Dân Mỹ đổ xô nghỉ việc để làm chủ

Ngày càng nhiều người Mỹ đang tìm kiếm sự linh hoạt trong công việc, vì sợ tiếp xúc với người bệnh, khó chịu với quy định phải tiêm vaccine, hay đơn giản là chán nản việc quay lại cuộc sống văn phòng. Kết quả là tình trạng thiếu lao động trong một số ngành càng thêm trầm trọng. Các công ty đứng trước áp lực phải sửa đổi chính sách việc làm để tuyển được người.

Bộ Lao động Mỹ cho biết số lao động tự do đã tăng 500.000 người kể từ khi bắt đầu đại dịch, lên 9,44 triệu. Đây là con số cao nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2008. Tổng số lao động tự kinh doanh tăng 6%. Trong khi đó, tổng việc làm nói chung vẫn thấp hơn gần 3% so với trước đại dịch.

Theo dữ liệu đăng ký mã số thuế liên bang của Cục điều tra dân số Mỹ, có 4,54 triệu doanh nghiệp mới từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay, tăng 56% so với cùng kỳ năm 2019. Đây là con số lớn nhất được ghi nhận từ năm 2004. Hai phần ba số này lại là các doanh nghiệp không dự kiến thuê nhân viên.

Năm nay, tỷ lệ công nhân Mỹ làm việc cho một công ty có ít nhất 1.000 nhân viên đã giảm lần đầu tiên kể từ năm 2004, theo dữ liệu của Bộ Lao động. Trong khi đó, tỷ lệ người tự kinh doanh đã lên mức cao nhất trong 11 năm. Hồi tháng 10, nhóm này chiếm 5,9% lao động Mỹ, cao hơn so với 5,4% vào tháng 2/2020.

Sự gia tăng số lượng người tự kinh doanh diễn ra đồng thời với sự gia tăng của số người bỏ việc ở Mỹ. Trong tháng 9, thị trường lao động Mỹ ghi nhận kỷ lục 4,4 triệu người bỏ việc.

Kimberly Friddle, 50 tuổi, từ bỏ vị trí trưởng bộ phận tiếp thị cho một công ty cho vay thế chấp khu vực gần Dallas vào tháng 9/2020. Hai đứa con gái lớp sáu và lớp tám của cô khá chật vật và lo lắng với việc học trực tuyến. Dù sếp của Friddle thông cảm được, cô vẫn quyết định nghỉ để việc nhà không làm xáo trộn công việc của công ty.

Ban đầu, Friddle dự định ở nhà vô thời hạn với sự hỗ trợ tài chính của chồng, một giám đốc điều hành công ty dược phẩm. Nhưng khi một người bạn liên lạc với cô vào tháng sau đó, cơ hội mới đã đến.

Người này bán các mặt hàng trang trí nhà cửa trên Amazon từ nhà của anh ta ở Canada. Nhưng các hạn chế biên giới liên quan đến Covid gây khó khăn cho việc xử lý hàng đổi trả. Những gì anh ấy cần là một người có thể kiểm tra các mặt hàng bị trả lại xem có bị hư hỏng không và chuyển chúng trở lại kho Amazon. Friddle cảm thấy công việc này có thể là một thử thách tốt và là cơ hội để con gái lớn Samantha tích lũy kinh nghiệm làm việc.

Vì vậy, cô đã nhận lời công việc và hoàn thành thuận lợi. Thậm chí, người bán còn giới thiệu những nhà bán hàng khác có nhu cầu tương tự cho Friddle. Đến nay, cô có công việc toàn thời gian trong lĩnh vực hậu cần, kho bãi và vận chuyển hàng hóa kinh doanh trên Amazon. Cô đã thuê nhà kho gần nhà ở Houston và một trợ lý. Con gái lớn làm việc với cô khoảng 10 giờ một tuần. Friddle hy vọng sẽ mở rộng dịch vụ của mình cho các nhà cung cấp của Walmart.

Kimberly Friddle làm việc tại nhà cùng con gái lớn Samantha. Ảnh: WSJ

Vào cuối thế kỷ 19, một bộ phận lớn người Mỹ làm việc cho chính họ, ví dụ như nông dân hoặc nghệ nhân. Khi các công nghệ mới xuất hiện, sản xuất được mở rộng, nhiều người đã rời bỏ lĩnh vực này để chuyển sang làm công nhân. Họ bước vào môi trường có giờ làm việc và hệ thống cấp bậc được xác định nghiêm ngặt. Người lao động được giám sát bởi các nhà quản lý.

Vào thời điểm Covid-19 xuất hiện ở Mỹ, sự ra đời của các ứng dụng, trang web và công ty phục vụ cho các doanh nhân và người làm nghề tự do đã mang đến cho những người từng đi làm công các lựa chọn mới.

Theo Aaron De Smet - chuyên gia tư vấn về xu hướng lao động của McKinsey & Co, đại dịch đã thúc đẩy một số người "tạm dừng và đánh giá lại các ưu tiên của họ. "Những người làm việc cho một nhà tuyển dụng chưa bao giờ nghĩ đến việc làm nghề tự do. Nhưng bây giờ, họ lại nghĩ về điều đó và tự hỏi tại sao lại không?", ông nói. Họ nghĩ về điều đó bởi xu hướng bỏ việc ra làm chủ đang diễn ra sôi động xung quanh.

Marcus Grimm, 50 tuổi, ở Lancaster (Pennsylvania), làm việc tại các công ty quảng cáo từ khi học xong đại học. Trong nhiều năm, ông đã muốn thử công việc tự do. "Tôi đã luôn cân nhắc điều đó, nhưng theo nghĩa đen là không bao giờ có đủ can đảm để thực hiện. Tôi sợ rằng mình sẽ mất ngủ mỗi đêm vì lo lắng về việc kiếm tiền ngày mai", ông nói.

Thời kỳ đầu đại dịch, Grimm bị cho nghỉ việc. Ông đăng nhập vào Upwork, một trang web kết nối những người làm việc tự do từ nhiều ngành với các khách hàng tiềm năng. Tại đó, ông đã nhận làm một số chiến dịch quảng cáo cho các công ty lớn, được tính tiền theo giờ nhưng khá thấp.

Các dự án ngày càng đổ về nên ông tăng tiền công của mình lên 150 USD mỗi giờ. Grimm cho biết hiện ông kiếm được nhiều tiền hơn so với công việc cũ, nơi ông được trả 130.000 USD một năm.

Ông còn yêu thích công việc mới hơn vì không phải lo đối phó với các vấn đề chính trị nội bộ ở công ty hoặc các bộ máy quan liêu. Ông có thể chèo thuyền kayak vào giữa ngày. "Tôi là người tìm ra khách hàng, thực hiện công việc và giải quyết bất kỳ vấn đề nào xảy ra", ông nói. Ông cũng đã từ chối một khách hàng có ý định thuê ông làm việc toàn thời gian.