Khi nào Việt Nam tự chủ được nguồn nguyên liệu sữa?

Thông tin Việt Nam mỗi năm nhập khẩu khoảng 1,2 triệu tấn sữa các loại không chỉ khiến người tiêu dùng giật mình về giá sữa trong nước bị đẩy lên cao mà họ còn lo lắng liệu chất lượng sản phẩm sữa có đảm bảo.

Giá sữa cao do phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu

Theo dữ liệu đo lường bán lẻ của công ty Nghiên cứu thị trường Nielsen về ngành hàng tiêu dùng nhanh năm 2012, nhóm hàng sữa đóng góp 13% trong tổng doanh thu ngành hàng tiêu dùng nhanh. Đặc biệt, nhóm hàng sữa có tốc độ tăng trưởng về giá trị cao nhất - khoảng 20% về giá trị so với năm 2011 trong khi tốc độ trung bình của hàng tiêu dùng nhanh là 16%. Đồng thời, so với các nước trên thế giới, sản lượng tiêu thụ các sản phẩm sữa dạng nước trên đầu người của người Việt Nam hiện còn rất thấp - năm 2012 ở mức 15 lít/năm so với 34 lít/năm ở Thái Lan, 25 lít/năm ở Trung Quốc hay 112 lít/ năm ở Anh.

Số liệu trên cho thấy thị trường sữa Việt Nam còn rất tiềm năng. Vậy nhưng, một thực trạng đáng buồn khi phát biểu tại “Đối thoại ngành sữa Việt Nam - Hướng tới phát triển bền vững”, ông Nguyễn Xuân Dương, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) cho biết: Tồn tại lớn nhất của ngành sữa Việt Nam là thiếu nguyên liệu sữa tươi. Hiện lượng sữa sản xuất sử dụng nguyên liệu trong nước mới chỉ đáp ứng 30% nhu cầu tiêu dùng. Trong khi đó, chất lượng sữa chưa được đảm bảo theo yêu cầu do nguồn cung chủ yếu từ các hộ chăn nuôi nhỏ, có năng suất thấp, sử dụng phụ phẩm trong nông nghiệp là chính. Đầu vào thiếu nên việc sản chủ yếu dựa vào việc nhập khẩu từ nước ngoài với mỗi năm Việt Nam nhập khẩu khoảng 1,2 triệu tấn sữa các loại chủ yếu là sữa và kem cô đặc pha chế. Trong đó, dòng sữa nước có 70% là sữa hoàn nguyên. Đây là nguyên nhân khiến giá sữa hoàn nguyên đắt hơn sữa tươi. Đấy là chưa kể, nỗi lo sữa nhiễm chất cấm (như mêlamin năm 2008 hay nhiễm nhôm năm 2013), đặc biệt, giá thành liên tục nhảy múa do phụ thuộc nguyên liệu nước ngoài khiến người tiêu dùng luôn sống trong tâm trạng thấp thỏm.

Sữa sản xuất sử dụng nguyên liệu trong nước mới chỉ đáp ứng 30% nhu cầu tiêu dùng

Thực tế, bình quân sản lượng sữa tươi sản xuất trong nước trên đầu người hiện nay là 4,2 kg, chiếm khoảng trên 26% tổng lượng sữa tiêu dùng hàng năm. Nếu bình quân sữa tiêu dùng đầu người năm 2000 là 8kg sữa/năm thì năm 2008 là 14,8kg/người và năm nay là 16kg sữa các loại/người, thấp so với các nước trong khu vực như Trung Quốc (25 lít), Thái Lan (35 lít), nên thị trường sữa của ta còn rất lớn.

Cũng theo ông Dương, năng suất bò sữa Việt Nam đạt 4.600 kg/chu kỳ, cao nhất khu vực ASEAN, cao hơn Thái Lan, Trung Quốc (chỉ hơn 4.000 kg/chu kỳ), nhiều doanh nghiệp đã đạt 6.000-8.000kg/chu kỳ, tương đương với các nước phát triển như Hà Lan, Đài Loan, Israel. Tuy nhiên, tính trung bình thì năng suất sữa của Việt Nam chỉ bằng hơn 50% của thế giới.

