Vợ chồng trẻ con và những chuyện buồn

Ở nhiều huyện xã vùng sâu của tỉnh Đắk Lắk, nạn tảo hôn đến nay vẫn còn phổ biến trong cộng đồng các dân tộc bản địa lẫn đồng bào di cư vào từ phía Bắc. Trách nhiệm làm cha làm mẹ sớm đặt lên vai những đôi vợ chồng trẻ con “ăn chưa no, lo chưa tới”, gây nên biết bao hệ lụy nhức nhối cho gia đình, xã hội.

Chín ép

Chúng tôi đến 4 buôn dự án được hỗ trợ định canh định cư xã Ea Sin, huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk, nơi phần lớn đồng bào dân tộc bản địa sinh sống. Ông Y- Răn Niê, Phó chủ tịch UBND xã cho biết: “Xã Ea Sin có 663 hộ, 2.572 nhân khẩu. Những năm qua, được hỗ trợ đầu tư phát triển kinh tế-xã hội, đời sống của bà con đã chuyển biến khá dần. Tuy nhiên, vấn đề dân số phát sinh từ tệ nạn tảo hôn rất đáng lo ngại”.

Nhà chị Huế xã Ea Sin, huyện Krông Búk.

Chị Ngọc Diệp cán bộ dân số xã Ea Sin đưa chúng tôi đến buôn Cư M’tao, nơi tình trạng tảo hôn phổ biến và rộ lên như phong trào, tiếp nối từ đời này sang đời kia. Đồng bào nghĩ đơn giản yêu là cưới, không quan trọng tuổi tác nên trẻ con mới 13-14 tuổi đã lấy vợ lấy chồng.

Em gái H’Ver 15 tuổi tâm sự: “Chúng em chung sống với nhau được một năm. Chỉ cần 2 đứa cái bụng đã ưng thì về ở với nhau. Sống một thời gian nếu không hợp thì đường ai nấy đi. Thế nên vợ chồng em chưa làm thủ tục đăng ký kết hôn”. Tương tự, lấy chồng từ lúc 14 tuổi, đến nay đã hơn 4 năm chung sống, có với nhau một đứa con lên 3 rồi vợ chồng H’Len Niê mới đủ tuổi đăng ký kết hôn.

Ngược về xã Cư Kbang, huyện biên giới Ea Súp, nơi có hơn 50% là đồng bào dân tộc Mông di cư từ phía bắc vào. Trên con đường ngoằn ngoèo, bụi tung mù mịt nhuốm đỏ quần áo, chúng tôi gặp những đứa trẻ trần truồng đen nhẻm đang nô đùa trong vũng nước đục ngầu bên vệ đường. Chị Hoàng Thị Châm, cán bộ dân số và anh Hoài, nhân viên văn phòng cùng nói: Xã chủ yếu là người đồng bào dân tộc thiểu số, nên việc lấy vợ lấy chồng sớm, con đàn cháu đống là chuyện thường!

Trong căn nhà tuềnh toàng, chị Hạ Thị Cánh năm nay mới 25 tuổi đã có 4 đứa con. Thấy người lạ, Cánh vừa cho con bú vừa xì xầm to nhỏ bằng tiếng Mông với cán bộ xã. Lát sau vui chuyện, Cánh chia sẻ: Vợ chồng mình đang sống chung với bố mẹ chồng và 9 anh chị em.

Chị Cánh cùng 2 con gái trong ngôi nhà xập xệ.

Ở đây, 16-17 tuổi phải lo mà lấy chồng, kẻo tầm đó tuổi không ai lấy coi như ế! Khi được hỏi có đẻ nữa không, Cánh cười hồn nhiên: Đẻ nhiều thì không có cái mà ăn, nhưng nếu chồng muốn thì vẫn cứ đẻ, trời sinh voi sinh cỏ mà. Mọi sự đã có người lớn lo liệu cả rồi. Khi nào đủ tuổi thì đăng ký kết hôn rồi khắc có giấy khai sinh cho con!

Gần nhà Cánh, Nông Văn Thành sinh năm 1997 vừa lấy vợ được hơn 3 tháng. Trong căn nhà xập xệ, Thành thật thà cười: Học hết lớp 3, em nghỉ ở nhà đi làm rồi lấy vợ cho sướng. Sùng Thị Chậu nhỏ hơn Thành 1 tuổi, bẽn lẽn ngồi cạnh chồng, nói tiếng Kinh chưa sõi, kể: Ngoài quê em học đến lớp 5 rồi nghỉ, ở nhà theo mẹ đi hái măng, trồng ngô trồng sắn kiếm ăn qua ngày. Tết năm ngoái, em vào đây thăm bà con thì gặp Thành. Quen nhau được vài tháng chúng em quyết định lấy nhau, làm mấy mâm mời họ hàng, bà con làng xóm đến thông báo. Giờ 2 vợ chồng sống cùng nhà với bố mẹ và 7 anh chị em. Cả gia đình có 1 héc ta lúa, đến mùa đi làm hết mùa thì đi chơi, hoặc ai thuê gì làm nấy!