Cứu hay không cứu Hoàng Anh Gia Lai?

DN thiệt ít, xã hội thiệt nhiều

TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế VN, cũng khẳng định căn cứ vào QĐ 482 thì HAGL đáp ứng đầy đủ điều kiện để được ưu đãi. Tuy nhiên, trong câu chuyện của tập đoàn này, cách đặt vấn đề không phải là DN làm ăn giỏi hay kém mà còn là vấn đề mục tiêu quốc gia. Theo ông Thiên, những dự án của HAGL tại Lào, Campuchia mang nhiều ý nghĩa quốc phòng, an ninh biên giới cũng như ngoại giao giữa 3 nước chứ không chỉ đơn thuần để kiếm lãi như các dự án bình thường khác.

Hơn nữa, khó khăn của HAGL hiện nay đến từ yếu tố khách quan, do giá cao su thế giới giảm quá mạnh dẫn tới mất thanh khoản về dòng tiền nên trường hợp này cần thiết phải xem xét giải quyết. “Để một DN chết thì rất dễ nhưng đứng trên quan điểm quốc gia thì phải tỉnh táo xem xét mọi khía cạnh. Chúng ta xây dựng bao nhiêu năm mới được một DN lớn? Đằng sau một DN lớn là mấy chục ngàn lao động, là bao nhiêu gia đình, nhân khẩu? Số phận họ sẽ như thế nào? Đó là tất cả những vấn đề phải được đặt ra”, ông Thiên nói thẳng và nêu quan điểm: “Đối với các DN lớn như HAGL, phải coi là tài sản quốc gia và phải đặt mục tiêu tái cơ cấu theo hướng tích cực. Phải cân nhắc giữa lợi ích đại cục và lợi ích thông thường để có hướng giải quyết cho thỏa đáng”.

Đồng quan điểm, một chuyên gia kinh tế cho rằng, để tìm đáp án cho vấn đề của HAGL cứ cân nhắc giữa lợi và hại trong việc cứu hay không cứu DN này. Bao nhiêu năm qua tập đoàn này đã đóng góp rất lớn cho ngân sách, tạo ra rất nhiều công ăn việc làm cho xã hội... Từ đầu tư trong nước, đã vươn ra nước ngoài nên vấn đề của HAGL không đơn thuần chỉ là kinh tế mà còn để đảm bảo an ninh quốc phòng, ổn định biên giới Việt - Lào.

“Nếu cứu họ, chúng ta vẫn còn nguyên tất cả những điều đó. Còn không cứu, tôi nghĩ họ cũng chẳng chết nhưng cái mất của đất nước, của xã hội thì lớn hơn nhiều so với các mất mát của DN”, chuyên gia này nói và kết luận: Chúng ta đang đặt vấn đề cứu hay không cứu HAGL nhưng nếu xét theo QĐ 482 thì họ đương nhiên được hưởng những ưu đãi đó rồi.

Đằng sau những cánh rừng cao su

Tổng tài sản của tập đoàn đến ngày 30.6 là 51.106 tỉ đồng, gần gấp đôi tổng nợ. Nếu bán cao su tại Lào, HAGL sẽ trả bớt được 8.000 tỉ đồng nợ, giảm gánh nặng xuống một cách đáng kể. Nhưng đằng sau đó lại là số phận của hàng ngàn, hàng vạn công nhân VN đã theo tập đoàn này qua đây khai hoang, mở đất cả chục năm trước.

Trang trại nuôi bò của Hoàng Anh Gia Lai

Nếu ai đã từng qua Attapeu sẽ thấy niềm tự hào về dấu ấn của một DN Việt ở xứ người. Những “cao su trồng tính bằng núi”, “mía trồng tính bằng ki lô mét” và hàng trăm ngàn đường ống dẫn nước để khuất phục sự khô cằn của đất đai vùng Nam Lào này đã được hàng ngàn, hàng vạn cán bộ, công nhân viên đổi bằng mồ hôi, nước mắt, thậm chí là máu. Những nhà máy, trường học, bệnh viện, điện được kéo vào tận những ngôi làng khang trang xen giữa những cánh rừng cao su xanh ngát. Không hề quá lời khi nói rằng, Attapeu đã thay da đổi thịt từ khi HAGL đầu tư vào đây. Tập đoàn này cũng giúp chính phủ Lào xây dựng hai sân bay tại 2 tỉnh Attapeu và Huaphan; trong đó, sân bay Nongkhang tại tỉnh Huaphan có một vị trí chiến lược quan trọng giữa hai đất nước Lào và VN...

Không chỉ người của HAGL, còn rất nhiều người Việt qua Attapeu sinh kế thông qua việc cung cấp dịch vụ cho các nhà máy, các nông trường của HAGL. Rất dễ gặp những quán xá, những dịch vụ, những hộ kinh doanh cá thể của người Việt được mở ra nơi đây. Họ đã coi Attapeu là quê hương thứ 2 của mình... Không ai biết điều gì sẽ xảy ra, số phận của các công nhân VN sẽ ra sao nếu một DN Trung Quốc nào đó sẽ tiếp quản các cánh rừng cao su của HAGL tại Lào, nơi rất gần để có thể nhìn sang địa phận tỉnh Kon Tum của VN.

Rõ ràng, đây không còn là câu chuyện của một DN, nó là chiến lược của cả một quốc gia.