Có thể mất thị trường xuất khẩu tôn

Chỉ trong vòng một tuần, Thái Lan đã liên tiếp đưa ra ba vụ điều tra chống bán phá giá (AD) đối với sản phẩm tôn, thép các loại nhập từ VN, chưa kể trước đó nhiều thị trường xuất khẩu khác trong khu vực cũng khởi xướng điều tra AD với sản phẩm tôn của VN.

Nguy cơ mất thị trường Thái Lan nói riêng và một số thị trường khác như Indonesia, Malaysia... đang làm các doanh nghiệp xuất khẩu thép VN đứng ngồi không yên, nhất là khi sản phẩm tôn lạnh và tôn mạ màu đang là hai trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của ngành tôn, thép VN trong ba năm gần đây.

Nhiều nước khởi kiện, doanh nghiệp “choáng váng”

Việc Thái Lan liên tiếp cáo buộc bán phá giá đối với ngành tôn lạnh và tôn phủ màu của VN, theo ông Hồ Quang Thiệp - phó tổng giám đốc thứ nhất Công ty liên doanh tôn Phương Nam, đang gây rất nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất tôn, thép trong nước, đặc biệt trong việc tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm này khi nguồn cung của các doanh nghiệp tăng hơn gấp đôi so với nhu cầu sử dụng nội địa.

Ông Thiệp cho biết ba năm gần đây, ngành hàng tôn lạnh và tôn phủ màu đã xuất khẩu sang nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á, trong đó nhiều nhất là Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Campuchia...

Nhưng vui chưa được bao nhiêu, Indonesia bắt đầu áp thuế tự vệ đối với sản phẩm tôn lạnh nhập khẩu từ VN lên tới 150% so với giá bán trong năm đầu tiên (khoảng 430 USD/tấn) và còn khoảng 139% trong năm thứ ba (tương ứng 312 USD/tấn).

“Với mức thuế này, các doanh nghiệp VN gần như đã bỏ chạy khỏi thị trường Indonesia. Với giá xuất khẩu bình quân chỉ 600 - 700 USD/tấn cộng thêm mức thuế tự vệ nói trên, thép VN sang Indonesia có giá hơn 1.000 USD/tấn, quá cao để có thể cạnh tranh được với hàng Trung Quốc và các nước khác” - ông Thiệp nhận định.

Trong khi đó anh T. - phụ trách xuất khẩu của một doanh nghiệp sản xuất tôn có sản lượng xuất khẩu khá lớn - cho biết lượng tôn xuất khẩu sang Malaysia cũng đang bị đe dọa nghiêm trọng khi nước này đã khởi xướng điều tra AD đối với mặt hàng tôn mạ màu nhập từ VN, biên độ phá giá bị cáo buộc lên tới 13,68%.

“Chúng tôi đang rất lo khó có thể xuất khẩu vào thị trường này được nữa bởi khả năng Malaysia ra phán quyết áp thuế gần như chắc chắn, mức thuế phải hơn 15%. Thuế cao như vậy chắc cũng phải bỏ thị trường này” - anh T. nói.

Theo Hiệp hội Thép VN (VSA), trong gần 2 triệu tấn tôn kẽm và phủ màu sản xuất tám tháng đầu năm 2015 của toàn ngành, lượng tôn các loại xuất khẩu khoảng 600.000 tấn, chiếm hơn 50% cơ cấu sản phẩm của tổng lượng thép xuất khẩu toàn ngành hiện nay, chủ yếu tập trung ở các nước ASEAN.

Còn theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, trong top 5 doanh nghiệp lớn nhất hiện nay trong ngành tôn là Tập đoàn CP Hoa Sen, Tôn Đông Á, Tôn Phương Nam, China Steel Sumiki VN và Nam Kim, hoạt động xuất khẩu tôn đã trở thành nhiệm vụ thiết yếu nhằm “giải phóng” nguồn hàng khi các kế hoạch đầu tư mở rộng nhà máy, tăng công suất của một số doanh nghiệp được lên kế hoạch từ các năm trước đó nay đã “đơm hoa, kết trái”.