Đồng bằng sông Cửu Long: Nông sản ùn ứ, đầu ra bấp bênh

Trái cây ĐBSCL đang gặp nhiều khó khăn

ĐBSCL đang bắt đầu thu hoạch sớm vụ lúa hè thu, nhưng người nông dân vùng này đang kêu trời khi khoảng gần 1 tháng nay mưa dầm cộng với lốc xoáy lúa sập đổ ngã nhiều. Nông dân chỉ biết ngậm ngùi nhìn lúa mọc mầm, nhiều nơi người dân đành gặt lúa non hi vọng vớt vát được chút ít. Những rủi ro về thiên tai luôn rình rập người dân không sao đỡ nổi. Mặc dù là vựa lúa lớn nhất của cả nước, với khoảng 4 triệu ha sản xuất lúa 3 vụ/năm, nhưng hiệu quả của các vụ đông xuân đến hè thu không như mong muốn, tỉ lệ hao hụt xảy ra nhiều giá cả bấp bênh, một vài năm gần đây người dân bị lỗ rất nhiều. Trong khi đó, chương trình thu mua tạm trữ lúa, gạo thời gian qua vẫn chưa phát huy được mục đích như mong muốn của Chính Phủ, dự báo đầu ra của thị trường lúa gạo vẫn rất khó khăn.

Về thủy sản, từ con cá tra, đến con tôm những năm gần đây không còn là công cụ để làm giàu cho người nông dân. Đến nay, tỉnh Sóc Trăng đã thả nuôi được gần 35.500 ha tôm nước lợ; trong đó, diện tích tôm thẻ chân trắng chiếm hơn 22.000 ha, tăng gấp 3,5 lần so với cùng kỳ. Tuy nhiên, tỷ lệ tôm nuôi nước lợ tỉnh Sóc Trăng bị thiệt hại gần 13.000 ha do bệnh đốm trắng và hoại tử gan tụy, chiếm hơn 36% diện tích được thả nuôi và tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ năm. Cù Lao Dung vốn là địa phương có diện tích mía lớn nhất của tỉnh này, trên 8.000 ha. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, việc chuyển đổi ồ ạt từ diện tích mía sang nuôi tôm đã khiến tình hình trở bên khó khăn. Thời điểm này, người dân đang "sống dở chết dở” khi giá tôm thẻ đã giảm từ 140.000 đồng/kg (cuối năm 2013) xuống còn 80.000 đồng/kg. Giá bán thấp, cộng với thức ăn tăng, chi phí đầu tư cao, nên đa phần người nuôi Cù Lao Dung đã không có lãi, thậm chí lỗ nặng.

Con cá tra cũng vậy, chuyện tiêu thụ, đầu ra đến nay tưởng như là "vấn đề muôn thuở”, không có lối ra. Ông Chương Văn Khanh, gắn bó với nghề nuôi cá tra hơn chục năm qua ở phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt (TP Cần Thơ) tâm sự: "Khoảng gần 2 tháng nay giá cá tra trồi sụt rồi giảm luôn tới giờ. Hiện nay còn khoảng 22.000 đồng/kg. Nhà máy xuống tận hầm chê ỏng chê eo, trả giá còn 21.000 đồng/kg, người dân cầm chắc lỗ từ 1.000 đồng đến 2.000 đồng/kg”.

ĐBSCL hiện có hơn 300.000ha cây ăn quả các loại, sản lượng trên 3 triệu tấn/năm. Trong đó, nhiều loại trái đặc sản có giá trị kinh tế cao, như: vú sữa Lò Rèn, xoài cát Hòa Lộc, bưởi da xanh, bưởi Năm Roi… thế nhưng cảnh ùn ứ luôn diễn ra mỗi khi thu hoạch rộ. Thanh Long, dưa hấu, vải thiều tràn ngập với giá rẻ bèo, thật xót xa. Chủ vựa thanh long Tư Thịnh ở ấp Long Hiệp (xã Quơn Long, huyện Chợ Gạo, Tiền Giang) cho biết: "Thanh long ruột đỏ rớt giá thảm nhất, có lúc còn 10.000đ/kg, có thời điểm giá thanh long ruột trắng và đỏ bằng nhau, chỉ vài ngàn/kg, thấy xót cho người nông dân. Tôi cho rằng ngoài nguyên nhân khách quan, việc người dân chạy theo thị trường, mở rộng diện tích trồng thanh long ồ ạt cũng khiến cho giá cả giảm mạnh”...

Thống kê của Cục Trồng trọt, hiện ở ĐBSCL có hơn 300 ha cây ăn trái được chứng nhận GlobalGAP hoặc VietGAP. Tuy nhiên, so với tổng diện tích cây ăn quả toàn vùng thì con số đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP hiện nay còn quá thấp.

TS. Phan Huy Thông, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia từng nói: Liên kết "4 nhà” trong sản xuất nông nghiệp nói chung, trong ngành hàng trái cây nói riêng là vấn đề cấp thiết, nhất là trong bối cảnh thị trường thế giới có nhiều biến động. Mối liên kết này cần chặt chẽ trong từng khâu hay liên kết nhiều khâu trong quá trình sản xuất và tiêu thụ, liên kết nhiều thành phần trong chuỗi sản phẩm từ cung cấp vật tư đầu vào cho đến cung ứng sản phẩm đến người tiêu dùng.

Trước tình hình nhà cầm quyền Trung Quốc gây hấn tại Biển đông, việc xuất khẩu nông sản của Việt Nam gặp nhiều khó khăn. Vì thế, cần nhanh chóng giảm sự lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc, mở rộng đối tác, thị trường. Hiện nay, các thị trường khác như Mỹ và châu Âu, Nhật Bản đã chấp nhận cho trái cây Việt Nam được nhập khẩu như: thanh long, chôm chôm, bưởi, chuối… Nhưng đây là những thị trường khó tính, nên nhà nông cần phải gắn kết với nhau, tạo ra những sản phẩm chất lượng. Nếu không muốn lại tiếp tục rơi vào cảnh được mùa rớt giá.

Theo Zing.vn