Cam Vinh: Có tiếng và có miếng

Có thể khẳng định, cam Vinh, với các tên gọi thân quen như cam Xã Đoài, cam Phủ Quỳ, cam Con Cuông... đã nức tiếng xa gần và đi vào không gian tâm tưởng của nhiều thế hệ, nhiều vùng miền. Nhiều người thừa nhận, cam Vinh vừa xứng đáng ở tốp đầu trong sản vật tiêu biểu của Nghệ An, vừa xứng danh là sản phẩm vùng cam ngon hàng đầu so với các vùng cam nổi tiếng cả nước.

Từ lâu, cam Vinh đã quen thuộc với nhiều người trong và ngoài tỉnh. Còn nhớ rõ, những năm 80 của thế kỷ trước, khi chúng tôi còn đi học trường làng đã thuộc lòng những câu thơ của Phạm Tiến Duật trong bài “Mùa cam”, in trong sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 3: “Cam xã Đoài mọng nước/ Giọt vàng như mật ong/ Bổ cam ngoài cửa trước/ Hương bay vào nhà trong”... Hương vị cam quê hương còn đi vào những câu hát trữ tình sâu lắng, như “cam xã Đoài xứ Nghệ, càng chín lại càng thơm” trong ca khúc “Ai vô xứ Nghệ”, nhạc Phạm Tuyên, thơ Huy Cận. 

Nhưng danh tiếng cam Vinh là vậy, còn lợi ích kinh tế từ trồng cam liệu đã xứng tầm với danh tiếng đó? Câu hỏi này không quá khó, khi nhìn trong bức tranh tổng thể của kinh tế Nghệ An hàng năm, vị trí của cây cam đang vô cùng khiêm tốn...

Cam Vinh. Ảnh minh họa: Internet

Trên cả nước, thị trường tiêu thụ cam đang có nhiều ưu thế, nhưng sức cạnh tranh của quả cam Vinh liệu đã chiếm được ưu thế cần có, xứng đáng có và phải có với danh tiếng cam Vinh đã và đang có? Thực tế buộc chúng ta phải nhìn thẳng, nói thẳng, rằng hiện đang có nhiều vùng cam trong nước thuộc hàng “sinh sau đẻ muộn”. Quy mô và danh tiếng truyền thống còn thua kém xa so với cam Vinh, nhưng sự vào cuộc và nhập cuộc của họ trong thời kỳ hội nhập hiện nay rõ ràng là rộn ràng, ưu thế hơn hẳn cam Vinh.

Gần đây, lễ hội cam Cao Phong (tỉnh Hòa Bình) được tổ chức khá quy mô, tuyên truyền quảng bá đậm nét, là một trong những sự kiện đáng chú ý. Xung quanh sự kiện này, không ít người có tâm huyết với cam Vinh, trong đó có cả nhà khoa học, nhà quản lý, đều bày tỏ nhiều nỗi niềm, tiếc nuối, về nhiều điều mà chúng ta chưa làm được với quả cam Vinh, với thương hiệu cam Vinh.

Có người cho rằng, trong thời kỳ hội nhập, một trong những vấn đề quan trọng của các sản phẩm, hàng hóa truyền thống là vấn đề thương hiệu, với cam Vinh cũng vậy. Điều đó không phải bàn cãi. Nhưng với cam Vinh, có lẽ cần có sự khảo sát, đánh giá, nhìn nhận thấu đáo thêm ở nhiều góc độ. 

Gần đây, liên quan đến việc tiêu thụ cam Vinh có một số vấn đề khá bức bách, gây khó khăn cho cả người tiêu dùng lẫn người trồng cam.