Trung Quốc đang toan tính gì khi tăng nhập khẩu dầu?

Từ năm 2009, Trung Quốc đã có xu hướng tăng mua dầu thô vào khi giá giảm xuống mức được cho là rẻ.

Trên thực tế phần lớn lượng dầu mà họ mua được tích vào các kho dự trữ chiến lược và dự trữ thương mại. Cả hai mục tiêu này đều được thúc đẩy trong những năm gần đây khi Trung Quốc hoàn thành giai đoạn Một và một phần giai đoạn Hai của chiến lược dự trữ dầu mỏ.
Cũng vì thế, lượng tồn trữ dầu thương mại tăng cùng chiều với công suất lọc dầu đang ngày càng cao. Điều này cũng không ngạc nhiên bởi ngành lọc dầu phải có lượng dự trữ dự phòng cho ít nhất 3 tuần.

Rõ ràng quốc gia này cố tình công khai xác nhận những thay đổi về dự trữ dầu cả trong mục đích thương mại cũng như dự trữ chiến lược, và cũng không quá khó để biết khi nào Trung Quốc đang dự trữ dầu thô.

Tính toán công suất lọc dầu, sản lượng dầu thô trong nước và lượng nhập ròng cho thấy Trung Quốc đang dư cung dầu thô, và hãng tin Reuters ước tính lượng dư cung vào khoảng trên 360.000 thùng/ngày trong 10 tháng đầu năm 2014.

Có thể điều này sẽ còn tiếp diễn trong những tháng tới, bởi giá dầu thế giới gần đây sụt giảm mạnh. Dầu Brent đã giảm 32% từ mức cao nhất trong năm là 115,06 USD/thùng hôm 19/6, xuống chỉ 73,83 USD lúc đóng cửa phiên 25/11 trên sàn London.

Tương quan giá – nhập khẩu

Khi giá dầu Brent giảm khoảng 18% trong giai đoạn tháng 4 – tháng 9/2011, nhập khẩu dầu thô vào Trung Quốc tăng 16,7% vào tháng 11 so với tháng 7 trong năm đó.

Giá dầu Brent giảm hơn 20% trong giai đoạn tháng 3 – tháng 6/2012 thì nhập khẩu trong tháng 10 năm đó tăng 28,6% so với tháng 8 cùng năm.

Năm 2013 khi giá dầu Brent giảm 13% từ tháng 1 đến tháng 5 thì Trung Quốc tăng mua 25,6% trong tháng 7 so với t háng 2 cùng năm.

Mặc dù việc Trung Quốc mua lúc nhiều lúc ít có liên quan tới yếu tố mùa vụ, song họ đang tăng cường mua khi giá giảm, và hàng sẽ giao chậm hơn 1-2 tháng sau khi ký hợp đồng mua.
Trong bản Phân tích Dầu mỏ, hãng Thomson Reuters dự báo nhập khẩu dầu thô vào Trung Quốc trong tháng 11/2014 sẽ tăng lên 25-26 triệu tấn, so với 24,09 triệu tấn của tháng 10. Nếu nhập 26 triệu tấn thì con số đó sẽ tương đương 6,33 triệu thùng/ngày, tăng 11,6% so với mức 5,67 triệu thùng/ngày của tháng 10.

Tháng 12 nhập khẩu có thể còn cao hơn nữa, nhất là của công ty Chinaoil vốn thuộc hãng dầu mỏ lớn mà phần lớn vẫn thuộc về Nhà nước, PetroChina. Hãng này đã mua kỷ lục 47 triệu chuyến dầu, tương đương 24 triệu thùng, trên Cửa sổ điện tử Platts tháng vừa qua.

Các thương gia cho rằng đây là hành vi bất thường đối với các công ty kinh doanh Trung Quốc bởi họ thường thích mua dầu hàng thực (physical) chứ không ở Cửa sổ điện tử.

Nhiều người cho rằng Chinaoil sẽ còn mua thêm nhiều dầu thô nữa để đưa vào các kho dự trữ chiến lược và thương mại, mặc dù chỉ một phần trong đó được sử dụng trong các nhà máy tinh chế trong giai đoạn cao điểm sắp tới.

Cũng có thể Chinaoil đang cố gắng thực hiện chiến lược giao dịch mà ở đó họ mua dầu công khai nhất có thể, rồi từ đó đẩy tăng mức chênh lệch hàng thực, trong khi cùng lúc giao dịch trên thị trường hàng ảo với hy vọng bất kỳ mức lỗ nào khi giao dịch hàng thực cũng sẽ được bù lấp hết bởi lợi nhuận trên thị trường hàng ảo.

Giá thấp là cơ hội tích trữ

Tuy nhiên cũng có thể Trung Quốc tăng nhập khẩu chỉ đơn giản là tranh thủ cơ hội tích trữ khi giá rẻ.

Nước này đã hoàn thành giai đoạn Một của chiến lược dự trữ khoảng 91 triệu thùng, tương đương 9 ngày tiêu thụ, so với mức 90 ngày theo yêu cầu của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) mà Trung Quốc là một thành viên.

Phần đầu của giai đoạn 2 có thể họ tích trữ khoảng 80 triệu thùng, theo nhận định của hãng tư vấn Energy Aspects. Con số này mới chỉ bằng một nửa kế hoạch 170 triệu thùng, có nghĩa là còn nhiều chỗ chứa để nhập thêm dầu nữa (giả thiết là các kho chứa đã hoàn tất và sẵn sàng chứa dầu).

Nếu đúng vậy thì Trung Quốc có thể sẽ còn tăng nhập khẩu dầu thô hơn nữa trong những tháng tới, đặc biệt nếu giá duy trì lâu ở mức thấp nhất gần 4 năm.

Theo CafeF