Thành công nếu chọn hướng đi đúng

Thực tế cho thấy, ngành sữa nước Việt Nam bao gồm ba loại là: sữa tươi thanh trùng, sữa tươi tiệt trùng và sữa pha lại (hay còn gọi là sữa hoàn nguyên tiệt trùng - sữa bột hòa với nước và được xử lý tiệt trùng). Trong đó, năm 2013, sữa pha lại chiếm lĩnh 70% về sản lượng ngành sữa nước. Phân khúc sữa pha lại (còn gọi là sữa hoàn nguyên) này chủ yếu từ nguồn nguyên liệu là sữa bột nhập khẩu. Các sản phẩm sữa tươi chỉ chiếm 30% tổng sản lượng thị trường sữa nước. Tuy nhiên, người tiêu dùng Việt Nam không phải ai cũng nắm rõ được các thông tin này khi lựa chọn các sản phẩm từ dòng sữa nước.

Việc thống lĩnh của sữa hoàn nguyên phần lớn xuất phát từ thực trang thiếu nguồn sữa tươi nguyên liệu tại Việt Nam. Theo số liệu từ Tổng cục Chăn nuôi, đàn bò sữa cả nước ước đạt 184 nghìn con năm 2013 trong đó, Tập đoàn TH đóng góp 45 nghìn con.

Tập đoàn TH là đơn vị tiên phong áp dụng mô hình chăn nuôi bò sữa công nghiệp quy mô lớn để đảm bảo nguồn nguyên liệu sữa tươi sạch chất lượng cao nhất.

Với quyết tâm đầu tư lớn, thiết bị hiện đại áp dụng công nghệ cao, Tập đoàn TH là một trong những đơn vị tiên phong trong mô hình chăn nuôi bò sữa công nghiệp với quy mô lớn. Bằng tư duy “đứng trên vai người khổng lồ”, TH mua công nghệ của Israel (được đánh giá là hiện đại nhất thế giới) để chế ngự nắng nóng ở miền Tây, Nghệ An trong quản lý đàn bò. Bò sống trong trại dưới các ô chuồng có mái che bằng tôn lạnh 3 lớp, chiều cao từ mái so với mặt đất hơn 10m. Trại thiết kế kiểu chuồng nền đất với mái chùa thông qua đo đạc hướng gió, góc chiếu của mặt trời, độ nghiêng của mái một cách tinh vi, giúp hạ nhiệt 3-5 độ. Bò được tắm mát, quạt gió hàng ngày; và được nghe nhạc (kích thích cho nhiều sữa), uống nước đạt tiêu chuẩn cho người, được gắn chíp ở chân để theo dõi sức khỏe hàng ngày, đảm bảo nguồn nguyên liệu sữa tươi sạch chất lượng cao nhất.

Mặc dù còn non trẻ, nhưng với quyết tâm sản xuất những ly sữa tươi sạch đạt chất lượng quốc tế vì người dân Việt Nam, Tập đoàn TH đã tiến những bước vững chắc, tạo được niềm tin nơi người tiêu dùng thông qua các sản phẩm chất lượng cao, ghi điểm trong mắt các đối tác nước ngoài trong hoạt động đầy hiệu quả.

Tổng diện tích dự án của Tập đoàn TH là 37.000 ha. Giai đoạn 1 là 8.100 ha bao gồm các trang trại và các cánh đồng nguyên liệu làm thức ăn cho bò như cỏ mombasa, ngô, cao lương…;Tổng số lượng bò theo kế hoạch dự án đạt 45 nghìn con vào năm 2013, tăng lên 137 nghìn con vào năm 2017, cung cấp khoảng 50% nguồn nguyên liệu sữa tươi của cả nước; đến năm 2020 dự kiến đạt 203 ngàn con. Bò sữa của TH là giống bò HF cao sản, cùng với qui trình nuôi dưỡng, chăm sóc và chế độ dinh dưỡng tối ưu được áp dụng tại trang trại của TH, sản lượng sữa mỗi con bò đạt tới 30 - 40 lít/ngày. Sản lượng cuối năm 2013 đạt gần 300 tấn sữa tươi/ ngày sẽ tiếp tục tăng lên nhanh chóng trong các năm tiếp theo.

Theo An Bình - landmarkvietnam.vn