‘Trumbo’ - Nỗ lực tái hiện thời kỳ đen tối nhất ở Hollywood

Những cảnh phim đầy tâm trạng, tình cảm khi Dalton Trumbo đối diện với con gái, hay bài phát biểu ở cuối phim của ông, có lẽ sẽ còn đọng lại lâu trong tâm trí người xem. Nên chuyện Viện hàn lâm Khoa học Nghệ thuật và Điện ảnh nước Mỹ trao cho Bryan Cranston đề cử hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc tại Oscar 2016 có lẽ không phải là điều gì quá ngạc nhiên.

Bổ sung cho sự mạnh mẽ của Bryan Cranston trong vai Dalton Trumbo là một Diane Lane tinh tế, lạc quan trong vai Cleo Fincher Trumbo, vợ của Dalton. Dù không có nhiều đất diễn, vai diễn ít thoại nhưng đầy biểu cảm đủ để khán giả cảm nhận được lý do Cleo có thể sống với một nghệ sĩ khó tính và ham công tiếc việc như Dalton Trumbo suốt 38 năm trời, từ lúc ông bị liệt vào danh sách đen cho tới khi nhắm mắt xuôi tay.

Bryan Cranston và Diane Lane thành công trong việc lột tả hai vợ chồng Trumbo trong phim. Ảnh: Bleecker Street

Bên cạnh bộ đôi Bryan Cranston - Diane Lane, dàn diễn viên phụ của Trumbo còn nhiều cái tên xuất sắc khác như Louis C.K., Helen Mirren và Michael Stuhlbarg. Trên thực tế, kịch bản mộc mạc của Trumbo chưa đem lại sự đa diện cần thiết cho các nhân vật như Hedda Hopper hay Arlen Hird, hoặc tạo dựng được động cơ và mục đích hành động cho họ với luồng tư tưởng chính trị tương ứng.

Nhưng bằng tài năng kiệt xuất, Helen Mirren và Louis C.K. vẫn đủ sức tạo ra hai hình ảnh hoàn toàn tương phản, giúp tái hiện không khí của giai đoạn lịch sử đầy biến động tại nước Mỹ, cũng như những áp lực mà nhân vật chính Dalton Trumbo phải trải qua.

Vai diễn nhiều màu sắc và đáng nhớ nhất trong tuyến nhân vật phụ có lẽ thuộc về ngôi sao điện ảnh Edward G. Robinson do Michael Stuhlbarg thủ vai. Là người hết mình vì bạn bè nhưng đồng thời coi trọng và cần nghề diễn hơn tất thảy mọi thứ, Robinson phải đưa ra những lựa chọn rất đỗi khó khăn. Bằng đôi mắt sâu lắng, Michael Stuhlbarg đã thể hiện truyền cảm hình ảnh đa chiều ấy của nhân vật Robinson, bất chấp thời lượng diễn xuất hạn hẹp.

Thành công một nửa

Nói tới những năm tháng đầy phức tạp của giai đoạn “Hollywood blacklist”, người ta thường nhớ tới hình ảnh nhiều nghệ sĩ đã khoanh tay không chào đón đạo diễn huyền thoại Elia Kazan lên nhận giải thưởng Oscar danh dự vào năm 1999. Họ cho rằng chính lời khai của Kazan đã đẩy nhiều đồng nghiệp của ông vào “danh sách đen” năm xưa. Dù đúng hay sai, sự kiện đó cho thấy vết sẹo để lại từ tổn thương tinh thần trong giới điện ảnh Hollywood, khi những tình bạn, tình đồng nghiệp rạn nứt trước đó nửa thế kỷ, vẫn còn tồn tại.

Không rõ có phải vì thế hay không mà chưa có nhiều tác phẩm điện ảnh Hollywood đề cập trực tiếp tới đề tài “Hollywood blacklist”, bất chấp thực tế rằng những câu chuyện cay đắng về sự phản bội, sự chà đạp về mặt tinh thần là mảnh đất màu mỡ cho dòng phim chính kịch. Bởi vậy đến với Trumbo, công chúng từng mong đợi rằng bộ phim sẽ tái hiện bối cảnh sôi động của Hollywood trong quãng thời gian đen tối, cũng như số phận của những cái tên bị liệt vào nhóm The Hollywood Ten.

Trumbo có thể đem đề cử Oscar tới cho cá nhân Bryan Cranston, nhưng tác phẩm chưa lột tả được hết sự phức tạp của quãng thời gian biến động tại Hollywood. Ảnh: Bleecker Street

Xét trên phương diện ấy, Trumbo mới chỉ thành công một nửa, khi tạo dựng được không khí căng thẳng của giới điện ảnh nước Mỹ trong thập niên 1940-1950. Những luồng tư tưởng chính trị đối lập cứ thế len lỏi vào từng ngóc ngách trong Hollywood, đẩy nhiều người từ chỗ là bạn, là đồng nghiệp thân thiết, tới tình thế phải chối bỏ, thậm chí từ mặt nhau.

Tuy nhiên, kịch bản của Trumbo lại thiếu điểm nhấn và có phần rời rạc, chưa tạo ra được cao trào cần thiết để làm nổi bật số phận những nghệ sĩ bị cuốn vào vòng xoáy của nghi ngờ và thù hận. Việc bộ phim tập trung rất nhiều thời lượng và chất liệu để mô tả hình ảnh của Dalton Trumbo cũng khiến các nhân vật khác trở nên thiếu chiều sâu.

Đây được coi là tác phẩm tiểu sử về cuộc đời Dalton Trumbo, nhưng ngay cả với nhân vật trung tâm, phim cũng mới chỉ thành công trong việc khắc họa sức làm việc phi thường và tình yêu vô tận mà ông dành cho gia đình và bạn bè, chứ chưa thực sự đào sâu những suy tư, trăn trở về mặt nghề nghiệp và lý tưởng trong giai đoạn ông nằm trong danh sách đen.

Sự lồng ghép chưa hợp lý yếu tố hài hước vào cấu trúc chính kịch của đạo diễn Jay Roach có thể khiến khán giả cảm thấy chới với vì khó nắm bắt được thông điệp chung từ Trumbo. Sự bất cần tới mức hài hước của ông chủ hãng phim Frank King có thể đem tới cho khán giả những nụ cười giải tỏa cần thiết, nhưng chúng không thực sự đóng góp được nhiều cho tổng thể nội dung tác phẩm.

Có lẽ khán giả sẽ tiếp tục phải chờ đợi một tác phẩm khác, để có thể thực sự hiểu và cảm nhận rõ hơn giai đoạn khó khăn nhất của Hollywood trong thế kỷ XX. Còn với Trumbo, xin được chúc mừng Bryan Cranston khi ông đã có đề cử Oscar đầu tiên sau hơn ba thập kỷ đi diễn.