Cơ hội nào cho thực phẩm sạch?

Ông Vũ Văn Vương, Chủ nhiệm Hợp tác xã rau an toàn Trường An cho hay, hiện nay rau sạch của HTX làm ra vẫn chưa vào được hệ thống siêu thị, do siêu thị thì ở xa, lượng mua vào của siêu thị cũng không nhiều, do vậy tiêu thụ chủ yếu vẫn là các sạp rau ở chợ. Mà ở chợ thì đâu có gì để phân biệt rau sạch hay không sạch. Trong khi đó chi phí để sản xuất rau sạch lại cao hơn sản xuất thông thường khoảng 30%.

Tương tư như vậy, tại HTX xoài Suối Lớn, từ nhiều năm nay các xã viên vẫn kiên trì sản xuất xoài theo tiêu chuẩn VietGAp, GlobalGAP trên diện tích 150ha, nhưng tới mùa thu hoạch, hàng trăm tấn xoài làm ra cũng phải bán như xoài thông thường và giá cả phập phù, lên xuống hoàn toàn phụ thuộc vào thương lái đưa đi Trung Quốc.

Những lo lắng của những người làm nông sản sạch không phải là thiếu căn cứ. Việc HTX rau an toàn Trảng Dài (TP Biên Hòa) tan rã sau một thời gian đã có tiếng tăm trên thị trường rau sạch là một minh chứng. Được sự giúp sức của chính quyền địa phương, Sở Nông nghiệp, ban đầu HTX này có 7 hộ tham gia và hộ nào cũng háo hức thực hiện đúng quy trình trồng rau an toàn. Sau đó, số hộ gia nhập HTX tăng lên 15, canh tác gần 5ha rau sạch.

Tuy nhiên, được một thời gian, đã đứng chân được vào hệ thống siêu thị, rồi cũng chỉ bán trôi nổi trên thị trường như rau thường. Từ đó, các xã viên không mặn mà với hình thức sản xuất này nữa. Lý giải một phần nguyên nhân, bà Nguyễn Thị Chung, một thành viên của HTX xã cho rằng: “Giá rau sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP bán tại vườn, chênh lệch chẳng bao nhiêu so với rau sản xuất đại trà. Trong khi đó, công lao động nhiều, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật luôn biến động giá nên xã viên chẳng có lời”.

Một cán bộ UBND phường Trảng Dài cho rằng, HTX phải tự bươn chải tìm đầu ra cho sản phẩm. Nhưng rau sạch Trảng Dài đã không thể cạnh tranh nổi, nhất là về giá. Sự bất hợp lý này khiến thị trường rau sản xuất đại trà áp đảo, rau sạch không có chỗ đứng.

Mặt khác, các ngành chức năng cũng chưa tích cực hỗ trợ HTX về việc tìm kiếm thị trường đầu ra cho cây rau một cách hữu hiệu nên sản phẩm làm ra tiêu thụ bấp bênh vì vậy việc giải thể HTX là cần thiết. Ông Lê Văn Thanh, Phó chủ tịch UBND xã Tân Bình (huyện Vĩnh Cửu) cho rằng, nông dân chưa mặn mà với việc tái chứng nhận GAP là vì có hay không chứng nhận, đa số hàng của họ cũng phải bán như hàng trôi nổi.

Về bất cập này, ông Trần Lâm Sinh, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Đồng Nai nói rằng, tỉnh đã hỗ trợ một số HTX đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP. Tuy nhiên một số chứng nhận đã hết hạn và nếu tỉnh không tiếp tục hỗ trợ thì các HTX cũng khó tự bỏ tiền xin tái chứng nhận.