Tính đúng thuế, giá xăng Việt Nam chỉ bằng nước

Kể từ tháng 1/2016, xăng dầu nhập khẩu vào Việt Nam trở thành một trong những mặt hàng được hưởng thuế suất ưu đãi trong khuôn khổ các FTA đã ký kết với ASEAN và Hàn Quốc. Theo đó, thuế nhập khẩu xăng thấp nhất là 10%, và mức thấp nhất với dầu là 0%

Doanh nghiệp tận dụng chênh thuế

Tuy nhiên, do vẫn áp dụng cách tính cũ của Nghị định 83, giá cơ sở của các mặt hàng xăng dầu do liên Bộ Công Thương - Tài chính tính toán cao hơn hẳn so với mức giá tối ưu mà các doanh nghiệp nhập khẩu đầu mối thực hiện. Điều này đã khiến các doanh nghiệp được hưởng lãi lớn, được hoàn thuế cao, trong khi người dân phải chịu giá bán lẻ đắt hơn thực tế.

Cụ thể, nếu tính giá CIF xăng RON 92 nhập khẩu (ngày 4/3) là khoảng 6.200 đồng một lít, thì theo biểu thuế mà liên Bộ hiện áp dụng, người dân sẽ phải trả khoảng 7.920 đồng cho các loại thuế, phí. Trong đó, thuế nhập khẩu là 1.240 đồng.

Trong khi đó, nếu tính theo giá tối ưu (nhập khẩu từ Hàn Quốc), tổng thuế người dân phải trả chỉ là 7.167 đồng, trong đó thuế nhập khẩu là 620 đồng.

Cơ cấu giá xăng (tạm tính) thay đổi khá nhiều nếu áp dụng mức thuế tối ưu. Đồ họa: Phượng Nguyễn.

Như vậy, nếu sử dụng quỹ bình ổn, mức giá bán lẻ đến tay người dùng sẽ chỉ là 13.000 đồng, thay vì 13.750 đồng như hiện nay. Với mức giá này, xăng của Việt Nam có thể coi như rẻ ngang với nước lọc, khi người dân thường phải trả khoảng 10.000-12.000 đồng cho một lít nước Lavie đóng chai.

Thực tế, các doanh nghiệp xăng dầu đã sớm nhận ra vấn đề chênh thuế này khi cơ cấu nguồn nhập khẩu chuyển dịch nhanh chóng sang các nước khác về ASEAN và Hàn Quốc trong năm 2014, 2015 và 2016.

Nếu năm 2014, Việt Nam chỉ nhập chưa đến 50% từ nguồn Asean thì con số đã tăng nhanh tới 73% trong 2 tháng đầu năm 2016. Thậm chí, nếu tính tổng nguồn nhập của ASEAN và Hàn Quốc trong tháng 1/2016, con số sẽ chiếm tới hơn 90%.

Những lần thay đổi của thuế nhập khẩu xăng dầu

Năm 2011:

Ngày 24/2/2011, thuế suất nhập khẩu các mặt hàng xăng dầu giảm về 0%, thay vì mức 2-5% trước đó.

Năm 2012: