Việt Nam đạt thỏa thuận TPP về ôtô: Dân hồi hộp chờ giảm giá

Cơ hội và thách thức từ TPP

Kỳ vọng trên càng trở nên sáng sủa hơn khi mới đây, Thủ tướng Chính phủ có văn bản chỉ đạo Bộ Tài chính sửa đổi chính sách về thuế với ôtô theo hướng phân chia thành các nhóm nhỏ theo dung tích xilanh, giảm thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế TTĐB) đối với các dòng xe nhỏ, tăng thuế ở mức cao với các dòng xe siêu sang, tiêu thụ nhiều nhiên liệu. Điều này cũng có nghĩa Chính phủ bảo hộ dòng xe ưu tiên có dung tích xilanh nhỏ (từ 3.0 lít trở xuống) không khuyến khích các dòng xe nhập khẩu có giá trị lớn, tiêu thụ nhiều nhiên liệu.

“Thực tế cho thấy, yếu tố quyết định để phát triển ngành công nghiệp ôtô là thị trường, nhưng Việt Nam (VN) với hơn 90 triệu dân nhưng mức tiêu thụ xe hơi trên đầu người vào loại thấp nhất khu vực. 

Năm 2014, VN chỉ tiêu thụ 150.000 xe, trong khi Thái Lan tiêu thụ 2,1 triệu xe; Indonesia, Malaysia cũng đạt trên 2 triệu xe/năm. Sau 10 năm thực hiện chiến lược phát triển công nghiệp ôtô, ngành sản xuất ôtô trong nước vẫn ở dạng sơ khai, chủ yếu là lắp ráp linh phụ kiện” - ông Nguyễn Văn Thụ - Chủ tịch Hiệp hội Cơ khí VN - nhật xét. Việc định hướng phát triển công nghiệp phụ trợ phục vụ cho việc sản xuất lắp ráp và tiến đến xuất khẩu linh kiện là vô cùng cần thiết và nó cũng là tiền đề cho việc ra đời chiếc xe “Made in Việt Nam”. 

Trong bối cảnh hội nhập, VN tham gia vào các hiệp định kinh tế khu vực và thế giới, tới đây sẽ mở cửa thị trường, ôtô nhập ồ ạt vào VN với mức thuế 0%, vào TPP nhiều khả năng mức thuế nhập khẩu giữa các nước nội khối sẽ về 0%. Đến lúc ấy, nếu không chứng minh được tỉ lệ linh phụ kiện đạt 45% có xuất xứ nội khối, VN chỉ còn cách nhập khẩu từ các nước để được giảm thuế.

Với thuế suất nhập khẩu giảm, ôtô liên doanh sản xuất trong nước cũng buộc phải giảm giá khi Việt Nam gia nhập TPP. Điều đó khiến người tiêu dùng có lợi.

Ở góc độ khác, quá trình hội nhập này có thể mang đến những thách thức không nhỏ, đặc biệt với các nhà sản xuất trong nước. Ông Nguyễn Mạnh Quân - nguyên Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng (Bộ Công Thương) - phân tích: Trong khi VN đang đàm phán hiệp định TPP, lộ trình cắt giảm thuế quan đối với mặt hàng ôtô nhập khẩu từ các quốc gia thành viên ASEAN và ASEAN + 3 (gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) sẽ giảm rất nhanh và đến năm 2018, mức phổ biến sẽ là 5%, chỉ nhỉnh hơn chút ít so với xe nhập khẩu từ các nước thành viên ASEAN là 0%. Vì vậy, với tỉ lệ nội địa hóa ở mức thấp như hiện nay, VN có thể sẽ trở thành thị trường tiêu thụ xe ôtô của các doanh nghiệp nước ngoài.