Chạy nước rút “làm sạch” nhà băng

Chỉ trong 6 tháng đầu năm, 3 ngân hàng (NH) cổ phần được NH Nhà nước tuyên bố mua lại với giá 0 đồng, giao cho các NH quốc doanh tái cơ cấu, sắp xếp lại.

Nhiều thương vụ sáp nhập khác cũng hoàn thành hoặc vào giai đoạn then chốt khi đề án cơ cấu lại các tổ chức tín dụng giai đoạn 2011-2015 kết thúc. Mục tiêu đến cuối năm, sẽ không còn NH thuộc diện yếu kém nhưng các chuyên gia kinh tế cho rằng công cuộc “làm sạch” ngành NH mới chỉ ở bước đầu.

Làm gì với những NH 0 đồng?

Hơn 5 tháng sau khi chính thức bị NH Nhà nước mua lại với giá 0 đồng, giao cho NH TMCP Ngoại thương (Vietcombank) tiếp quản và hỗ trợ toàn diện về quản trị, công nghệ, thanh khoản… NH Xây dựng Việt Nam (VNCB) đang tái khởi động lại các hoạt động kinh doanh. Từ đầu tháng 7-2015, VNCB chính thức công bố hệ thống nhận diện thương hiệu mới là CB, mở chương trình khuyến mãi thu hút khách hàng gửi tiền.

Dự kiến đầu tháng 8, CB sẽ công bố loạt sản phẩm tín dụng với công nghệ NH chuyển giao từ Vietcombank từ xử lý, giải quyết thủ tục hồ sơ vay vốn... Những hoạt động này đánh dấu sự trở lại của VNCB sau biến cố từ tháng 7 năm ngoái, khi dàn lãnh đạo của NH này bị cơ quan điều tra khởi tố, bắt tạm giam và trở thành NH cổ phần đầu tiên bị “quốc hữu hóa”.

Trong khi đó, 2 NH bị mua lại 0 đồng khác là NH TMCP Dầu khí Toàn cầu (GPBank) và NH TMCP Đại Dương (Ocean Bank) vẫn đang được NH TMCP Công thương (Vietinbank) hỗ trợ về thanh khoản, bộ máy quản trị sau khi dàn lãnh đạo 2 NH này bị bắt vì nhiều sai phạm trong quá trình hoạt động. GPBank là NH cổ phần cuối cùng nằm trong danh sách yếu kém phải tái cơ cấu nhưng trong khoảng 3 năm qua vẫn chưa thể thực hiện được.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NH Nhà nước chi nhánh TP HCM, cho biết NH 0 đồng có thể hiểu là mọi quyền lợi của cổ đông NH này trước đó sẽ không còn nhưng quyền lợi của người gửi tiền luôn được đảm bảo. Trách nhiệm của NH này sẽ là xử lý quyền lợi của người gửi tiền và thu hồi nợ.

Trong khi đó, ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, phân tích đối với những NH 0 đồng, bước tiếp theo của NH Nhà nước sẽ là bơm tiền ngắn hạn cho NH, bổ sung nguồn lực tài chính, bỏ chi phí để duy trì và cải thiện hiệu quả hoạt động đi cùng với việc tái cấu trúc, làm lành mạnh hóa tình trạng tài chính…

Khi đó, chắc chắn nguồn lực tài chính mà NH Nhà nước phải bỏ ra để bổ sung vốn và trang trải chi phí hoạt động, tiến hành tái cơ cấu không nhỏ như cái giá danh nghĩa 0 đồng mọi người thấy. Nếu theo quy định hiện hành, NH Nhà nước phải bỏ ra ít nhất 3.000 tỉ đồng để đáp ứng yêu cầu vốn pháp định tối thiểu.

“Tuy về pháp luật, không có chuyện nhà nước tịch thu hay quốc hữu hoá NH nhưng để dễ hình dung thì có thể nói tất cả các NH thương mại đều sẽ được cổ phần hoá. Vì vậy, các NH này đang là cổ phần, được tạm thời quốc hữu hoá và sau này chắc chắn sẽ lại được cổ phần hoá trở lại” - luật sư Trương Thanh Đức, Chủ nhiệm CLB Pháp chế, Hiệp hội NH Việt Nam, nhận xét.