Để cam sành không "sống mòn" trên đất lúa

Vì lợi nhuận “khủng”, nhiều diện tích cam sành được đưa xuống ruộng.

Theo kết quả điều tra của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, có đến trên 50% hộ dân mua cam giống từ vườn cam của hộ dân khác và trên 36% mua giống trôi nổi.

Đặc biệt, quá trình trồng, sử dụng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật, phân bón để ép cây cho trái sớm. Kết quả điều tra của cơ quan này cũng cho thấy, nông dân trồng cam phải sử dụng thuốc rất nhiều, tổng số lần phun gồm thuốc cỏ, trừ sâu, nhện, bệnh và thuốc xử lý ra hoa cho cây cam ít nhất là 1 lần và cao nhất là 5 lần/tháng.

Theo PGS. TS Trần Văn Hâu, phần lớn nông dân đi thuê đất trồng nên họ thiết kế sơ sài, đắp “mô thúng”, sử dụng cây giống trôi nổi giá rẻ và trồng như “trồng rau” hay “trồng rẫy”, làm sao mức đầu tư thấp nhưng lợi nhuận sớm nhất.

Một vụ cam từ thời điểm bắt đầu xử lý ra hoa đến khi thu hoạch (khoảng 8 tháng), tổng số lần phun thuốc trong một vụ cao nhất là 45 lần, thấp nhất là 11 lần, trung bình 25 lần/vụ.

Theo TS. Huỳnh Kim Định- Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, theo đặc tính cây cam sành, sau 5 năm trồng mới cho trái ổn định.

Nhưng thực tế cây cam bây giờ chỉ hơn 1 năm là nông dân đã “ép” cho trái, từ 2- 3 năm là đã phải đốn bỏ vì cây kiệt sức, chỉ cho trái nhỏ và bị bệnh liên tục.

Trước đây, Vũng Liêm được xem là “miền đất lạ” với cam sành nhưng chỉ sau hơn 4 năm toàn huyện hiện có 400ha. Nhờ cam mà nhiều hộ khá lên, nông dân thua cam sành chỉ đếm đầu ngón tay, nhưng theo lãnh đạo địa phương thì tương lai cây trồng này rất khó nói trước điều gì.

Bởi, thực tế lợi nhuận “khủng” từ cam mà “làm ruộng không thể mơ” đã khiến cho rất nhiều nông dân “lao” vào cây cam cũng theo cách “nóng” mà lợi nhuận của nó mang lại.

Ngoài ra, việc trồng dày thường xảy ra bệnh nên phải đốn bỏ sau 3- 4 năm, sau khi đốn bỏ trồng lại thường gặp thất bại liên tiếp.

Ngoài ra, cam sành còn nảy sinh nhiều vấn đề địa điểm trồng có nằm trong khu quy hoạch, khu vực khuyến cáo hay không và không ít hộ bất chấp cả việc không rành về kỹ thuật. Trong khi đó, cây cam sành là cây đòi hỏi kỹ thuật và chăm sóc, đầu tư phân thuốc rất cao, nhất là muốn cho trái vụ nghịch.

Mặt khác, bệnh vàng lá greening vẫn đang hoành hành chưa có thuốc đặc trị, còn bệnh vàng lá thối rễ tuy đã có thuốc trị rồi, nhưng nếu đầu tư không tốt thì hiệu quả cũng không cao. Đó là chưa kể một lượng phân thuốc hóa học đổ vào ruộng, chắc chắn sẽ ảnh hưởng môi trường.

PGS. TS Trần Văn Hâu cho rằng, thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp trồng cam trên đất lúa là phù hợp. Tuy nhiên, cách trồng như thế nào để phát triển ổn định.

Có thể chấp nhận trồng trên đất lúa nhưng cần khuyến khích chuyển đổi hình thức trồng “cam rau” bằng kiểu trồng cam vườn. Nghĩa là có sự đầu tư giống sạch bệnh, thiết kế vườn, đắp mô bài bản.