Pháp lý lỏng lẻo, người mua căn hộ chung cư không được bảo vệ

Quyền lợi người mua nhà không được bảo vệ

Luật sư Hải cho biết, hiện tại những quy định về hợp đồng mua bán căn hộ hình thành trong tương lai đã được quy định trong Bộ luật Dân sự năm 2015, Luật Nhà ở năm 2014, Luật Kinh doanh BĐS năm 2014, Luật Thương mại năm 2005… Cùng với đó, các quy định về hợp đồng mua bán căn hộ chung cư cũng nằm rải rác trong rất nhiều văn bản dưới luật khác.

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn xảy ra tình trạng người mua nhà khó tiếp cận thông tin một cách đầy đủ, chủ đầu tư các dự án chung cư không giữ chữ tín, đưa ra các hợp đồng mẫu với nhiều nội dung bất bình đẳng, dễ gây nhầm lẫn có khi còn vi phạm pháp luật. Ngoài ra, tình trạng vi phạm hợp đồng, chiếm dụng vốn của người mua, không giao nhà hoặc giao nhà trễ hẹn hoặc giao nhà nhưng không có giấy tờ hợp lệ cũng xảy ra một cách thường xuyên.

“Không ít trường hợp mua nhà 10 năm nhưng vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu; khi tranh chấp phát sinh, cơ quan thẩm quyền vẫn tỏ ra lúng túng trong quá trình giải quyết. Nhiều tranh chấp kéo dài nhưng không được giải quyết, hoặc giải quyết không thỏa đáng vì thiếu các quy định pháp luật, tình trạng tranh chấp đã được giải quyết thông qua bản án của tòa án nhưng không thể thực thi.

Nguồn gốc của thực trạng trên xuất phát từ việc chưa có hành lang pháp lý an toàn để các bên tham gia giao kết hợp đồng, các văn bản pháp luật thì chồng chéo, thiếu sót dẫn đến các chủ thể tham gia ký kết hợp đồng mua bán căn hộ chung cư rơi vào tình trạng bất an, bất bình đẳng. Khi không còn sự bình đẳng sẽ nảy sinh các thỏa thuận về mặt hình thức thể hiện ý chí chung của các bên, nhưng thực chất vẫn chưa phản ánh được nguyện vọng của các bên.

Pháp luật tôn trọng và thừa nhận những thỏa thuận giữa các chủ thể, tuy nhiên những thỏa thuận giữa các chủ thể không bình đẳng thì pháp luật vẫn chưa xem xét và cân nhắc theo hướng ưu tiên bảo vệ quyền lợi của bên yếu thế. Pháp luật Việt Nam đang điều chỉnh quan hệ hợp đồng theo hướng tôn trọng và thừa nhận gần như mọi sự thỏa thuận của các bên, ngay cả khi đó là sự lựa chọn của người thiếu hiểu biết”, ông Hải phân tích.

Từ những luận điểm trên, theo luật sư Hà Hải vấn đề bất bình đẳng trong việc ký kết hợp đồng mua bán căn hộ chung cư đang là một trong những vấn đề pháp lý gây nhiều bức xúc trong dư luận. Bên cạnh đó, việc này cũng tạo ra rất nhiều tranh chấp và trở thành vấn đề nan giải đối với các nhà làm luật và cả các nhà hoạch định chính sách.

Nếu thực trạng trên vẫn cứ tiếp diễn thì thị trường BĐS nói chung, thị trường nhà ở căn hộ chung cư nói riêng sẽ trở nên hỗn loạn. Quyền và lợi ích hợp pháp của người mua nhà - những người ở vị thế thấp hơn trong quá trình giao kết hợp đồng chắc chắn sẽ không được bảo đảm.