Lộ thông tin khách hàng do hãng hàng không

Cũng theo Cục Hàng không VN, đối tượng sử dụng thông tin cá nhân của hành khách chủ yếu là các trung tâm môi giới taxi trên mạng internet (tương tự Uber và Grab) do doanh nghiệp VN thiết lập và điều hành, thay vì chính các công ty vận chuyển taxi như trước năm 2015.

Đáng chú ý, việc cung cấp thông tin hành khách đi máy bay cho các trung tâm này được thực hiện một cách thông suốt, liên tục và có tính hệ thống thông qua phần mềm công nghệ thông tin.

Nguy cơ rủi ro cho khách hàng

Theo ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm an ninh mạng Athena, việc lộ, lọt thông tin thường xuyên và số lượng lớn cho thấy xuất phát từ nội bộ nhân viên các hãng hàng không là chính. Việc để lọt thông tin khách khi đi máy bay nhìn qua tưởng chừng đơn giản, nhưng theo ông Thắng, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ khi danh sách khách hàng có thể bị phát tán thêm cho các doanh nghiệp khác. Không chỉ bị làm phiền khi bị nhắn tin, gọi điện mời chào dịch vụ đi xe, danh sách khách hàng kèm theo số điện thoại cá nhân, hay email cũng là “món hàng” béo bở có thể bán lại cho các doanh nghiệp bất động sản, bảo hiểm, ngân hàng… Chưa kể, trường hợp xấu, việc lộ, lọt thông tin cá nhân với những người tự “book” vé trên mạng trực tuyến và thanh toán bằng tài khoản ngân hàng qua các thẻ ATM, visa… nếu bị các hacker lợi dụng còn có thể tiềm ẩn nguy cơ bị hack tài khoản.

Theo ông Thắng, vấn đề lộ, lọt thông tin khách chủ yếu do con người, chứng tỏ quy trình quản trị con người của các hãng có vấn đề. Để ngăn ngừa giám sát, cách tốt nhất là giám sát nhân viên như không được mang theo các thiết bị cá nhân như USB, điện thoại, thiết bị lưu trữ, trước và sau khi làm việc phải qua hệ thống giám sát. Ai vi phạm phải phạt nặng, nếu làm được như vậy sẽ hạn chế được nhiều vấn đề nội bộ nhân viên rò rỉ thông tin.

Nhiều hành khách đi máy bay bức xúc khi bị lộ thông tin và bị mời chào đi taxi Ảnh: Ngọc Thắng

Mặt khác, hiện việc các hãng cho phép nhân viên sử dụng các công cụ Viber, Facebook, Zalo… cũng tiềm ẩn nguy cơ lộ, lọt cao khi mà hệ thống giám sát đang quá yếu. “Việc lộ, lọt thông tin tại các nước rất ít, do kiểm soát chặt bằng cách không cho nhân viên mang theo thiết bị cá nhân, chỉ làm trên những thiết bị của hãng và các thiết bị này đã được gắn công cụ bảo mật, khi có việc xảy ra truy vết ai là người lộ, lọt rất dễ dàng”, ông Thắng nói và cho hay không chỉ trong lĩnh vực hàng không mà các lĩnh vực đòi hỏi tính bảo mật cao, việc giám sát với nhân viên đều được thực hiện rất chặt chẽ.

Chuyên gia này cũng cho rằng, việc thiếu chế tài đủ mạnh khi lộ, lọt cũng khiến thông tin cá nhân tại VN bị phát tán quá dễ dãi. Tại các nước, khách hàng khi bị lộ thông tin có thể thu thập vài chục hoặc vài trăm người bị lộ, lọt, thuê luật sư đứng ra khởi kiện các hãng, khi đó các hãng phải đứng ra điều tra và đền bù thiệt hại (nếu có) cho khách hàng.

Để ngăn chặn hiệu quả việc lộ, lọt thông tin, việc đầu tiên là bít lại các lỗ hổng phần mềm, nhưng quan trọng hơn là xây dựng cơ chế giám sát với nhân viên các hãng hàng không, có biện pháp xử lý mạnh bằng hành chính, thậm chí hình sự nếu phát hiện đường dây bán thông tin.

Hàng triệu khách có nguy cơ bị lộ thông tin

Năm 2017, theo thống kê sơ bộ, thị trường hành khách hàng không tiếp tục có sự tăng trưởng cao, ước đạt 62 triệu khách, tăng 18,8% so với năm 2015. Sản lượng hành khách thông qua các cảng hàng không, sân bay của VN đạt 94,4 triệu lượt hành khách, tăng 16,9%. Trong đó, vận chuyển của các hãng hàng không VN đạt 44,7 triệu hành khách, tăng 16%. Năm 2016, sản lượng khách đi qua Nội Bài đạt hơn 21 triệu lượt, dự kiến năm 2017 đạt 2,4 – 2,5 triệu lượt khách. Tại Cam Ranh, lượt khách trong năm 2016 là 4,9 triệu lượt và dự kiến tăng mạnh trong năm 2017… Đây cũng là 2 điểm đến mà hành khách đi máy bay thường xuyên nhận được tin nhắn mời đi xe.