'Cần mạnh dạn loại bớt các trường sư phạm'

(Giáo dục) - Đó là giải pháp được TS Đàm Quang Minh đưa ra để giải quyết bài toán cung cầu của ngành sư phạm nói chung và câu chuyện điểm chuẩn thấp nói riêng.

3 điểm/môn đỗ ngành sư phạm: Hiệu trưởng nói gì?

Thí sinh từ đỗ thành trượt ĐH Sư phạm T.PHCM không được xem xét

Các nước tuyển sinh ngành sư phạm như thế nào?

Có quá nhiều điều bất thường xung quanh bức tranh điểm chuẩn các trường đại học năm 2017. Trong khi điểm trúng tuyển các trường khối công an, quân đội, y dược cao ngất ngưởng, mức chuẩn của nhiều trường sư phạm tuột dốc đến thảm hại.

Tự trọng với nghề và chính mình

Đối diện bức tranh đáng buồn này, TS Trần Nam Dũng, giảng viên khoa Toán - Tin, Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM), cho rằng không thể trách những người giỏi tại sao không chọn ngành sư phạm.

'Can manh dan loai bot cac truong su pham' hinh anh 1

Thí sinh không còn mặn mà với ngành sư phạm. Ảnh: Hải An.

Vấn đề đáng lo là dù sinh viên ra trường vẫn thất nghiệp, không có cơ hội việc làm ổn định, trường sư phạm vẫn tuyển nhiều và bằng mọi cách tuyển cho đủ chỉ tiêu, trong đó có việc hạ quá thấp điểm tuyển.

Thầy giáo từng giành huy chương bạc Toán quốc tế này nói ông thấy buồn khi nhiều học sinh thay vì đi theo con đường phù hợp, vừa sức hơn (học nghề, làm công nhân...) lại chọn theo ngành mình không thích nhưng có điểm chuẩn thấp. Học mà không biết tương lai sẽ ra sao, chỉ để "có học đại học".

Theo ông Dũng, những thí sinh này không nên trở thành giáo viên trong tương lai vì chính lòng tự trọng và sự tôn trọng nghề giáo.

“Suy cho cùng, chỉ khi có những thế hệ học trò vươn cao, bay xa hơn những người thầy, xã hội mới phát triển. Tôi rất đồng cảm với câu cảm thán của TS Lê Trường Tùng, Chủ tịch Đại học FPT, là mong thí sinh đạt 12,75 điểm không làm giáo viên. Câu nói hơi sốc và gây tổn thương nhưng thực tế nên như vậy.

Những bạn vẫn theo nghề này phải quyết tâm chứng minh 12,75 điểm đó chỉ là sự cố, phải cố gắng gấp đôi, gấp ba người khác để thành giáo viên tốt. Phải tâm niệm rằng nếu mình không cố gắng học thì không thể dạy cho học trò cố gắng được”, ông Dũng nêu quan điểm.

Ở góc tiếp cận "đầu ra", TS Đàm Quang Minh lo ngại những thí sinh đạt điểm đầu vào sư phạm thấp sẽ khó tìm được việc làm sau này.

“Điểm đầu vào như vậy rất khó có giáo viên tốt. Tôi thực sự lo lắng. Các em khó xin việc sau khi tốt nghiệp với lực học yếu, trong khi thị trường cạnh tranh. Tôi lo lắng cho tương lai của các em vì sinh viên tốt nghiệp sư phạm không dễ dàng chuyển đổi ngành nghề như khối ngành kinh tế hay kỹ thuật”, ông Minh phân tích.

Vì đâu nên nỗi?

Ông Đàm Quang Minh cho rằng điểm tuyển sinh năm nay thể hiện rõ tính cung - cầu của thị trường.

Vị tiến sĩ dẫn ví dụ từ ĐH Sư phạm Huế, các chuyên ngành Sư phạm Mầm non hay Sư phạm Tiểu học có điểm trúng tuyển 18,5-23 do các em ra trường vẫn dễ dàng xin được việc làm. Trong khi đó, các chuyên ngành có điểm chuẩn 12,75 như Tin học, Vật lý, Sinh học - ít giờ dạy ở trường, giáo viên thường xuyên thiếu giờ và mỗi trường cũng chỉ cần 1-2 thầy cô.

Chia sẻ quan điểm này của đồng nghiệp, ông Dũng cho rằng nguồn gốc của vấn đề nằm ở công tác quy hoạch nguồn nhân lực đang rất kém. Hiện nay, giáo viên cấp hai, ba thừa nhiều nhưng các trường vẫn đào tạo ồ ạt. Trong khi đó, một số lĩnh vực khác như giáo viên mầm non, tiếng Anh, Toán và các môn khoa học bằng tiếng Anh lại thiếu.

"Chúng ta hoàn toàn có thể đánh giá được nhu cầu giáo viên hàng năm để có điều chỉnh về chỉ tiêu đào tạo và định hướng học sinh đi theo các ngành nghề khác (về sản xuất, dịch vụ, thương mại...). Rất nhiều việc người Việt có thể làm mà vẫn phải thuê chuyên gia nước ngoài, như dạy khoa học bằng tiếng Anh vẫn đang phải nhờ các bạn Philippines", ông Dũng thông tin.

Bên cạnh đó, không phủ nhận rằng chế độ đãi ngộ đối với giáo viên hiện nay cũng là vấn đề khiến thí sinh không mặn mà với nghề giáo.

Các trường sư phạm cần tự chủ

Theo TS Đàm Quang Minh, ngành giáo dục vẫn có tính thị trường và tuân theo quy luật cung cầu. Vì vậy, cần có định hướng rõ để không đào tạo thêm giáo viên khi đội ngũ này đang trở nên dư thừa.

"Ngoài ra, chúng ta cần có quy chế linh hoạt trong đào tạo sư phạm. Các cử nhân Lịch sử, Địa lý, Vật Lý... sau khi học thêm kỹ năng sư phạm, đều có thể thành giáo viên. Chúng ta nên loại bớt các trường sư phạm để tiết kiệm nguồn lực xã hội. Muốn làm nghề giáo cần có hai điều kiện tiên quyết là đủ kiến thức và yêu nghề", ông Minh nói.

Ông Minh đề xuất chuyển các trường đại học sư phạm ở Hà Nội và TP.HCM thành đại học giáo dục. Các trường này đào tạo về phương pháp luận sư phạm, nâng cao năng lực trong lĩnh vực giáo dục nói chung và đào tạo các bạn trẻ đam mê các ngành để trở thành giáo viên. Hai ngành Sư phạm Tiểu học và Sư phạm Mầm non nên giao về cho các trường đại học sư phạm ở địa phương đào tạo.

Trong khi đó, ông Dũng cho rằng nên để các trường đại học sư phạm tiến tới tự chủ, đồng nghĩa với việc để thị trường tự điều chỉnh và giảm sự bao cấp.

“Có thể thấy các trường dân lập đang làm rất tốt điều này. Những trường không tự chủ được thì sẽ tự giải thể”, ông Dũng nêu quan điểm.