Khi tỷ phú cũng lắc đầu với chăn nuôi, trồng trọt

Theo số liệu của Bộ NN&PTNT, tỷ trọng doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 1% so với toàn nền kinh tế - con số nhỏ không tưởng.

Sản xuất nông nghiệp rất rủi ro

Theo Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Thị Hồng, nguyên nhân của tình trạng ngoài nông nghiệp còn nhiều rủi ro thì nhiều DN còn vướng vào vấn đề đất đai. Phần lớn diện tích đất còn nhỏ lẻ và giao cho nông dân. Bên cạnh đó, trình độ khoa học và công nghệ, đặc biệt trong ngành này còn yếu kém so với khu vực và các nước trên thế giới

Cũng theo bà Hồng, đã đến lúc ngành nông nghiệp cần thay đổi tư duy sản xuất, đặc biệt đối với tác động của thiên nhiên, khí hậu không đơn giản. Điều cốt lõi của ngành nông nghiệp là tích cực chuyển đổi để nâng cao chất lượng và giá trị.

Theo Thứ trưởng Hà Công Tuấn (Bộ NN&PTNT), tỷ trọng doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 1% so với toàn nền kinh tế. Trong đó, 90% là DN nhỏ và siêu nhỏ. Trong đó, hơn 97% là doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam. Nông nghiệp có quy mô rất nhỏ bé.

Không thể phủ nhận về sự sôi động của ngành này khi trước tin đồn TPP thất bại, nhưng các DN vẫn tích cực tham gia trong lĩnh vực chăn nuôi, gỗ, thủy sản... kéo mức tăng trưởng ngành lên khá nhanh.

Tuy nhiên, các DN tham gia vào ngành còn gặp khá nhiều khó khăn, phải kể đến vấn đề về đất đai, thiên tai (ảnh hưởng của biến đổi khí hậu) và chính sách bảo hiểm.

Hiện tại, ở Việt Nam có 16,3 triệu hộ nông dân. Trong đó, 60.700 người sống ở nông thôn thì có tới 60.000 người làm nông nghiệp. Trong khi diện tích đất canh tác là 4.280 m2, nếu chia theo đầu người chỉ khoảng 1.150 m2/người mà người nông dân sống nhờ ruộng là vô cùng. Việc giành hàng trăm héc-ta đất cho các DN như mong muốn là điều rất khó khăn. Mà lấy đất của dân để giao cho DN là điều không thể.

Đặc thù của sản xuất nông nghiệp luôn luôn rủi ro và mức độ rủi ro là rất cao. Đơn cử như hạn mặn đầu năm (từ biến đổi khí hậu) vừa qua, riêng ĐBSCL đã mất đi 1,3 triệu tấn lương thực, cả ngành nông nghiệp mất đi 26.500 tỷ đồng. So với GDP ngành đầu năm là 712 tỷ đồng thì chúng ta đã mất đi 26,5 tỷ đồng, tương tương 3,7%.

Cần một tinh thần khởi nghiệp ở mỗi nông dân

Thứ trưởng Tuấn cho rằng, trong thời gian tới, chúng ta vẫn phải giành một quy mô đất sạch để DN chế biến. Hướng đi là liên kết, khuyến khích các hộ dân góp đất với DN. Bên cạnh đó, là cách liên kết những cánh đồng mẫu lớn.

Hiện tại, chúng ta có khoảng 556.000 ha cánh đồng lớn tại ĐBSCL. Bản chất của hình thức liên kết này rất tốt, nhưng chúng ta vẫn còn rất nhiều vấn đề để đưa ra chính sách sao cho cả bà con và DN đều có lợi. Ngoài ra, việc đầu tư vào nông nghiệp cũng cần lựa chọn để ưu tiên những DN có tiềm năng.

Theo thứ trưởng, để vực ngành nông nghiệp, cần một tinh thần khởi nghiệp trong toàn dân. Mỗi người nông dân sẽ là một DN khởi nghiệp. Do đó, để hỗ trợ nông dân, ngành cần đưa ra những chính sách hỗ trợ ban đầu, đặc biệt là chính sách về bảo hiểm.