Cá tra vẫn nhiều biến động

Vùng nuôi hạ nhiệt

Trước tình hình XK cá tra giảm sút, ở ĐBSCL các nhà máy chế biến cá tra giảm lượng thu mua cá nguyên liệu với người nuôi bên ngoài và chủ yếu chế biến cá trong vùng nuôi của Cty. Hiện nay dọc theo sông Hậu, các chủ nuôi cá tra còn duy trì ao nuôi là nuôi theo hình thức gia công có hợp đồng với một số Cty chế biến thủy sản. Đa số người nuôi cá tra kiểu tự phát như trước đây không còn đủ tiềm lực vốn để duy trì.

Khoảng 8 năm trước đây, từ vàm sông Ô Môn đi ngược về hướng đầu nguồn sông Hậu, nhiều người vẫn nhớ ở hai phường Thới An, Thới Long và cù lao Tân Lộc (Thốt Nốt) hăm hở dốc sức đổ vốn vào nuôi cá tra. Lúc đầu người nuôi có lãi khấm khá, nhưng từ năm 2008 về sau bắt đầu lận đận. Năm 2013 tình trạng nợ nần vì lỗ lã liên tiếp xảy ra khiến có người chuyển hướng nuôi cá gia công hoặc cho các Cty thuê ao nuôi cá. Nhờ theo cách này, ông Nguyễn Ngọc Hải, GĐ HTX nuôi cá tra Thới An ở Ô Môn (Cần Thơ) cho biết vẫn duy trì được 20 ha nuôi cá tra, ký hợp đồng theo phương thức gia công cho Cty để đảm bảo có mức lãi nhất định cho xã viên.

Trong 2 năm qua, HTX Thới An đều làm ăn có lãi khi số lượng cá giao theo hợp đồng cung ứng cho DN tăng cao, vào lúc đỉnh điểm lên tới 15.000 tấn/năm, doanh thu đạt trên 300 tỷ đồng/năm. Bước vào năm 2015, có lẽ tình hình XK chưa khả quan nên phía Cty ký hợp đồng với HTX Thới An giảm số lượng xuống còn khoảng 4.000 tấn. Trong đó từ đầu năm đến nay HTX đã giao được 1.000 tấn. Tính theo thời giá lúc này 23.000 đ/kg, sau khi trừ chi phí theo phương thức 1,6 kg thức ăn, cộng thêm 4.800 đồng/kg, cuối vụ Cty thu hồi 1 kg cá tra nguyên liệu, HTX còn lãi 1.500 đ/kg.

Ông Hải nói giọng đượm buồn: Năm nay nhiều Cty lo đầu tư tập trung vào vùng nuôi theo kiểu khép kín, cung cấp lượng cá theo nhu cầu nhà máy chế biến của Cty. Như hiện có một Cty thủy sản lớn, có nhà máy chế biến thức ăn thủy sản và đầu tư vùng nuôi cá tra lớn ở An Giang và Vĩnh Long, với sản lượng trên 200.000 tấn/năm và khả năng cung ứng cá nguyên liệu cho nhà máy từ 500-700 tấn/ngày. Do đó, khi thị trường XK chưa mạnh thì hợp đồng với HTX hay người nuôi cá bên ngoài cũng giảm số lượng cá nguyên liệu xuống theo. Trong tình thế này, bên cạnh nuôi cá thương phẩm, HTX duy trì năng lực SX bằng cách mở hướng SX cá giống; đồng thời đầu tư thêm 4 bè nuôi cá chim trắng.

Một DN có vùng nuôi cá tra tại Cần Thơ nói: “Trước đây từng có quan niệm cho rằng nuôi cá tra không bao giờ lỗ thì nay không còn đúng nữa, bởi do yếu tố rủi ro từ biến động thị trường. Trên thị trường có quá nhiều Cty XK cá tra nhưng chưa tìm được tiếng nói chung. Thậm chí có Cty cho đến nay vẫn đang trong vòng rối ren cần xoay dòng vốn thì có cách nào khác hơn bằng cách bán giá rẻ? Khi Cty này bán được thì Cty khác cũng buộc phải bán. Cạnh tranh theo kiểu hủy hoại lẫn nhau mà chưa tính tới được chuyện hợp nhất hệ thống cung cấp vì lợi ích chung bảo vệ quyền lợi của cả ngành hàng…