tú của cả dân tộc. Từ màn ảnh, những Nguyễn Thành Luân của Ván bài lật ngửa, Sáu Tâm của Biệt động Sài Gòn, Tám Thương của Chiến trường chia nửa vầng trăng… bước ra trong sự rung động của biết bao thế hệ khán giả.

Đã hơn 40 năm sau chiến tranh, hình tượng người lính trên màn ảnh Việt vẫn là những anh hùng quả cảm chiến đấu trong một bộ phim lịch sử nào đó, hoặc, một người lính vất vả mưu sinh thời hậu chiến. Nhân vật người lính bị “đóng khung” trong một kiểu tính cách, một kiểu số phận. Các nhà làm phim Việt chưa dám đột phá trong cách xây dựng hình tượng người lính thời bình trên màn ảnh.