Giá dầu giảm, “điềm lành” cho kinh tế châu Á

Giá dầu tính bằng đồng USD đã giảm sâu, nhưng đồng Yên Nhật đang tiếp tục xuống giá, khiến giá dầu tính bằng đồng Yên giảm chậm hơn.

Tờ Wall Street Journal cho rằng, giá dầu giảm sâu có thể sẽ là một “cơn gió lành” đối với nhiều nền kinh tế châu Á phụ thuộc vào nhập khẩu dầu thô.

Theo ước tính của hãng tư vấn Capital Economics, sự kết hợp giữa chính sách tiền tệ nới lỏng, nhu cầu hàng hóa và dịch vụ toàn cầu dần hồi phục, và giá dầu giảm sâu sẽ giúp châu Á đạt mức tăng trưởng kinh tế 4,7% trong năm 2015 từ mức tăng 4,3% ước tính đạt được trong năm 2014.

“Giá dầu giảm thực sự khiến mọi người ngạc nhiên”, ông Cedric Chehab, Giám đốc nghiên cứu thuộc Business Monitor International, một công ty thuộc tổ chức đánh giá tín nhiệm Fitch Ratings, nhận xét. Theo ông Chehab, giá dầu giảm “chắc chắn tốt cho người tiêu dùng, nhưng tác động đối với các nước châu Á sẽ khác nhau”.

Dầu chiếm khoảng 18% tổng nhập khẩu của châu Á không bao gồm Nhật Bản, và tương đương khoảng 3,4% GDP của khu vực này - theo số liệu của Bank of America Merrill Lynch. Còn theo số liệu của Capital Economics, dầu chiếm 18% nhập khẩu và 3,3% GDP của Nhật.

Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á-Thái Bình Dương Rajiv Biswas của hãng tư vấn IHS nhận định, giá dầu giảm sẽ giúp tăng trưởng GDP của khu vực này tăng thêm 0,25-0,5 điểm phần trăm. Sự cải thiện này diễn ra trong bối cảnh tăng trưởng giảm tốc của Trung Quốc và Nhật Bản gây sức ép giảm đối với tăng trưởng kinh tế toàn khu vực nói chung.

Ở châu Á, không một nền kinh tế nào phụ thuộc nhiều vào nguồn dầu nhập khẩu hơn Trung Quốc. Năm 2013, nước này chi 234,4 tỷ USD để nhập khẩu dầu, chỉ sau nước Mỹ. Theo ước tính của Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA), năm ngoái, Trung Quốc đã vượt qua Mỹ về nhập khẩu dầu.

Theo các nhà phân tích, nếu giá dầu trung bình của năm 2015 giảm 20% so với mức khoảng 100 USD/thùng vào năm ngoái, quốc khố của Trung Quốc sẽ được bổ sung thêm 50 tỷ USD. “Giá dầu giảm 30% sẽ giúp GDP của Trung Quốc tăng thêm khoảng 1%”, chuyên gia kinh tế trưởng tại Trung Quốc của Capital Economics, Julian Evans-Prichard, nhận định.

Giá dầu thô Brent tại thị trường London đã giảm dưới 57 USD/thùng, thấp nhất trong hơn 5 năm, từ mức 115 USD/thùng vào tháng 6 năm ngoái. Ngân hàng Morgan Stanley dự báo, giá dầu trung bình của năm 2015 có thể chỉ còn 53 USD/thùng, thấp hơn gần 50% so với mức trung bình của năm 2014.

Ông Toby Iles, nhà phân tích cấp cao thuộc Economist Intelligence Unit tại Singapore, cho biết, tổ chức tư vấn này đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc lên 7,1% trong năm 2015 do giá dầu giảm. Một số nhà phân tích nói, giá dầu hạ giúp Trung Quốc có khả năng đưa ra mục tiêu tăng trưởng GDP ít nhất 7% trong năm nay, từ mục tiêu 7,5% của năm 2014.

Giá dầu giảm có thể giúp Trung Quốc bù lại một số động lực tăng trưởng bị suy giảm như tăng trưởng sản lượng công nghiệp chậm lại, xuất khẩu giảm, nợ xấu gia tăng, và sự dịch chuyển đầy chật vật từ mô hình tăng trưởng dựa trên đầu tư sang dựa trên tiêu dùng. Nếu giá dầu tiếp tục ở mức thấp, có thể Trung Quốc sẽ tiếp tục hạ lãi suất trong năm nay sau lần cắt giảm vào tháng 11 vừa qua.

Ngoài Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia cũng là những nước hưởng lợi lớn từ giá dầu giảm. Hai nước này đều có thâm hụt vãng lai ở mức cao. Ngoài ra, giá dầu giảm có thể giúp Ấn Độ và Indonesia hạ lãi suất từ mức khá cao hiện nay mà không lo ảnh hưởng đến lạm phát.

Theo một quan chức thuộc ngành năng lượng của Ấn Độ, cứ mỗi 1 USD giảm xuống trong giá dầu, gánh nặng các khoản trợ cấp đối với Chính phủ nước này lại giảm 1 tỷ USD. Vị này cũng nói rằng, giá dầu giảm sẽ giúp tăng trưởng GDP của Ấn Độ trong năm tài khóa tới tăng lên 6,3% từ mức tăng 5,6% ước tính đạt được trong tài khóa kết thúc vào tháng 3/2015.

Indonesia thì đã xóa bỏ trợ cấp giá xăng hoàn toàn vào ngày cuối cùng của năm 2014, chỉ 1 tháng sau khi tăng giá xăng được trợ cấp thêm khoảng 1/3. Chuyên gia Chehab dự báo, GDP của Indonesia sẽ tăng 5,5% trong năm nay từ mức ước tính 5,1% đạt được trong năm 2014.

Một loạt nền kinh tế châu Á khác như Philippines, Hàn Quốc và Đài Loan cũng hưởng lợi từ giá dầu giảm. Capital Economics mới đây đã tăng dự báo tăng trưởng kinh tế Hàn Quốc và Đài Loan trong năm nay thêm 0,5 điểm phần trăm do giá dầu giảm.

Đối với kinh tế Nhật, tác động của giá dầu giảm ít rõ nét hơn. Giá dầu tính bằng đồng USD đã giảm sâu, nhưng đồng Yên Nhật đang tiếp tục xuống giá, khiến giá dầu tính bằng đồng Yên giảm chậm hơn. Ngoài ra, Nhật Bản đang vật lộn với giảm phát, nên giá dầu giảm không giúp ích được nhiều cho nền kinh tế. Tuy vậy, theo các chuyên giá, năng lượng rẻ đi sẽ giúp thâm hụt thương mại của Nhật giảm khoảng 2% GDP trong những tháng tới.

Giá dầu giảm là một tin không vui đối với các nước xuất khẩu dầu ở châu Á như Malaysia, Myanmar, Brunei và Australia. Theo Bank of America Merrill Lynch, doanh thu liên quan tới dầu của Malaysia sẽ giảm còn 3,1% GDP trong năm 2015 từ mức 5,9% GDP trong năm 2014.

Một báo cáo ngân sách mới đây của Chính phủ Australia dự báo, giá dầu giảm sẽ khiến thu ngân sách từ thuế khai thác dầu của nước này giảm 615 triệu USD trong 4 năm tới. Chính phủ Australia dự báo giá dầu sẽ không tăng trong vòng 2 năm tới.

Theo CafeF